Tài xế ôtô len lỏi qua ngõ nhỏ Hà Nội để tránh 60 giây đèn đỏ

Gần đây, tôi thấy xuất hiện một kiểu hành xử phổ biến trong giới tài xế ôtô: không vượt đèn đỏ, nhưng chọn đi đường nhỏ để né đèn giao thông. Nhiều người coi đó là "thông minh", tiết kiệm thời gian và tránh bị phạt. Nhưng nếu nhìn rộng hơn, hành vi này đem lại không ít hệ lụy cho giao thông đô thị.
Tôi từng chứng kiến nhiều tài xế vòng vào các tuyến đường dân sinh, len lỏi qua các ngõ hẹp để tránh đường to phải dừng đèn đỏ (đôi khi bốn, năm nhịp vẫn chưa qua được giao lộ). Nhưng đi trong ngõ chẳng khác nào đánh cược. Không có đèn tín hiệu, không công an điều tiết, không phân luồng rõ ràng. Khi tắc, các xe chỉ biết đứng nhìn nhau, không quay đầu được, không có lối thoát.
Tại khu vực Định Công, Hà Nội, các ngõ 192, 245, 260 thường xuyên kẹt cứng vào giờ cao điểm vì ôtô chen nhau đi vào để né đèn đỏ. Trong khi đó, nếu đi tuyến đường chính, dù có đèn đỏ, nhưng đôi khi chỉ cần chờ một, hai phút là thông.
Khi ôtô ồ ạt chui vào ngõ, sự yên bình trong khu dân cư bị phá vỡ vì bị biến thành đường tránh. Tiếng còi, bụi bẩn, nguy cơ tai nạn tăng cao. Người dân nhiều nơi buộc phải dựng barie, lắp gương cầu lồi, thậm chí đứng ra điều tiết giao thông thủ công. Mặt đường cũng vì thế mà xuống cấp nhanh chóng, ngân sách lại phải chi thêm để sửa chữa.
Không ít người Việt vốn có nhiều định kiến với ôtô vì chiếm diện tích lớn mặt đường. Nay chứng kiến cảnh tài xế vòng ngõ để chen ra trước, họ càng bức xúc. Tài xế còn bị cho là thiếu ý thức khi vòng ngõ để đi trước, dễ dẫn đến va chạm hoặc xung đột với người đi đường.
>> Trái đắng khi luồn lách ôtô vào đường nhỏ để né tắc đường
Thực tế, đèn đỏ không phải để làm khó các phương tiện, mà để đảm bảo an toàn và điều tiết giao thông. Khi tài xế né tránh đèn đỏ tức là họ cũng đang né tránh trách nhiệm công dân.
Đèn tín hiệu được đặt ở điểm giao cắt để phân luồng hợp lý. Khi tài xế bỏ qua tuyến chính, dòng chảy giao thông bị lệch: đường lớn thừa tải, đường nhỏ quá tải. Quy hoạch đô thị vì thế bị méo mó, buộc phải điều chỉnh, gây tốn kém và làm giảm niềm tin vào hệ thống.
Tôi cho rằng việc đi đường nhỏ để né đèn đỏ không giúp tài xế đi nhanh hơn, mà chỉ biến họ thành một phần của vấn đề: không vượt đèn, nhưng lách đèn; không vi phạm luật rõ ràng, nhưng phá vỡ tinh thần luật. Hệ quả là họ gây mất thiện cảm từ cộng đồng, làm hỏng môi trường sống của cư dân trong ngõ.
Tất nhiên, nhìn ở góc độ giao thông đô thị, nhiều nút giao vẫn đang có thời gian chờ đèn đỏ khá dài, khiến người lái xe nôn nóng và tìm cách lách ngõ. Nếu hệ thống đèn tín hiệu được điều chỉnh thông minh hơn, phân luồng hợp lý theo lưu lượng thực tế, người dân sẽ ít có nhu cầu tìm đường tắt.
Bên cạnh đó, thành phố cũng cần mở rộng và cải tạo một số tuyến đường chính, bổ sung hạ tầng cho xe rẽ phải, để giảm tình trạng ùn tắc kéo dài. Với các tuyến đường dân sinh, chính quyền có thể lắp đặt biển hạn chế ôtô giờ cao điểm, hoặc điều tiết bằng barie di động để tránh việc ngõ nhỏ bị biến thành đường tránh.
Tóm lại, đi ngõ nhỏ để né đèn đỏ không thực sự giúp đi nhanh hơn, mà đôi khi còn khiến tình hình rắc rối hơn. Điều quan trọng hơn cả là giữ sự công bằng và văn minh trong giao thông. Một đô thị đáng sống không được xây dựng bằng sự luồn lách, mà bằng ý thức tuân thủ, cùng với quy hoạch hạ tầng phù hợp để mỗi người tham gia giao thông đều thấy thuận lợi.
An Thái