Siết khí thải xe máy: Người lao động lo mất 'cần câu cơm'

Trước thông tin Hà Nội sẽ áp dụng kiểm định khí thải từ 1.1.2027, nhiều người dân làm nghề bán hàng rong, xe ôm, chở hàng... tỏ ra lo lắng sẽ mất khoản tiền lớn đầu tư vì hầu hết những chiếc xe của họ đều đã cũ, nát.

Theo dự thảo quy chuẩn khí thải đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng, việc áp dụng kiểm định khí thải với xe mô tô, gắn máy đang lưu hành từ 1.1.2027 tại Hà Nội, TP.HCM sẽ góp phần cải thiện chất lượng môi trường sống, giảm ô nhiễm môi trường.

Điều này sẽ tác động tiêu cực tới nhóm người dân có phương tiện chỉ đạt mức 1, đặc biệt là các xe sản xuất trước năm 2008 có thể buộc phải loại bỏ hoặc thay thế nếu không đạt chuẩn.

Tuy nhiên, theo khảo sát của PV, đa phần những người dân sử dụng những chiếc xe máy cũ, nát không biết đến dự thảo này với lý do phần lớn thời gian trong ngày phải tập trung vào buôn bán, mưu sinh.

Làm nghề sửa kim khí trên vỉa hè tại P.Tây Mỗ (Q.Nam Từ Liêm), ông N.V.T, cho biết bản thân đã nghe thông tin về quy định khí thải xe máy nhưng chưa biết khi nào áp dụng và xe máy phải mang đi kiểm tra như thế nào.

Ông T. kể, chiếc xe máy Honda Dream sản xuất năm 1994, được ông mua với số tiền khoảng 6 cây vàng để làm phương tiện làm ăn. Đến nay đã hơn 30 năm, chiếc xe là "cần câu cơm" giúp ông mưu sinh, nuôi gia đình.

Người đàn ông này cũng cho biết nếu áp dụng quy định về khí thải, ông không tự tin chiếc xe của mình sẽ đủ điều kiện vì "đời đã quá sâu". Tuy nhiên, nhiều bộ phận của máy đã được ông thay mới, khi nổ máy hay di chuyển xe không xả khói ra môi trường.

Ông T. cho rằng, trong trường hợp xe không đạt chuẩn chất lượng về khí thải, ông vẫn không thể bỏ đi để đổi xe mới vì chi phí quá cao. "Mỗi tháng tôi chỉ kiếm được 5 - 6 triệu mà còn phải chi phí tiền thuê chỗ, tiền nhà, tiền sinh hoạt rồi gửi về gia đình, nếu bỏ chiếc xe này, tôi làm sao có tiền mua xe mới", ông T. bày tỏ.

Ông T. cho rằng, Nhà nước cần có những chính sách hỗ trợ người dân sửa xe hoặc "đổi cũ lấy mới" để phù hợp với kinh tế của những người dân không có điều kiện khá giả.

Giống như ông T., mỗi ngày chị H. đều phải dậy sớm từ 3 giờ sáng để chở hoa đi bán quanh các con phố tại Q.Nam Từ Liêm, Thanh Xuân. Chiếc xe máy sản xuất từ những năm 2000 được gia đình chị mua lại với giá 2 triệu đồng là phương tiện duy nhất chị dùng để chở hoa đi bán suốt 4 năm qua.

Trước thông tin những chiếc xe đời cũ có thể phải bỏ hoặc sửa chữa lại để đạt chuẩn về khí thải theo quy định, chị H. tỏ ra lo lắng bởi kinh tế gia đình chị gần đây ngày càng khó khăn. "Cả tháng tôi lãi được khoảng vài triệu đồng, vừa đủ để nuôi 2 con ăn học, nếu bỏ phương tiện, tôi không biết lấy gì để đi làm", chị H. nói.

Người dân ít có tâm lý kiểm tra khí thải

Anh Bùi Văn Hằng (quê Nam Định, chủ cửa hàng sửa xe có kinh nghiệm 15 năm) cho biết, việc áp dụng kiểm định khí thải với xe mô tô, gắn máy là cần thiết bởi hiện nay khi ra đường rất nhiều người dân không quan tâm đến việc này. Trong khi bầu không khí đang liên tục bị ô nhiễm.

Anh Hằng cho hay, mỗi ngày cửa hàng của anh tiếp nhận vài chục chiếc xe có vấn đề nhưng chỉ có 10 - 20% khách hàng yêu cầu kiểm tra vấn đề liên quan đến khí thải.

"Người dân chỉ quan tâm xe hoạt động hay không, đến khi xe xả khói ra đen xì họ mới mang đến cửa hàng", anh Hằng nói.

Theo anh Hằng, những chiếc xe máy vượt khí thải quy định sẽ có tình trạng "ăn dầu", "ăn xăng" nên có thể bị hỏng các bộ phận như xéc măng, động cơ, bô... Giá sửa để đảm bảo khí thải đạt tiêu chuẩn khoảng 1 triệu đồng, trường hợp hỏng nặng hơn khoảng 2 - 3 triệu đồng. Với xe ga, giá sửa xe khoảng 3 - 4 triệu đồng, tùy vào năm sản xuất, đời càng cao thì giá càng đắt.

Trong trường hợp khách hàng yêu cầu phải thay đồng bộ nhiều bộ phận để xe máy đảm bảo về tiếng ồn động cơ, khí thải, độ bền bỉ và độ an toàn thì sẽ tốn gấp đôi số tiền trên do đa phần động cơ đã hỏng, nát. Sau khi sửa, chiếc xe phải được bảo dưỡng định kỳ để hoạt động ổn định.