Sùi mào gà ngày càng phổ biến, ai có nguy cơ cao nhất?

Xuất hiện dưới dạng những nốt nhỏ khó nhận biết, sùi mào gà là căn bệnh có số ca mắc đều đặn gia tăng mỗi năm và trở thành nỗi lo của nhiều người trẻ.

Trong gần 71.000 lượt người tìm đến Bệnh viện Da liễu TP.HCM để trị các bệnh lây qua đường tình dục năm 2024, sùi mào gà chiếm hơn một nửa số ca mắc với hơn 36.700 trường hợp. Ở quy mô rộng hơn, dữ liệu từ 31 quốc gia châu Âu ước tính mỗi năm có khoảng 379.000 - 510.000 ca mắc mới ở phụ nữ và 377.000-428.000 ca ở nam giới.

Điều khiến nhiều người lo ngại hơn cả là bệnh dễ lây, dễ tái phát và thường bị bỏ qua cho đến khi tổn thương trở nên rõ rệt. Chính sự âm thầm và khó lường ấy khiến sùi mào gà trở thành một trong những vấn đề được quan tâm nhất trong sức khỏe tình dục hiện nay.

Các thống kê cho thấy bệnh lây qua đường tình dục, đặc biệt là sùi mào gà, ngày càng tăng. Ảnh: Freepik.

Ai có nguy cơ mắc sùi mào gà?

Bác sĩ Mai Thị Cẩm Cát, Bộ môn Da liễu, Đại học Y Dược Huế, cho biết sùi mào gà do virus HPV gây ra, còn được gọi bằng những tên quen thuộc như mụn cóc sinh dục hay hạt cơm sinh dục.

HPV có hơn 200 type, trong đó khoảng 40 type gây bệnh ở vùng sinh dục. Các type 6 và 11 thường tạo nên những tổn thương lành tính, trong khi các type 16, 18, 31, 33 lại mang nguy cơ cao gây loạn sản và ung thư.

Virus lây chủ yếu qua quan hệ tình dục, từ sinh dục đến miệng, hậu môn, hoặc từ mẹ sang con khi sinh thường. Đáng nói, người nhiễm HPV có thể hoàn toàn không có triệu chứng nhưng vẫn đủ khả năng lây truyền cho bạn tình.

Sùi mào gà có thể xảy ra ở bất kỳ ai có quan hệ tình dục, nhưng nguy cơ cao hơn ở những nhóm sau:

Người nhiễm bệnh nhìn hình ảnh sùi mào gà ở nữ giai đoạn sớm có thể thấy tạo thành các u nhú có màu hồng nhạt, nhỏ, mềm, có chân hoặc cuống trên vùng kín, môi lớn, môi bé

Ở nam giới, tổn thương sùi mào gà có thể xuất hiện ở những vị trí rất kín đáo. Bác sĩ Phạm Đức Mạnh, khoa Nam học, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết nhiều ca được phát hiện tại miệng sáo hoặc sâu bên trong niệu đạo, đây là vùng nhạy cảm khiến bệnh dễ bị bỏ qua.

Tổn thương thường là các u nhú mềm, nhỏ, màu hồng hoặc trắng, đôi khi gây đau rát, ngứa, tiểu khó hay chảy dịch lạ. Một số bệnh nhân hầu như không có biểu hiện, chỉ tình cờ phát hiện khi đi khám nam khoa. Chính sự âm thầm này khiến bệnh dễ bị chậm trễ trong chẩn đoán và điều trị.

Những hiểu lầm phổ biến về sùi mào gà

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Phú An, Khoa Lâm sàng 3, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, nhấn mạnh nếu không được điều trị đúng lúc, sùi mào gà có thể tiến triển nặng nề và hình thành dạng “sùi mào gà khổng lồ”, tăng nhanh cả về số lượng lẫn kích thước, tạo thành những mảng tổn thương lớn. Lúc này, chúng dễ bị vỡ, gây chảy máu, đau đớn và rất khó chịu, đặc biệt trong lúc sinh hoạt hàng ngày hoặc khi đi vệ sinh.

Ngoài dạng tổn thương lớn, một số trường hợp nhiễm virus HPV nguy cơ cao như type 16 và 18 còn có thể tiến triển thành ung thư tại những vị trí bị nhiễm, bao gồm ung thư dương vật, cổ tử cung, hậu môn hoặc hầu họng. Dù phần lớn sùi mào gà do HPV nguy cơ thấp gây ra và hiếm khi dẫn đến ung thư, khả năng chuyển dạng vẫn tồn tại ở một tỷ lệ nhỏ người bệnh.

Sùi mào gà có thể được điều trị bằng tia laser. Ảnh: Shutterstock.

Ở phụ nữ mang thai, sùi mào gà cũng có thể gây trở ngại. Tổn thương vùng sinh dục đôi khi phát triển lớn hơn trong thai kỳ, làm hẹp đường sinh và gây khó khăn khi chuyển dạ. HPV rất hiếm khi lây sang trẻ trong quá trình sinh thường, nhưng nếu xảy ra, virus có thể gây u nhú đường hô hấp tái phát ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Do đó một khi đã xuất hiện thương tổn sùi mào gà thì cần thiết phải điều trị. Điều trị giúp loại bỏ thương tổn, giảm nguy cơ lây nhiễm, chuyển dạng ung thư, tránh biến chứng bội nhiễm, tắc nghẽn.

ThS.BS Nguyễn Mậu Tráng, khoa Laser và Chăm sóc da, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết hiện có nhiều phương pháp như áp lạnh nitơ lỏng, đốt điện, laser CO₂, liệu pháp quang động học ALA-PDT, hoặc dùng thuốc bôi tại chỗ.

Tuy nhiên, bệnh có thể tái phát trong vài tuần đến vài tháng vì virus vẫn âm thầm tồn tại trong cơ thể. Việc tái khám định kỳ là rất quan trọng để xử lý kịp thời nếu tổn thương xuất hiện trở lại.

Quan hệ tình dục an toàn góp phần hạn chế nguy cơ mắc sùi mào gà. Ảnh: Shutterstock.

ThS.BS Mậu Tráng chia sẻ nhiều người bệnh vẫn còn vấp phải hàng loạt hiểu lầm khiến quá trình kiểm soát sùi mào gà trở nên dài dẳng và phức tạp hơn. Nhiều người tin rằng bao cao su bảo vệ tuyệt đối, dù thực tế dụng cụ này không che phủ toàn bộ vùng tiếp xúc da niêm mạc.

Một số khác không đưa bạn tình đi khám, dẫn đến lây nhiễm chéo khiến bệnh khó kiểm soát. Cũng không hiếm trường hợp tìm đến cơ sở kém chuyên môn, dễ bị chẩn đoán sai hoặc bị lợi dụng tâm lý lo lắng để trục lợi.

ThS.BS Nguyễn Tiến Thành, Hội Da liễu Việt Nam, cho biết nhiều bạn trẻ còn hiểu nhầm rằng súc miệng nước muối hoặc dùng dung dịch vệ sinh sau quan hệ có thể tránh nhiễm HPV. “Nước muối hoàn toàn không tiêu diệt được HPV. Virus này lây qua tiếp xúc da - niêm mạc ở vùng sinh dục, miệng và hậu môn, kể cả khi không có giao hợp xâm nhập”, ông khẳng định.

Để bảo vệ bản thân khỏi các bệnh lây qua đường tình dục, các bác sĩ khuyến cáo luôn sử dụng bao cao su khi quan hệ với người mới quen, hạn chế rượu bia để giữ tỉnh táo, thăm khám ngay khi có các dấu hiệu như tiểu buốt, chảy dịch hay nổi mụn sùi; không tự ý dùng thuốc và duy trì khám sức khỏe định kỳ, nhất là với những người có đời sống tình dục không ổn định.