Quy mô các tuyến đường sắt, metro do Thaco, Sovico, Becamex đề xuất

Năm 2025 là một năm đặc biệt với hạ tầng giao thông khi nhiều tập đoàn, doanh nghiệp rộn ràng đề xuất đầu tư các dự án đường sắt, đường sắt đô thị tại TP.HCM.
Trong thông báo kết luận tại cuộc họp giao ban tiến độ các dự án đường sắt đô thị, Phó chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường yêu cầu các sở ngành khẩn trương hoàn thành những nhiệm vụ được giao đối với các đề xuất dự án của các doanh nghiệp.
Vậy các dự án do doanh nghiệp đề xuất có quy mô ra sao?
Tuyến đường sắt đô thị kết nối sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất
Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đề xuất làm tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành và metro số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành và đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm). Đây là tuyến tích hợp đặc biệt quan trọng nhằm kết nối liên thông từ sân bay Long Thành qua trung tâm TP.HCM - sân bay Tân Sơn Nhất.
Dự án có ý nghĩa chiến lược này nhiều lần đã được Thủ tướng chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ.
Về cơ bản, hiện nay ba dự án nêu trên đã được nghiên cứu thành ba dự án riêng biệt. Đối với dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài 41,8km, tổng mức đầu tư khoảng 88.725 tỉ đồng (tương đương khoảng 3,5 tỉ USD). Dự án được thiết kế theo tiêu chuẩn đường sắt đôi khổ 1.435mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế trên chính tuyến đạt 120km/h và trong hầm 90km/h.
Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi do Bộ Xây dựng thực hiện, thời gian thi công dự án khoảng 4 năm, mục tiêu đến năm 2029 hoàn thành, chạy thử và đưa vào khai thác thương mại từ năm 2030. Hiện nay Bộ Xây dựng đã đề xuất Thủ tướng giao UBND TP.HCM làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án này.
Còn với metro số 2 đoạn Tham Lương - Bến Thành và đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm nằm trong tổng thể tuyến metro số 2 (Củ Chi - quốc lộ 22 - An Sương - Bến Thành - Thủ Thiêm) dài 62km. Trong đó, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm dài 6km sẽ đi ngầm toàn bộ, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 1,3 tỉ USD.
Còn metro số 2 đoạn Bến Thành - Tham Lương dài 11km với tổng vốn đầu tư khoảng 47.890 tỉ đồng. Dự án đã được thống nhất sử dụng vốn ngân sách để tiếp tục triển khai thay cho vốn ODA. TP đặt mục tiêu sẽ khởi công tuyến này vào cuối năm 2025.
Trong công văn đề xuất vào tháng 6-2025, Thaco đề nghị triển khai nghiên cứu song song trong thời gian không quá 3 tháng (kể từ thời điểm được TP.HCM chấp thuận giao nghiên cứu) để xây dựng phương án tổng thể, bao gồm việc lựa chọn phương thức đầu tư phù hợp.
Hiện Sở Xây dựng đang chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan làm việc với nhà đầu tư để thống nhất phương án triển khai các dự án bao gồm hình thức đầu tư, nguồn vốn, công nghệ, quy hoạch hướng tuyến, dự kiến lộ trình và tiến độ. Kết quả báo cáo UBND thành phố trước ngày 15-9.
Trục đường sắt nhanh nối trung tâm TP.HCM - Cái Mép - Bàu Bàng - Cần Thơ
Công ty cổ phần Tập đoàn Sovico đề xuất tuyến metro số 4 (Đông Thạnh - Khu đô thị Hiệp Phước). Theo đề án, metro số 4 có tổng chiều dài 47,3km (với 25,62km đi ngầm và 21,7km đi trên cao). Tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 157.450 tỉ đồng.
Metro số 4 là 1 trong 7 tuyến nằm trong kế hoạch đầu tư theo nghị quyết 188, vốn được xác định ưu tiên đầu tư công. Tuy nhiên trước đề xuất đầu tư của Tập đoàn Sovico, Sở Xây dựng cùng sở ban ngành liên quan sẽ làm việc với nhà đầu tư, thống nhất phương án triển khai bao gồm hình thức đầu tư, nguồn vốn...; báo cáo UBND TP trước ngày 25-9.
Còn Tổng công ty Đầu tư và Phát triển công nghiệp - CTCP (Becamex) cũng đã đề xuất dự án đường sắt nhanh kết nối trung tâm TP.HCM - Cái Mép - Bàu Bàng - Cần Thơ. Dự án có nhiều đoạn tuyến và sẽ được thiết kế kết nối liên thông, tạo thành mạng lưới giao thông linh hoạt, kết nối cảng biển, khu công nghiệp và trung tâm đô thị.
Trong đó tuyến TP.HCM - Cái Mép dài khoảng 86,4km. Tuyến bắt đầu từ ga An Bình (TP.HCM) đi theo tuyến đường sắt Trảng Bom - Sài Gòn (Hòa Hưng) - Tân Kiên và tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu đến cụm cảng Cái Mép (có nhánh kết nối ga Trảng Bom 11km).
Tuyến TP.HCM - Bàu Bàng từ trung tâm TP.HCM đến Khu công nghiệp Bàu Bàng (khu vực Tây Bắc TP.HCM) với khoảng 52km. Còn tuyến TP.HCM - Cần Thơ, từ trung tâm TP.HCM qua Tây Ninh, Đồng Tháp, Vĩnh Long đến Cần Thơ khoảng 174km.