Sẽ sửa đổi luật Đường sắt

Thay vì xây dựng nghị quyết thí điểm cơ chế đặc thù phát triển hệ thống đường sắt, Chính phủ sẽ sửa đổi, bổ sung vào dự thảo luật Đường sắt trình Quốc hội trong kỳ họp thứ 9.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 164 về dự án luật Đường sắt (sửa đổi). Theo đó, Chính phủ thống nhất với đề xuất của Bộ Xây dựng về việc đưa ra khỏi chương trình lập pháp năm 2025 đối với Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt.

Đồng thời, điều chỉnh thời gian xem xét, thông qua dự án luật Đường sắt (sửa đổi) trong Chương trình lập pháp năm 2025 để Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9 theo quy trình tại một kỳ họp.

Nghị quyết nêu rõ, Chính phủ thông qua hồ sơ dự án về luật Đường sắt sửa đổi, sau khi đã bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt đang được quy định trong dự thảo nghị quyết của Quốc hội.

Bộ Xây dựng, Bộ Tư pháp có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với cơ quan chủ trì thẩm tra, cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu liên quan; tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật theo yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ trước đó đã phê duyệt các quy hoạch tỉnh, thành phố, xác định mục tiêu đến năm 2030 sẽ phát triển hệ thống đường sắt đô thị tại các trung tâm của tỉnh, thành phố lớn như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bình Dương, Cần Thơ… Riêng Hà Nội và TP.HCM phải cơ bản hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị vào năm 2035.

Thực tế đầu tư các tuyến đường sắt cho thấy vướng mắc chủ yếu do nguồn lực; trình tự thủ tục đầu tư; việc triển khai thực hiện quy hoạch; giải phóng mặt bằng; đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp đường sắt…

Do đó, Chính phủ cần phải có các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, vượt trội tương tự như các cơ chế, chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với các dự án đường sắt.

Mạng lưới đường sắt quốc gia Việt Nam hiện có 7 tuyến chính và 12 tuyến nhánh, với tổng chiều dài 2.703 km đường chính. Ngành công nghiệp đường sắt đã đạt được một số thành tựu nhất định, nhưng chủ yếu chỉ đáp ứng nhu cầu bảo trì, sửa chữa các phương tiện có tốc độ thấp; sản xuất, chế tạo vật tư, thiết bị cơ khí lạc hậu. 

Hệ thống đường sắt đô thị mới có 3 tuyến Cát Linh - Hà Đông, Nhổn - ga Hà Nội và Bến Thành - Suối Tiên đưa vào khai thác, sử dụng nhưng còn đang trong quá trình bảo hành hoặc chưa có nhu cầu về thay thế thiết bị.