Shop bán lẻ nhọc nhằn cạnh tranh trên sàn điện tử

Cuộc đua bám trụ trên sàn thương mại điện tử càng lúc càng khốc liệt, có shop càng bán càng lỗ. Nhiều chủ shop phải chọn cách rời sàn hoặc tìm giải pháp khác hiệu quả hơn.

Nỗi ám ảnh trả hàng

Đưa cho người thân xem đơn hàng trả về bị âm gần 500.000 đồng, chị Nguyễn Hằng, chủ shop bán hàng gia dụng tại H.Quỳnh Lưu (Nghệ An) than thở: "Tôi không biết sàn TikTok tính làm sao mà khi tôi bán 2 chậu tắm nhựa, khách nhận hàng xong trả lại, tôi lại bị quyết toán âm tiền. Nhiều đồng nghiệp nói rằng đây là do lỗ phí ship 2 đầu và do trọng lượng hàng khá nặng, lên đến 55 kg. Kinh doanh online là như vậy đó, vừa phải cạnh tranh về giá và lo khách không nhận hàng, xem như mình lỗ phí ship. Mới chỉ một đơn mà đã lỗ mấy trăm ngàn, nếu mà tỷ lệ hoàn trả hàng cao thì chắc phải phá sản".

Chị Đinh Châm, chủ shop tại Hà Nội, cũng bi quan: "Em thấy càng lúc giống như mình lấy hàng giùm khách chứ không phải kinh doanh kiếm lời nữa. Thuế phí càng lúc càng cao, dù có bán số lượng lớn đi chăng nữa khi trừ hết phí đi thì chẳng còn lời gì. Nếu phải bỏ tiền ra để chạy quảng cáo thì đến cái nịt cũng không còn".

Anh Vũ Tuyến, chủ shop kinh doanh hàng gia dụng, than thở: "Tôi kinh doanh trên sàn thương mại điện tử nhưng mà nản quá, hàng tôi nhập giá 50.000 đồng, bán ra phải trên 70.000 đồng mới có lãi, mà các kho lớn lại bán thấp hơn thì làm sao cạnh tranh? Chưa kể khách hoàn trả hàng, hỏng vỡ là xem như lỗ vốn, cứ 1 tháng mà bị trả chừng 20 đơn thì chưa cần tính phí ship, chắc chắn là bị lỗ tiền băng keo, bao bì, lương nhân viên đóng gói…".

Chị Hiền Ngô, chuyên kinh doanh quần áo thời trang, cười mà như khóc, kể: "Có người mua đồ mới để đi đám cưới, xong tiệc là lấy lý do này nọ để trả lại hàng. Rồi có người còn xịt cả dầu thơm vào quần áo khi đi tiệc. Những sản phẩm này khi trả lại thì xem như lỗ phí ship, mà còn không bán được cho ai vì dính phải dầu thơm, rất khổ sở".

Chủ shop online đứng giữa ngã 3 đường

Chia sẻ với Thanh Niên, ông Trần Công Hoan, Giám đốc vận hành Công ty SwiftHub (chuyên vận chuyển, hoàn tất đơn hàng kinh doanh online) cho biết: "Trong lĩnh vực bán hàng qua mạng hiện nay, các chủ shop lo lắng nhất là bị trả lại hàng vì như vậy sẽ lỗ phí ship. Theo số liệu thống kê mới nhất của công ty tôi, ngành hàng thời trang đang đối mặt với tỷ lệ trả hàng cao nhất, lên tới 18,5% trong quý 1/2025, gây ra nhiều tổn thất cho các nhà bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử. Không chỉ chịu phí sàn và phí vận chuyển hai chiều, nhiều trường hợp còn bị tráo hàng, dẫn đến mất trắng sản phẩm mà không thể thu hồi được giá trị".

Theo báo cáo mới nhất của Metric, đơn vị chuyên nghiên cứu thị trường thương mại điện tử, trong khi các nhà bán lớn (mall) mở rộng quy mô, tăng trưởng doanh số thì các shop nhỏ lẻ đã đuối sức và dần rời bỏ thị trường. Bối cảnh hiện nay đang có nhiều thay đổi khi các sàn điều chỉnh thuế, phí tăng lên. Ví dụ như Shopee tăng phí cố định thêm 0,5 - 6% tùy ngành hàng, sau ngày 1.4 nhiều ngành hàng phải chịu mức phí lên đến 14-14,5% như phụ kiện điện thoại, đồng hồ, thực phẩm chức năng, đồ dùng mẹ và bé…Thống kê hiện tại trên các sàn thương mại điện tử có 472.000 shop, ghi nhận sự sụt giảm mạnh về số lượng shop có phát sinh đơn hàng, giảm hơn 38.000 shop so với quý 1/2024. Điều này cho thấy sự cạnh tranh để tồn tại trên sàn không hề đơn giản, nhiều chủ shop đã phải ngừng kinh doanh hoặc tìm giải pháp khác để tồn tại.

Theo ông Trần Công Hoan, các sàn lớn hiện nay đang ưu tiên hỗ trợ cho các mall (shop lớn) vì có nguồn hàng và giá cả ổn định. Nhưng thị trường hiện nay cũng có những dịch vụ mới xuất hiện để đáp ứng nhu cầu cho các shop nhỏ. Đơn cử như để giải bài toán hoàn trả hàng, tráo hàng và không nhận hàng cồng kềnh, hàng quá khổ, thị trường đã xuất hiện một số đơn vị vận chuyển, kho bãi nằm ngoài sàn nhưng vẫn có hợp đồng liên kết nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển cho các chủ shop. Một số doanh nghiệp như SwiftHub còn đầu tư công nghệ để có thể scan chiếu, ghi nhận hình ảnh các đơn hàng khi khách trả lại để quản lý tình trạng tráo hàng gây thiệt hại cho người bán. Ngoài ra, nhiều đơn vị vận chuyển khác cũng áp dụng các chương trình như cước phí đồng giá 13.000 đồng cho các đơn vận chuyển toàn quốc...