Sức ép dồn dập lên Nga

Trong bối cảnh việc tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc chiến ở Ukraine vẫn đang bế tắc, Mỹ ra đợt cấm vận đầu tiên nhằm vào Nga trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump, khiến Moscow phản ứng gay gắt.

Phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Liên minh Châu Âu (EU) tại Brussels (Bỉ) ngày 23.10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảm ơn Mỹ và EU về các lệnh cấm vận mới nhằm vào lĩnh vực năng lượng của Nga, nhấn mạnh rằng điều đó rất quan trọng. Theo Reuters dẫn lời ông Zelensky, Ukraine và Nga có thể đạt được lệnh ngừng bắn nếu phương Tây tăng thêm áp lực đối với Moscow.

Mỹ, EU cấm vận

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố hủy cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vì cho rằng 2 bên chưa thể đạt được mục tiêu mong muốn. "Chúng tôi đã hủy cuộc gặp với Tổng thống Putin. Tôi cảm thấy không ổn. Tôi cảm thấy chúng tôi sẽ không đạt được mục tiêu cần thiết. Vì vậy, tôi đã hủy cuộc gặp", ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng khi tiếp Tổng thư ký NATO Mark Rutte hôm 22.10 (giờ Mỹ), theo Kênh Fox News.

Cùng ngày, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent công bố các lệnh cấm vận đối với 2 tập đoàn dầu mỏ lớn nhất của Nga, sau khi cáo buộc phía Nga "không trung thực và thẳng thắn" khi đàm phán về Ukraine. Theo AFP, mọi tài sản của 2 tập đoàn Rosneft và Lukoil tại Mỹ bị phong tỏa và các công ty, cá nhân Mỹ sẽ bị cấm làm ăn với 2 công ty này. Washington còn đe dọa ra các lệnh cấm vận thứ cấp đối với những tổ chức tài chính nước ngoài có giao dịch với Rosneft và Lukoil, trong đó có thể bao gồm các ngân hàng hỗ trợ việc bán dầu của Nga tại Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ.

Ngoài ra, EU hôm 22.10 thông báo sẽ áp đặt gói cấm vận thứ 19 lên Nga. Gói này bao gồm lệnh cấm nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng từ Nga vào năm 2027, đưa các tàu chở dầu được Moscow sử dụng vào danh sách đen và hạn chế đi lại đối với các nhà ngoại giao Nga, theo AFP.

Nga phản ứng mạnh

Động thái mới nhất của Tổng thống Trump khiến Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev phản ứng gay gắt. Reuters dẫn lời ông Medvedev cáo buộc ông Trump "hoàn toàn đứng về phía châu Âu" và các quyết định nói trên "là hành động gây chiến" với Nga. Liên quan động thái của EU, Bộ Ngoại giao Nga ngày 23.10 cho rằng các lệnh trừng phạt thực chất sẽ gây hại cho chính EU, đồng thời giới lãnh đạo EU "đơn giản là không thể chấp nhận được thực tế rằng các lệnh trừng phạt của họ không mang lại hiệu quả".

Nhận định về các lệnh cấm vận mới của Mỹ, chuyên gia Kimberly Donovan thuộc Trung tâm Kinh tế địa chính trị tại Tổ chức Atlantic Council (Mỹ) dự báo rằng lợi nhuận dầu mỏ Nga sẽ bị tác động trực tiếp và ngay lập tức. Viết trên trang web của Atlantic Council, bà Donovan lưu ý Bộ Tài chính Mỹ cũng đã cấp một giấy phép chung "cho phép giảm dần các giao dịch với Rosneft và Lukoil, sẽ hết hạn vào ngày 21.11". Theo bà, khoảng thời gian này sẽ giúp các quốc gia mua lượng lớn dầu Nga, như Trung Quốc và Ấn Độ, "có thời gian quyết định liệu họ sẽ ngừng nhập khẩu dầu Nga hay đối mặt với nguy cơ bị Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp".

Giá dầu đã tăng hơn 3% vào ngày 23.10 do lo ngại các biện pháp cấm vận có thể làm gián đoạn nguồn cung toàn cầu. Reuters dẫn các nguồn thạo tin cho hay các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang chuẩn bị cắt giảm mạnh lượng dầu nhập khẩu từ Nga để bảo đảm tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ.