Quyết sách đột phá để đất nước cất cánh

Sau 35 ngày làm việc, ngày 27-6 kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã bế mạc. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định kỳ họp là dấu mốc quan trọng trong lịch sử lập hiến, lập pháp.

"Hàng loạt quyết sách, đạo luật quan trọng được thông qua tại kỳ họp này có tính cách mạng, khởi đầu cho những cải cách thể chế một cách căn cơ, định hướng những nhiệm vụ cho giai đoạn phát triển mới của đất nước", ông Mẫn khẳng định. Quốc hội đã thông qua các nghị quyết và luật mang tính lịch sử để tạo đột phá cho đất nước phát triển.

Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013

Quốc hội thông qua nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp chính thức đi vào hoạt động từ 1-7 tới.

Trong đó sửa đổi, bổ sung 5/120 điều của Hiến pháp. Chẳng hạn như sửa đổi, bổ sung điều 9 để khẳng định vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân, tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ. Sửa đổi, bổ sung điều 10 để tiếp tục ghi nhận và thể hiện rõ nét vị trí, vai trò của công đoàn Việt Nam.

Sửa đổi, bổ sung điều 110 để khẳng định các đơn vị hành chính của nước Việt Nam được tổ chức thành hai cấp (gồm tỉnh, TP trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, TP trực thuộc trung ương do luật định). 

Và sửa đổi, bổ sung điều 111 để bổ sung quy định về chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó.

Nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Quốc hội thống nhất cao thông qua nghị quyết sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, đồng thời Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành 34 nghị quyết sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của 34 tỉnh, TP. Sau sắp xếp, cả nước có 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm 6 TP trực thuộc trung ương và 28 tỉnh (giảm 29 tỉnh, tương đương 46,03%) và 3.321 đơn vị hành chính cấp xã gồm 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu (giảm 6.714 đơn vị, tương đương 66,91%).

Quốc hội đã thông qua 14 luật, 2 nghị quyết để triển khai tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp như Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi); Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi; Luật Thanh tra sửa đổi; Luật Tổ chức tòa án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân sửa đổi; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Luật Công đoàn; Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở...

Với các luật, nghị quyết được thông qua bảo đảm tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Quy định các nội dung chuyển tiếp để giải quyết các vấn đề phát sinh khi chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương từ ba cấp sang hai cấp.

Nghị quyết 197, 198 tạo đột phá cho đất nước phát triển

Kỳ họp này đánh dấu việc Quốc hội đã thông qua nhiều nội dung quan trọng để tạo đột phá cho sự phát triển của đất nước. Trong đó nghị quyết 197 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật và nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân để kịp thời thể chế hóa nghị quyết số 66 và 68 của Bộ Chính trị.

Đây được đánh giá là những nội dung quan trọng để đưa đất nước vươn mình, góp phần tạo sự thay đổi mang tính đột phá trong công tác xây dựng và tổ chức thực thi pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Tạo "cú hích, đòn bẩy, điểm tựa" tạo động lực mới, giải phóng nguồn lực, sức sản xuất của kinh tế tư nhân.

Với nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TP.HCM và TP Đà Nẵng được thông qua sẽ tạo cơ sở pháp lý kết nối Việt Nam với thị trường tài chính toàn cầu. Thúc đẩy thương mại với thị trường quốc tế, thu hút đầu tư tài chính nước ngoài, tạo nguồn lực đầu tư mới, góp phần đưa Việt Nam tham gia sâu hơn trong chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Các luật và nghị quyết quan trọng

Quốc hội đã thông qua hàng loạt luật quan trọng như Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Khoa học, công nghệ (sửa đổi) và đổi mới sáng tạo; Luật Năng lượng nguyên tử với điểm nhấn là "chốt" nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Các luật này nhằm thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, phát triển ngành công nghiệp công nghệ số, nâng cao năng lực cạnh tranh và ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân; đáp ứng kịp thời sự phát triển nhanh của khoa học và công nghệ.

Đặc biệt Luật Đường sắt (sửa đổi) đã đưa ra loạt chính sách ưu đãi doanh nghiệp tư nhân làm đường sắt, trong đó điển hình là dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam. 

Với việc sửa đổi này, các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động kinh doanh đường sắt được hưởng ưu đãi, hỗ trợ như miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với đất dành cho đường sắt...

Đáng chú ý, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự đã bỏ hình phạt tử hình với 8/18 tội danh từ 1-7-2025. Đây được xem là một bước thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, thể chế hóa tinh thần cải cách tư pháp của Đảng về tiếp tục thu hẹp hình phạt tử hình.

Quốc hội cũng thông qua các nghị quyết về chủ trương đầu tư một số dự án giao thông lớn, trong đó đặc biệt có dự án đường vành đai 4 TP.HCM - con đường dài nhất Đông Nam Bộ.