Dự kiến từ ngày 1-7, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 sẽ có hiệu lực với nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần.
Theo đó, người lao động tham gia BHXH sẽ phải đóng tối thiểu bao nhiêu năm, điều kiện thế nào thì được nhận BHXH một lần? Đặc biệt nếu không rút BHXH một lần từ sớm, người lao động sẽ được hưởng những quyền lợi gì?
Giảm số năm đóng tối thiểu xuống còn 15 năm
Đại diện BHXH TP.HCM thông tin Luật BHXH 2024 quy định số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm (theo Luật BHXH 2014) giảm xuống còn 15 năm.
Chính sách này nhằm tạo điều kiện cho người lao động tham gia BHXH đang làm công việc đặc thù có thời gian làm nghề ngắn, tham gia BHXH muộn hoặc đóng BHXH không liên tục vẫn có cơ hội hưởng chế độ hưu trí và được cấp thẻ bảo hiểm y tế khi đến tuổi nghỉ hưu.
Luật BHXH 2024 quy định người lao động tham gia BHXH từ ngày 1-7-2025 sẽ chỉ được rút BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau: người ra nước ngoài để định cư, người mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng hoặc AIDS), người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người không đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
Đối với những người tham gia BHXH trước ngày 1-7-2025, nếu sau 12 tháng nghỉ việc không tiếp tục tham gia BHXH và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, họ vẫn có thể rút BHXH một lần theo quy định cũ.
Quyền lợi cao hơn nếu tiếp tục tham gia BHXH
Theo đó, điều 66 Luật BHXH 2024 quy định trợ cấp hưu trí một lần chỉ áp dụng cho người nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH cao hơn mức tối đa 75% (nữ đóng BHXH cao hơn 30 năm, nam đóng BHXH cao hơn 35 năm).
Luật BHXH quy định hai mức gồm: trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng cao hơn tính bằng 0,5 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho đến tuổi nghỉ hưu; với người đủ điều kiện hưởng lương hưu trí, đã đạt tỉ lệ tối đa mà tiếp tục đóng BHXH được trợ cấp bằng 2 lần của mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng vượt hơn số năm - kể từ sau thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu đến khi nghỉ hưu.
Với quy định này sẽ khuyến khích người đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mức tối đa vẫn tiếp tục tham gia BHXH và không lãng phí sức lao động.
Hình thành hệ thống BHXH đa tầng
BHXH TP.HCM nhấn mạnh Luật BHXH 2024 đánh dấu bước tiến quan trọng khi bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, từng bước hình thành hệ thống BHXH đa tầng, bảo vệ người dân ngay cả khi họ không đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội bao gồm: công dân từ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hằng tháng; công dân từ 70 đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH.
Người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được Nhà nước cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí và hỗ trợ mai táng phí khi tử vong.
Đối với người lao động đến tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc trợ cấp hưu trí xã hội, Luật BHXH 2024 mở ra phương án hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính phần BHXH đã đóng.
Theo điều 23, người lao động trong nhóm này sẽ được: hưởng trợ cấp hằng tháng, mức thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội; thời gian và mức hưởng phụ thuộc vào thời gian đóng và mức đóng BHXH; được Nhà nước đóng bảo hiểm y tế; thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và trợ cấp mai táng khi người lao động tử vong.
Theo BHXH TP.HCM, những cải cách trong Luật BHXH 2024 là bước tiến quan trọng hướng tới mục tiêu xây dựng một hệ thống BHXH toàn dân, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.
Tin liên quan
