Sốt xuất huyết đã ngoài tầm dự báo

Không còn theo chu kỳ dịch 3 - 5 năm, sốt xuất huyết đã ngoài tầm dự báo do số ca mắc liên tục ở mức cao.

Sốt xuất huyết không còn chu kỳ dịch 

"Trước đây sốt xuất  huyết "khoảng lặng". Nghĩa là sốt xuất huyết bùng phát sau sau một vài năm không có các có ca bệnh. Nhưng những năm gần đây, đặc biệt là từ năm 2017 trở lại đây, việc dự báo sốt xuất huyết là rất khó. Số ca mắc thường ghi nhận ở mức cao, trong các năm gần đây".

Đó là đánh giá của PGS-TS - bác sĩ Phạm Quang Thái, Phó trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư), tại tọa đàm về các giải pháp phòng, chống dịch sốt xuất huyết, do Báo Sức khỏe và Đời sống tổ chức ngày 14.6.

TS Thái cho biết, năm 2017 từng là đỉnh điểm về số ca mắc sốt xuất huyết. Sang 2018 dịch chỉ xuống một chút. Đầu năm 2019 có giảm, nhưng nửa sau của 2019 số lượng ca bệnh đã tăng vọt lên.

"Nếu trước đây chúng ta cứ kỳ vọng rằng sau 1 năm cao điểm dịch thì những năm sau nó là thấp điểm. Hiện không còn như vậy", TS Thái cho biết.

Các năm 2019, 2020, đặc biệt 2022 số ca bệnh tăng mắc đến mức kỷ lục. Sau thời điểm kỷ lục, số mắc vẫn không giảm, năm 2023 số mắc cũng vẫn ở mức cao.

2024 mặc dù đã xuống nhưng so với đỉnh điểm của 2017, số ca mắc sốt xuất huyết chỉ giảm ít, vẫn ghi nhận khoảng 140.000 trường hợp.

"Các tháng đầu năm nay trong nước ghi nhận 5 ca mắc sốt xuất huyết tử vong. Đây là tỷ lệ tử vong rất thấp so với số ca mắc được báo cáo trong hệ thống giám sát. Tuy nhiên, tuyệt đối không chủ quan", TS Thái lưu ý.

Theo TS Thái, trên bản đồ dịch tễ, Việt Nam hiện mang màu đỏ khá rộng, là khu vực lưu hành về sốt xuất huyết tại châu Á Thái Bình Dương.

Nếu như số lượng các trường hợp mắc sốt xuất huyết không được khống chế và tiếp tục tăng trong thời gian tới thì số lượng các ca bệnh nặng cũng như tử vong cũng tăng. Nếu số mắc sốt xuất huyết trong cộng đồng lên tới con số triệu ca, gánh nặng bệnh tật gia tăng cùng tình trạng quá tải bệnh viện. Cùng với đó, số các ca bệnh nặng, cũng như các ca tử vong có thể tăng ở cấp số nhân. Khi đó mới bàn đến phòng chống dịch là quá muộn.

Dịch chồng dịch 

Theo Bộ Y tế, sốt xuất huyết hiện vẫn là một trong những bệnh truyền nhiễm lưu hành rộng tại Việt Nam, số ca mắc dao động hàng trăm nghìn mỗi năm, bệnh còn diễn biến ngày càng khó lường do xảy ra quanh năm, trên diện rộng và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí dẫn đến tử vong, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.

Từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước ghi nhận 22.974 trường hợp mắc sốt xuất huyết với 5 ca tử vong tại Bình Dương, Bình Thuận, TP.HCM, Khánh Hòa, Ninh Thuận.^. 

Nhận định sốt xuất huyết vẫn là bệnh gây rủi ro cao, đặc biệt trong bối cảnh nguy cơ "dịch chồng dịch" như sốt xuất huyết, tay chân miệng và Covid-19 cùng gia tăng ở một số địa phương.

Để giảm thiểu tử vong và kiểm soát dịch hiệu quả, tại tọa đàm, các chuyên gia nhấn mạnh cần một chiến lược tổng thể cho phòng, chống dịch, gồm: kiểm soát muỗi truyền bệnh; giám sát dịch tễ, cảnh báo sớm; tăng cường năng lực hệ thống y tế; tiêm chủng giúp phòng ngừa chủ động và giảm nguy cơ bệnh chuyển nặng; ý thức chủ động phòng chống bệnh của cộng đồng.