Sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, người dân cần chú ý dấu hiệu nguy hiểm

(Dân trí) - Sốt xuất huyết Dengue (SXH) diễn biến ngày càng khó lường, xảy ra quanh năm, trên diện rộng, không còn theo mùa và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, không còn theo mùa

"Từ đầu năm đến nay, cả nước có gần 23.000 trường hợp mắc SXH Dengue, 5 ca tử vong", Thạc sĩ - Bác sĩ Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), cho biết tại buổi tọa đàm "Hướng tới không còn ca tử vong do SXH: Hiệp lực phòng bệnh bằng giải pháp tích hợp" do báo Báo Sức khỏe & Đời sống tổ chức ngày 14/6.

TPHCM cũng đã ghi nhận gần 8.600 ca bệnh, tăng 131% so với cùng kỳ năm 2024 (3.718 ca), trong đó có nhiều ca nặng.

Theo ông Sơn, những năm gần đây dịch SXH tại Việt Nam diễn biến phức tạp, trải khắp 3 miền, trong đó miền Nam nhiều năm liền là tâm dịch cả nước.

Theo Phó giáo sư - Tiến sĩ - Bác sĩ Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, trước đây, dịch SXH Dengue có khoảng lặng, có những thời điểm không có ca bệnh, tuy nhiên hiện bệnh gặp quanh năm.

“Nhiều người thấy tỷ lệ tử vong do bệnh có thể thấp, nhưng đấy là khi số lượng bệnh nhân SXH không nhiều. Bài học của nhiều quốc gia khác như Brazil là một ví dụ, khi số lượng ca mắc tăng lên nhiều thì số tử vong tăng lên rất nhanh vì có hiện tượng quá tải.

Vì thế, cần hạn chế số mắc thấp nhất để tập trung điều trị các ca nặng, từ đó không có tử vong. Mục tiêu WHO là tiến tới năm 2030 không có người tử vong do SXH Dengue”, PGS Thái nhấn mạnh.

Theo ông, bên cạnh cách tiếp cận quen thuộc là “phát hiện - phản ứng”, Việt Nam cần chuyển dịch sang mô hình “dự báo - phòng ngừa” để bắt kịp với sự thay đổi về chu kỳ và địa bàn dịch.

Theo đó đầu tư vào hệ thống giám sát chủ động, phân tích dữ liệu và cảnh báo sớm là yếu tố then chốt giúp kiểm soát dịch một cách hiệu quả và bền vững.

“Đây là một bài toán tổng thể về các biện pháp phòng chống chủ động bao gồm, kiểm soát muỗi và hạn chế lây nhiễm cộng đồng, tiếp đến là kiểm soát véc-tơ và tăng cường miễn dịch - chủ động tiêm chủng”, PGS Thái nói.

Không phải cứ xuất huyết, hạ tiểu cầu mới là nguy hiểm

Phó giáo sư - Tiến sĩ - Bác sĩ Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, hiện bệnh có quanh năm. Đỉnh dịch của miền Bắc thường rơi vào tháng 10-11.

Nhiều người dân vẫn khá chủ quan, nghĩ rằng SXH Dengue chỉ nguy hiểm khi sốt cao hoặc xuất huyết, từ đó trì hoãn việc kiểm tra, điều trị tại bệnh viện, nhưng trên thực tế tiểu cầu hạ rất thấp mới xuất huyết.

Có những trường hợp không có triệu chứng rõ ràng, đến viện muộn khi đã sốc, suy đa tạng - giai đoạn có thể dẫn đến tử vong. 

“Ngoài sốt, triệu chứng kinh điển của bệnh gồm đau mỏi người, đau đầu, nhức hai hố mắt, phát ban nổi hạch… Trong 1,2 ngày đầu bị sốt, người dân có thể chưa cần đi khám ngay, nhưng giai đoạn nguy hiểm của bệnh thường là vào ngày 3-7.

Giai đoạn này ngoài hạ tiểu cầu, bệnh nhân có biểu hiện thoát huyết tương, cô đặc máu, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích. Nhiều người nghĩ xuất huyết mới là nguy hiểm nhưng thực tế không phải vậy”, PGS Cường nhấn mạnh.

Vì thế, nếu có biểu hiện sốt cao liên tục, uống thuốc hạ sốt không đỡ, kèm theo mệt mỏi, đi tiểu ít, chân tay lạnh, nôn, chảy máu cam, chảy máu chân răng, phụ nữ là rong kinh, rong huyết… người bệnh cần đến viện ngay vì đây là những dấu hiệu bệnh trở nặng.