Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp, bỏ cấp huyện từ 1.7

Sáng 16.6, với 470/470 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Hiến pháp.

Tại nghị quyết sửa đổi Hiến pháp vừa được thông qua, Quốc hội đã sửa điều 110 về tổ chức chính quyền địa phương, bỏ đơn vị hành chính cấp huyện, chính quyền địa phương chỉ còn 2 cấp: tỉnh và xã.

Kết thúc hoạt động của cấp huyện trong cả nước từ 1.7

Theo đó, điều 110 quy định: các đơn vị hành chính của Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư do luật định. Đơn vị hành chính kinh tế - đặc biệt do Quốc hội thành lập.

Ngoài ra, nghị quyết cũng giữ lại quy định về việc phải lấy ý kiến nhân dân địa phương khi tiến hành thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới hành chính. Tại dự thảo trình Quốc hội vào đầu kỳ họp, quy định lấy ý kiến nhân dân đã được lược bỏ.

Nghị quyết có hiệu lực kể từ ngày thông qua 16.6. Đồng thời, nêu rõ kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong cả nước từ ngày 1.7.

Tại báo cáo giải trình, tiếp thu của Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cho biết, có ý kiến đề nghị quy định cụ thể các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư là xã, phường, đặc khu ngay trong Hiến pháp.

Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cho biết, việc quy định quá cụ thể các loại đơn vị hành chính trong Hiến pháp có thể dẫn đến việc cần sửa đổi, bổ sung quy định này tương đối thường xuyên. Bởi lẽ loại hình tổ chức đơn vị hành chính cụ thể dưới tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư là vấn đề còn có sự phát triển.

Do đó, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp cho rằng, trong Hiến pháp chỉ cần khẳng định rõ việc tổ chức đơn vị hành chính theo mô hình địa phương 2 cấp, còn tên từng loại đơn vị hành chính sẽ do luật định để đáp ứng yêu cầu phát triển trong từng thời kỳ.

Nghị quyết vừa được thông qua cũng quy định, khi kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện trong năm 2025 thì không tiến hành bầu các chức danh lãnh đạo HĐND, UBND như chủ tịch, phó chủ tịch, trưởng ban HĐND, ủy viên UBND…

Các nhân sự này sẽ do Thủ tướng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ định dựa trên thông báo của cấp ủy có thẩm quyền quản lý cán bộ.

Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp cũng nêu rõ, trường hợp đặc biệt, cho phép chỉ định nhân sự không phải là đại biểu HĐND giữ các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch, trưởng các ban của HĐND ở đơn vị hành chính hình thành sau sắp xếp hoặc làm đại biểu HĐND để hình thành HĐND lâm thời ở các phường đang thực hiện mô hình chính quyền đô thị không tổ chức HĐND.

5 tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc

Nghị quyết vừa thông qua cũng quy định Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

Nghị quyết quy định rõ: Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam là các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được thành lập trên cơ sở tự nguyện, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của thành viên, hội viên tổ chức mình; được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; cùng với các tổ chức thành viên khác của Mặt trận hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì.

Cùng đó, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua cũng giữ lại quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh của các tổ chức chính trị - xã hội tại điều 84 của Hiến pháp.

Theo Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, việc dự thảo Nghị quyết quy định cơ quan T.Ư của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh là có tính kế thừa, thể hiện tính dân chủ của chế độ xã hội chủ nghĩa, phát huy được vai trò tích cực, chủ động của các tổ chức chính trị - xã hội. Đồng thời, đáp ứng nhu cầu chính đáng và thể hiện nguyện vọng, ý kiến của một bộ phận đông đảo người dân trong xã hội là đoàn viên, hội viên của các tổ chức này.

Cùng đó, nghị quyết sửa đổi Hiến pháp vừa thông qua cũng không bỏ quy định quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với chánh án TAND, viện trưởng Viện KSND ở địa phương tại điều 115 Hiến pháp như dự thảo trước đó.

Theo Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp, với quy định hiện nay của Hiến pháp, các luật có liên quan đang quy định cụ thể về việc thực hiện quyền chất vấn của đại biểu HĐND từng cấp đối với chánh án TAND, Viện trưởng Viện KSND ở địa phương.