Quốc hội chốt xây dựng Vành đai 4 TP HCM, cao tốc Quy Nhơn - Pleiku

Sáng 27/6, với 437/441 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP HCM.

Tuyến đường có chiều dài 159,3 km, chia thành 10 dự án thành phần, triển khai theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng xây dựng - kinh doanh - chuyển giao (BOT). Dự án áp dụng công nghệ thi công tiên tiến, khuyến khích sử dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu và vận hành bằng hệ thống thu phí điện tử không dừng.

Tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 120.400 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương là 29.688 tỷ, ngân sách địa phương 40.090 tỷ và nguồn vốn do nhà đầu tư huy động là 50.600 tỷ đồng. Dự án sử dụng khoảng 1.400 ha đất, gồm 450 ha đất lúa và 960 ha đất khác. Công tác chuẩn bị bắt đầu từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành và vận hành toàn tuyến vào năm 2029.

Dự án hướng đến xây dựng trục giao thông chiến lược kết nối vùng Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ và Tây Nguyên, tạo hành lang vận tải hàng hóa giữa các khu công nghiệp, khu đô thị với cảng biển, cảng hàng không; giảm tải giao thông cho trung tâm TP HCM, thúc đẩy liên kết và phát triển kinh tế vùng trọng điểm phía Nam.

Dự án được áp dụng một loạt cơ chế đặc biệt để đảm bảo tiến độ. Với các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã được cấp phép, đang hoạt động, còn trữ lượng nhưng chưa thực hiện thủ tục đóng mỏ, UBND cấp tỉnh được phép điều chỉnh trữ lượng, kéo dài thời hạn và nâng công suất khai thác mà không phải điều chỉnh quy hoạch tỉnh hay lập dự án khai thác mới. Việc thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cũng được miễn.

Đối với các mỏ khoáng sản chưa cấp phép, nếu có trong hồ sơ khảo sát phục vụ dự án, các địa phương được phép bổ sung vào phương án quản lý khoáng sản của quy hoạch tỉnh mà không cần điều chỉnh tổng thể quy hoạch. Tổ chức, cá nhân phục vụ dự án được cấp phép khai thác vật liệu xây dựng mà không phải đấu giá quyền khai thác.

Các dự án thành phần đầu tư công được thực hiện theo trình tự, thủ tục như dự án nhóm A. Với các dự án PPP, UBND cấp tỉnh là cơ quan thẩm định, quyết định đầu tư. Trong thời gian Quốc hội không họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh chủ trương đầu tư nếu cần thiết.

Chính phủ cũng được phép chỉ định thầu các gói thầu tư vấn, phi tư vấn, tư vấn điều chỉnh quy hoạch, thi công hạ tầng tái định cư phục vụ dự án, nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai.

Một số đại biểu đề nghị cần rút kinh nghiệm từ các dự án giao thông lớn trước đây, quy hoạch và đầu tư với tầm nhìn dài hạn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết dự án được phân kỳ với quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh và giải phóng mặt bằng cho quy mô 8 làn xe để đảm bảo không phải mở rộng nhiều lần sau này.

Trước băn khoăn về khả năng cân đối vốn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, với tính chất đặc biệt quan trọng, dự án đã được cấp thẩm quyền cho phép không cần thẩm định khả năng cân đối vốn theo luật đầu tư công và PPP. Tuy nhiên, Chính phủ cần bố trí và cân đối đủ nguồn lực để đảm bảo tiến độ, chất lượng dự án.

Cao tốc Quy Nhơn - Pleiku được đầu tư bằng nguồn tiết kiệm chi

Sáng 27/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết chủ trương đầu tư dự án xây dựng cao tốc Quy Nhơn (Bình Định) - Pleiku (Gia Lai) dài 125 km, gồm 3 dự án thành phần, áp dụng công nghệ tiên tiến. Dự án có tổng mức đầu tư sơ bộ 43.700 tỷ đồng, sử dụng từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi năm 2024 và ngân sách trung ương, địa phương giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030.

Tuyến cao tốc đi qua hơn 940 ha đất các loại, trong đó khoảng 257 ha rừng cần chuyển mục đích sử dụng, gồm 94 ha rừng phòng hộ đầu nguồn. Dự án được chuẩn bị đầu tư từ năm nay, dự kiến hoàn thành, đưa vào khai thác năm 2029, đáp ứng nhu cầu vận tải, kết nối các cửa khẩu quốc tế, đô thị, cảng biển lớn, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Tây Nguyên và duyên hải Trung Bộ; đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Dự án được áp dụng cơ chế đặc biệt như: trình tự, thẩm quyền thẩm định các dự án thành phần như dự án nhóm A; trong thời gian Quốc hội không họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư. Quốc hội cũng cho phép chỉ định thầu các gói bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; dự án không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo Luật Đầu tư công.

Chủ đầu tư được phép thực hiện đồng thời các thủ tục: lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo kinh tế - kỹ thuật, thiết kế kỹ thuật sau thiết kế cơ sở và hồ sơ mời thầu. Dự án được thiết kế quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, kết cấu mặt đường đáp ứng yêu cầu khai thác trong điều kiện đặc biệt và có thể chuyển đổi sang đường chuyên dụng phục vụ mục đích quân sự khi cần thiết.

Chính phủ từng nghiên cứu đầu tư theo phương thức đối tác công tư nhưng kết luận hiệu quả tài chính không bảo đảm, do vốn Nhà nước cần hỗ trợ chiếm tới 78-85% tổng đầu tư. Do đó, dự án được quyết định triển khai theo hình thức đầu tư công.

Điều chỉnh chủ trương đầu tư cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu

Cũng trong buổi sáng, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1.

Tổng mức đầu tư dự án được điều chỉnh tăng từ 17.800 tỷ đồng lên 21.550 tỷ đồng, sử dụng toàn bộ từ ngân sách nhà nước trong hai giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030. Trong đó, giai đoạn 2021-2025, ngân sách trung ương bố trí 12.144 tỷ đồng, ngân sách địa phương 4.900 tỷ đồng; giai đoạn 2026-2030, ngân sách trung ương tiếp tục bố trí 4.420 tỷ đồng.

Vũ Tuân