Sếp lớn các hãng xe Trung Quốc 'đấu khẩu', rạn nứt từ khủng hoảng thừa?

Cuộc "khủng hoảng thừa" và màn đối đầu không khoan nhượng về giá bán có vẻ như đang gây nên sự chia rẽ lớn trong ngành ô tô Trung Quốc, khi lãnh đạo các hãng xe lớn của nước này liên tục có những phát ngôn công kích lẫn nhau.

Ngành ô tô Trung Quốc thời gian gần đây trở thành tâm điểm chú ý của thế giới, khi liên tiếp chứng kiến những "drama" rúng động. Từ cuộc chiến về giá xe, thông tin gây sốc về dư thừa nguồn cung; hay mới nhất là màn "khẩu chiến" xuất phát từ quan điểm trái ngược giữa lãnh đạo các thương hiệu ô tô lớn.

Cuộc tranh luận căng thẳng bùng phát tại Diễn đàn ô tô Trung Quốc 2025 (diễn ra tại Trùng Khánh), khi các giám đốc điều hành cấp cao của 3 "ông lớn" trong ngành ô tô nước này, gồm BYD, Geely và Great Wall Motor (GWM) đã có những phát biểu, công khai chỉ trích lẫn nhau.

Theo đó, ông Li Yunfei - Tổng giám đốc Thương hiệu và Quan hệ công chúng của BYD được xem là người châm ngòi cho màn đấu khẩu, bằng phát biểu với nội dung lên án các đối thủ cạnh tranh. Đại diện hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc không nêu đích danh, tuy nhiên lại gây chú ý khi mô tả động thái của các đối thủ cạnh tranh bằng những ví von nặng lời, như: "thủ đoạn bẩn thỉu", "chiến dịch bôi nhọ", hay các chiến thuật "mờ ám" nhằm thao túng dư luận.

Đáp lại phát biểu trên, Phó Chủ tịch Tập đoàn Geely Holding - ông Victor Young cũng không nhân nhượng khi chỉ trích thương hiệu BYD "đạo đức giả", "vừa ăn cắp vừa la làng". Đồng thời cho rằng câu chuyện của BYD là một nỗ lực nhằm gây hiểu lầm.

Vài tuần trước đó, Chủ tịch GWM - Wei Jianjun cũng thu hút sự chú ý của nhiều người với phát ngôn cảnh báo về một "quả bom hẹn giờ", một cuộc khủng hoảng tiềm tàng trong ngành ô tô Trung Quốc.

Rạn nứt từ 'khủng hoảng thừa?

Theo các chuyên gia, những tranh cãi, thậm chí chỉ trích lẫn nhau giữa lãnh đạo các hãng xe lớn nhất Trung Quốc thời gian qua đang phơi bày nhiều vấn đề của ngành ô tô tại đất nước tỉ dân. Mà nguyên nhân có lẽ đến từ cuộc "khủng hoảng thừa" đang ngày càng hiện hữu. Đến mức mới đây, chính Chủ tịch kiêm nhà sáng lập Tập đoàn Geely - ông Lý Thư Phúc (Li Shufu) cũng phải lên tiếng thừa nhận.

Chính cuộc "khủng hoảng thừa" đang dẫn đến nhiều hệ lụy, khi các hãng xe phải tìm mọi cách để thanh lý hàng tồn. Qua đó tạo nên một cuộc đua giá bán khốc liệt ở ngành ô tô Trung Quốc.

Theo bộ phận ô tô của Hội đồng Xúc tiến Thương mại Quốc tế Trung Quốc, cả năm 2023, thị trường nội địa nước này chỉ ghi nhận khoảng 200 mẫu xe được áp dụng chính sách giảm giá. Thế nhưng, chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, ngành ô tô Trung Quốc đã chứng kiến hơn 60 mẫu xe lao vào cuộc đua giảm giá. Và đến tháng 5 vừa qua, con số đã vượt quá 100 mẫu. Đỉnh điểm phải kể đến đợt giảm giá kỷ lục mới đây của BYD, với mức giảm lên đến 34%, áp dụng đồng loạt trên 22 mẫu xe.

Cuộc chiến về giá như một viên đạn bay ngược, khiến biên lợi nhuận toàn ngành sụt giảm thê thảm, xuống mức chỉ còn 3,9% trong quý 1/2025, giảm sâu so với mức 8,99% ghi nhận hồi năm 2014. Điều này đang dần tạo ra một thị trường ô tô ngày càng độc hại, nơi doanh số tăng trưởng che giấu sự suy yếu về tài chính.

Đây cũng là nguồn cơn dẫn đến sự rạn nứt trong chiến lược "kề vai sát cánh" mà Chủ tịch BYD - ông Wang Chuanfu đã tuyên bố vào năm 2023: "Chúng ta (các hãng ô tô lớn - PV) cùng làm nên ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc". Bởi hiện tại, căng thẳng đã hình thành, khi các chính sách và quan điểm của BYD và Geely đã hoàn toàn trái ngược, sau cuộc chiến giá xe điện suốt nhiều tháng qua.

Đại diện Geely cho rằng, cuộc cạnh tranh giảm giá đang ngày càng "quá đáng", đẩy giá xe trung bình giảm từ 10 - 15% chỉ trong chưa đầy một năm trở lại đây. Nếu không kiểm soát, thị trường có thể xuất hiện xe kém chất lượng. Thậm chí, nhấn mạnh cần chuyển từ cuộc cạnh tranh bằng giá bán sang cạnh tranh bằng giá trị, tức tập trung phát triển công nghệ, chất lượng và dịch vụ.

Trong khi đó, phía BYD có quan điểm trái ngược. Đại diện hãng này nhấn mạnh, "giảm giá xe là hướng công bằng cho người dùng". Lý giải cho điều này, đại diện "ông lớn" xe điện Trung Quốc cho biết, sau đợt điều chỉnh giá nguyên liệu (như pin và lithium carbonate), chi phí đầu vào giảm và giá bán ô tô cũng nên hạ, đó là đạo đức với người tiêu dùng. Thậm chí ví von, đây không phải hành động "chơi xấu", mà là "cuộc chơi mới" trong trò chơi cạnh tranh thị trường.

Đáng chú ý, bất chấp việc Chính quyền Trung Quốc, đại diện là Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) đã lên tiếng kêu gọi dừng cuộc chiến giá, đồng thời triệu tập các tập đoàn ô tô để bàn giải pháp kiểm soát, nhưng đại diện của cả BYD và Geely đều lại vắng mặt. Điều này dấy lên lo ngại về khả năng "tan đàn xẻ nghé", cùng những nguy cơ sụp đổ tiềm ẩn của ngành ô tô Trung Quốc.