Sáp nhập tỉnh, 'dừa Bến Tre, hạt điều Bình Phước, hang Sơn Đoòng…' bảo hộ thế nào?

Đại biểu ủng hộ chủ trương sáp nhập tỉnh, đồng thời kiến nghị có giải pháp để bảo hộ các thương hiệu nổi tiếng của địa phương như dừa Bến Tre, hạt điều Bình Phước, hang Sơn Đoòng…

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Bình) bày tỏ ủng hộ chủ trương sáp nhập tỉnh, đồng thời cho biết cử tri gửi gắm và kiến nghị về việc cần có các chính sách hỗ trợ, hướng dẫn chỉ dẫn địa lý với các địa danh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, các di sản phi vật thể, sản phẩm của tỉnh đã được bảo hộ.

Theo bà Tâm, sau khi thực hiện sáp nhập từ 63 tỉnh xuống 34 tỉnh, danh xưng, tên gọi của một số tỉnh sẽ không còn, cũng không có địa danh hành chính cấp thấp hơn. Không chỉ Quảng Bình, các tỉnh, thành khác cũng đặt ra vấn đề, nếu mất đi các danh xưng truyền thống sẽ dẫn tới nguy cơ mai một, thậm chí mất đi các chỉ dẫn địa lý đã được công nhận, nhất là sản phẩm mang thương hiệu quốc gia, quốc tế.

Chỉ dẫn địa lý mang lại danh tiếng, tính chất, chất lượng, đặc thù của sản phẩm, hàm chứa các yếu tố tự nhiên và yếu tố con người. Đây không chỉ là tên gọi vùng đất mà còn là giấy thông hành, bảo chứng cho chất lượng đặc thù của sản phẩm, phản ánh tay nghề đặc thù của người dân địa phương, là tài sản vô hình quý giá, góp phần thúc đẩy xuất khẩu và xây dựng hình ảnh quốc gia.

Ví dụ hang Sơn Đoòng, được công nhận là hang động tự nhiên lớn nhất thế giới, là viên ngọc quý của du lịch Việt Nam, với chỉ dẫn địa lý thuộc tỉnh Quảng Bình. Quảng Bình đã đầu tư rất nhiều công sức để xây dựng thương hiệu "Quảng Bình - vương quốc hang động". Do đó, sau sáp nhập, nếu tên gọi Quảng Bình được thay mới thì thông tin trên các phương tiện truyền thông có thể sai lệch về chỉ dẫn địa lý.

Hoặc các thương hiệu có chỉ dẫn địa lý được bảo hộ trong nước và quốc tế khác, như hạt điều Bình Phước, sâm Ngọc Linh, dừa Bến Tre, thanh long Bình Thuận, du lịch Hội An… Nếu không có các giải pháp để giải thích nguồn gốc, xuất xứ về địa danh, nhất là với các sản phẩm quen thuộc, thì đây sẽ là những tổn thất về kinh tế, thương hiệu không thể đo đếm được.

Vẫn theo bà Tâm, còn dẫn tới nguy cơ xói mòn, đánh mất quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến các địa danh lịch sử, văn hóa. Tên gọi của một số tỉnh, thành phố không chỉ đơn thuần là danh xưng mà còn là kết tinh những giá trị lịch sử, văn hóa, bản sắc cộng đồng dân cư.

Vị đại biểu đề nghị Chính phủ sớm có giải pháp hỗ trợ chính sách và hướng dẫn cụ thể. Ví dụ có thể ưu tiên bảo hộ vững chắc các thương hiệu, chỉ dẫn địa lý trước khi kết thúc tên gọi hành chính của các tỉnh, thành thuộc diện sáp nhập mà có các sản phẩm nổi tiếng, đặc biệt là các sản phẩm đã có mặt trên thị trường quốc tế. Hoặc hướng dẫn đăng ký bảo hộ sản phẩm như một chỉ dẫn địa lý có phạm vi lãnh thổ được mô tả chi tiết mà không phụ thuộc vào tên gọi hành chính cấp tỉnh…

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) bày tỏ tán thành cao với sự cần thiết phải sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, song đề nghị dự thảo nghị quyết cần bổ sung nội dung yêu cầu Chính phủ tiếp tục đánh giá tác động xã hội; đồng thời, cần bảo đảm đủ thời gian chuẩn bị về nhân sự, cơ sở vật chất và các điều kiện khác để tránh xáo trộn lớn hoặc trì trệ trong quản lý, điều hành.