Sống ở Việt Nam, làm việc theo giờ ở Mỹ

Có những người trẻ làm việc cho các công ty nước ngoài cho biết nhịp sống sinh học của họ hoàn toàn đảo ngược.

Ca làm việc bắt đầu lúc… nửa đêm

Nguyễn Thị Hoàng Vy (26 tuổi, ngụ ở 354/27C Phan Văn Trị, P.Bình Lợi Trung, TP.HCM; trước đây là P.11, Q.Bình Thạnh, TP.HCM), cho biết khi mọi người đã hoàn thành được nửa ngày làm việc thì mới là lúc cô bắt đầu thức giấc. Và khi mọi người chìm vào giấc ngủ thì giờ làm việc của cô mới chính thức bắt đầu.

Cụ thể, Vy kể đang là nhân viên chăm sóc khách hàng cho một công ty thương mại điện tử tại Mỹ. Ca làm việc nằm trong khung thời gian từ 23 giờ – 7 giờ (theo giờ Việt Nam). "Công việc hỗ trợ khách hàng bên kia bán cầu không khó. Nhưng điều khó nhất là đồng hồ sinh học đảo lộn hoàn toàn. Ngủ ngày, thức đêm kéo dài khiến tôi thường xuyên mệt mỏi, khó tập trung khi cần làm việc cá nhân ban ngày", Vy cho hay.

Cũng theo Vy, hàng ngày ngủ từ 8 giờ đến 13 giờ dậy. "Ăn trưa xong là tập thể dục nhẹ, chiều nghỉ ngơi, tối ăn tối, rồi 23 giờ bắt đầu vào ca. 1 giờ là giờ cao điểm làm việc", Vy kể tiếp.

Không chỉ Vy, nhiều người trẻ tại TP.HCM đang chọn cách "sống trái múi giờ" để làm việc cho các doanh nghiệp Mỹ, Canada hoặc châu Âu. Họ làm đủ công việc, từ nhân viên IT, designer, chăm sóc khách hàng, gia sư tiếng Anh, quản lý dự án…

Vũ Thùy Dung (25 tuổi, ngụ ở 22/14 Phan Văn Hớn, P.Đông Hưng Thuận, TP.HCM; trước đây là P.Tân Thới Nhất, Q.12, TP.HCM), cho biết đang làm marketing tại một công ty mỹ phẩm của Mỹ, có trụ sở ở P.Phú Thọ Hòa, TP.HCM (trước đây là P.Phú Thọ Hòa, Q.Tân Phú, TP.HCM).

Theo Dung, sở dĩ chọn công ty nước ngoài để làm việc, chấp nhận ở Việt Nam nhưng làm việc theo giờ Mỹ vì nhiều lý do. "Thu nhập cao hơn khoảng 40 – 50% so với mặt bằng chung của các công ty cùng lĩnh vực trong nước. Được trải nghiệm môi trường quốc tế, có thêm cơ hội trau dồi tiếng Anh, tiếp cận quy trình làm việc chuyên nghiệp và văn hóa kinh doanh toàn cầu…", Dung nói.

"Công việc lên kế hoạch quảng cáo, theo dõi hiệu quả chiến dịch và phối hợp với đội sáng tạo bên Mỹ… không có nhiều trở ngại. Tôi được học hỏi cách làm marketing chuyên nghiệp. Nhưng quả thật khó khăn là nhiều lúc phải họp trực tuyến lúc 2 – 3 giờ. Điều này khiến nhịp sinh học bị đảo lộn. Ban đầu tôi nghĩ sẽ quen, nhưng sau 6 tháng thì cơ thể xuống sức rõ rệt", Dung kể.

Cũng có những trường hợp tuy ở Việt Nam nhưng làm việc từ xa. Sự linh hoạt của internet và xu hướng làm việc từ xa toàn cầu mở ra nhiều cơ hội với người trẻ. Họ ở trong nước nhưng làm việc cho các đơn vị nước ngoài với những công việc như: lập trình, quản trị hệ thống, vận hành đơn hàng quốc tế, thiết kế, sáng tạo nội dung… Và dù làm công việc gì, họ đều có điểm chung là khi bạn bè ở trong nước đi ngủ, họ bắt đầu vào giờ làm việc.

Làm việc trái múi giờ, làm sao để đảm bảo sức khỏe?

Đỗ Quốc Duy (28 tuổi, lập trình viên tự do, ngụ ở 512 Nguyễn Xiển, P.Long Bình, TP.HCM; trước đây là P.Long Thạnh Mỹ, TP.Thủ Đức, TP.HCM) cho biết thường bắt đầu làm việc từ 22 giờ và kết thúc vào 6 giờ.

"Tôi chọn vậy để có thể nhận dự án từ khách Mỹ, thu nhập cao hơn 40 – 60% so với làm trong nước. Nhưng đánh đổi là… không mấy khi gặp bạn bè. Họ rủ cà phê tối thì mình phải từ chối vì sắp vào ca. Cuối tuần, mọi người tụ tập thì mình đang ngủ bù", Duy kể.

Duy thừa nhận, ban đầu khá hứng thú vì cảm giác "một mình một thế giới" vào ban đêm, tập trung cao độ, không bị ai làm phiền. Nhưng sau hơn một năm, cơ thể bắt đầu "lên tiếng" khi thường xuyên bị đau đầu, mắt mờ, tăng cân... vì ăn uống thất thường và ít vận động. "Bác sĩ khuyên mình điều chỉnh, nhưng vì hợp đồng khách hàng cố định giờ nên cũng khó thay đổi", Duy nói thêm.

Lê Thị Thu Hoài (27 tuổi, ngụ ở 25A Phạm Hữu Lầu, P.Dĩ An, TP.HCM; trước đây là P.Dĩ An, TP.Dĩ An, tỉnh Bình Dương) đang làm nhân viên marketing cho một công ty du lịch tại Mỹ. Hoài cho hay: "Ai muốn hẹn tôi đều phải… lên lịch trước cả nửa tháng. Thậm chí là người yêu".

Hoài cho biết bạn trai là nhân viên văn phòng, làm giờ hành chính, tan ca lúc 17 giờ. Trong khi Hoài lại đang chuẩn bị ngủ để lấy sức cho ca làm việc. "Có hôm tôi cố thức để ăn tối cùng người yêu, nhưng ngồi được 15 phút là mắt muốn nhắm lại vì quá buồn ngủ. Thấy thương người yêu vì phải chịu cảnh… yêu cô gái ban đêm", Hoài nói.

Cũng theo Hoài, sự lệch giờ cũng khiến nhiều người bỏ lỡ các bữa cơm chung hoặc sự kiện quan trọng. "Tết năm ngoái, cả nhà tụ tập ăn tất niên lúc tối, còn tôi thì đang làm. Xong việc thì mọi người đã đi ngủ hết", Hoài nhớ lại.

Theo bác sĩ Dương Nguyên Hiền, làm việc tại Bệnh viện Columbia Asia Bình Dương (P.Thuận Giao, TP.HCM; trước đây là P.Thuận Giao, TP.Thuận An, tỉnh Bình Dương), làm việc lệch giờ sinh học lâu dài gây nhiều hệ lụy.

"Ánh sáng ban ngày giúp cơ thể điều chỉnh hormone melatonin và cortisol để duy trì nhịp sinh học. Khi thức đêm, ngủ ngày, cơ thể bị rối loạn tiết hormone, dẫn tới rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, suy giảm miễn dịch, rối loạn tiêu hóa, tăng nguy cơ bệnh tim mạch và trầm cảm", bác sĩ Hiền nói.

Bác sĩ Hiền cũng nhấn mạnh, ngoài sức khỏe thể chất, sự lệch pha giờ giấc còn tác động đến tâm lý. Người làm trái giờ thường ít tham gia hoạt động cộng đồng, dễ rơi vào cảm giác cô đơn, mất kết nối xã hội. 

"Với người trẻ, giai đoạn 20 – 30 tuổi là thời điểm xây dựng các mối quan hệ, mở rộng mạng lưới xã hội, nếu thời gian biểu lệch hoàn toàn với số đông, họ dễ bị tách khỏi đời sống chung", bác sĩ Hiền nói.

Bác sĩ Hiền khuyên những người làm việc trái múi giờ: "Cần thiết lập giờ ngủ cố định. Theo đó, phải ngủ đủ 7 – 8 tiếng liên tục, tránh thức thêm vì công việc cá nhân. Phải tận dụng ánh sáng mặt trời. Nghĩa là dù ngủ ngày, vẫn nên dành ít nhất 15 – 20 phút buổi chiều tiếp xúc ánh sáng để điều hòa nhịp sinh học. Phải có chế độ ăn uống hợp lý. Hạn chế ăn đồ dầu mỡ, nhiều đường vào ban đêm, nên ưu tiên rau xanh, trái cây. Đừng quên tập thể dục, vận động thường xuyên, ít nhất 30 phút/ngày, tránh lối sống "chỉ làm và ngủ". Hơn hết, phải duy trì kết nối xã hội. Như dành thời gian cố định mỗi tuần để gặp gỡ bạn bè, người thân, tránh bị cô lập...".