Tân Giáo hoàng Leo XIV: Tông hiệu của đàm phán hòa bình và xã hội hiện đại

Tân Giáo hoàng Leo XIV là vị Giáo hoàng đầu tiên mang tông hiệu này sau hơn một 100 năm, khơi lại một truyền thống gắn liền với đối thoại, hòa bình và công bằng xã hội.
Sau khi được bầu chọn, tân Giáo hoàng mới sẽ được hỏi hai câu hỏi: Ngài có chấp nhận kết quả bỏ phiếu không, và Ngài muốn được gọi là gì. Dù không bắt buộc, phần lớn các vị Giáo hoàng chọn một tông hiệu mới mang ý nghĩa tượng trưng cho sứ vụ của mình.
Tông hiệu Leo - tiếng vọng từ lịch sử
Theo thống kê của Vatican, trong số 267 Giáo hoàng, chỉ có 129 vị đặt tông hiệu khác với tên rửa tội. Bên cạnh đó, Leo hiện là tông hiệu phổ biến nhất của các Giáo hoàng sau John, Gregory và Benedict.
Đặc biệt, tân Giáo hoàng Leo XIV là vị Giáo hoàng đầu tiên mang tông hiệu này sau hơn 100 năm kể từ thời Giáo hoàng Leo XIII, tại vị từ năm 1878 đến 1903, theo đài CNN.
Trả lời trong cuộc họp báo sau Mật nghị Hồng y năm 2025, người phát ngôn của Vatican Matteo Bruni cho biết việc tân Giáo hoàng lựa chọn tông hiệu Leo như một lời nhắc lại Thông điệp “Rerum novarum” (Thông điệp “Thay đổi mang tính cách mạng” - một học thuyết về kinh tế và các vấn đề xã hội, do Giáo hoàng Leo XIII ban hành vào năm 1891).
Ra đời trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp và biến đổi chính trị lan rộng khắp châu Âu, Thông điệp của Giáo hoàng Leo XIII đã phản ánh về sự tàn phá do Cách mạng Công nghiệp gây ra đối với cuộc sống của người lao động.
Ông Bruni nói rằng việc tông hiệu Leo xuất hiện một lần nữa trong ngày hôm nay như một sợi dây vô hình liên kết tốc độ thay đổi của công nghệ vào thế kỷ XIX với hiện nay, đồng thời nhắc nhở về người lao động trong thời đại trí tuệ nhân tạo và công nghệ số đang làm thay đổi sâu sắc xã hội toàn cầu.
Biểu tượng của đối thoại hòa bình và lòng thương xót
Tông hiệu Leo cũng gợi nhớ đến vị Giáo hoàng đầu tiên chọn tông hiệu này - Leo I (tại vị vào thế kỷ V), người vẫn được nhớ đến với hành động can đảm khi trực tiếp đối thoại và thuyết phục Hoàng đế Đế quốc Hung Attila từ bỏ ý định xâm lược Đế quốc La Mã.
Trong bức tranh khắc họa cuộc gặp giữa Giáo hoàng Leo I và Hoàng đế Attila do họa sĩ Raphael vẽ vào năm 1514, Giáo hoàng Leo I dù không có quân đội hay vũ khí, nhưng Ngài đã dùng chính lý lẽ và đức tin để mang về hòa bình.
Hình ảnh này được khắc họa trong bức tranh nổi tiếng được vẽ vào thế kỷ XV của họa sĩ Raphael, nơi Giáo hoàng Leo I bình tĩnh đứng vững trước “bạo chúa” với sự hậu thuẫn thiêng liêng của Thánh Peter và Thánh Paul.
Câu nói đầu tiên Giáo hoàng người Mỹ Leo XIV nói trước công chúng là “Bình an cho anh chị em”. Dường như, triều đại Giáo hoàng của Ngài đã mở ra từ hòa bình, đặc biệt khi nhiều nơi trên thế giới đang trả qua xung đột không dứt.
Bên cạnh đó, từ Leo trong tiếng latin cũng có nghĩa là “sư tử” - loài vật tượng trưng cho sức mạnh và lòng dũng cảm.
Với tông hiệu Leo, tân Giáo hoàng Leo XIV đã bắt đầu hành trình mới dành cho một Giáo hoàng của công bằng xã hội và một người đối thoại kiên định trong thời đại xung đột toàn cầu.
Bên cạnh đó, từ Leo trong tiếng latin cũng có nghĩa là “sư tử” - loài vật tượng trưng cho sức mạnh và lòng dũng cảm.
Cũng trong bài phát biểu đầu tiên ở Vương cung Thánh đường Thánh Peter, tân Giáo hoàng nói rằng Giáo hội hoàn vũ vẫn có thể nghe thấy “tiếng nói yếu ớt nhưng tràn ngập sự can đảm của Đức Giáo hoàng Francis”, người tiền nhiệm của Ngài.
Theo các nhà phân tích, câu nói này đã phần nào thể hiện định hướng của Ngài về sự tiếp nối với di sản mục tử của người tiền nhiệm giàu lòng thương xót, đơn sơ và yêu thương người nghèo - cố Giáo hoàng Francis.