Quốc gia BRICS này đã giảm mua dầu Nga và nhập dầu từ nơi khác ngay sau khi Mỹ và Anh áp lệnh trừng phạt lên các "ông lớn" năng lượng của Nga.
Giá dầu thế giới trong tuần vừa qua gần như không đổi, dù tâm lý bi quan vẫn bao trùm thị trường sau khi Mỹ và Trung Quốc đạt thỏa thuận đình chiến thương mại kéo dài một năm. Chiều thứ Sáu, dầu Brent giao tháng 12 được giao dịch ở mức 65,07 USD/thùng, giảm nhẹ so với 66,48 USD/thùng tuần trước, trong khi dầu WTI ở mức 60,92 USD/thùng, thấp hơn 1 USD so với tuần trước đó.
Trước đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã công bố loạt trừng phạt mới nhắm vào hai “gã khổng lồ” dầu khí Nga là Rosneft và Lukoil, chỉ vài ngày sau khi Anh ban hành các biện pháp tương tự. Ông Trump từng đe dọa có “biện pháp cứng rắn” nếu Moscow không đồng ý một thỏa thuận hòa bình với Ukraine, song chưa thực hiện. Giờ đây, các nhà máy lọc dầu Ấn Độ, khách hàng lớn nhất của dầu Nga, bắt đầu chuyển hướng sang dầu Mỹ và Trung Đông đắt đỏ hơn, nhằm tránh nguy cơ bị vạ lây từ lệnh cấm của Washington.
Trong 3 năm qua, Ấn Độ đã hưởng lợi lớn từ dầu thô Nga giá rẻ, thường được bán thấp hơn 8-12 USD/thùng so với giá dầu Trung Đông. Nga trở thành nhà cung cấp số một cho New Delhi kể từ giữa năm 2022, với đỉnh điểm nhập khẩu khoảng 1,75 triệu thùng/ngày, chủ yếu từ Rosneft và Lukoil. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt mới của Mỹ đã khiến rủi ro và chi phí tăng cao, làm cho nguồn dầu giá rẻ này mất sức hấp dẫn.
Theo dữ liệu mới nhất, tỷ trọng dầu Nga trong giỏ nhập khẩu của Ấn Độ đã giảm xuống 34%, so với mức 36% 2 năm trước. Ngược lại, nhập khẩu dầu thô từ Mỹ tăng mạnh lên 575.000 thùng/ngày trong tháng 10, mức cao nhất trong 3 năm qua, dấu hiệu rõ ràng cho thấy xu hướng “xoay trục” năng lượng của New Delhi.
Vinod Nair, Giám đốc Nghiên cứu của Geojit Investments, nhận định: “Giá dầu tăng trở lại sau các biện pháp trừng phạt mới với Nga, làm dấy lên lo ngại thiếu cung và nguy cơ lạm phát. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến Ấn Độ, khi giá dầu cao sẽ khiến thâm hụt ngân sách và hóa đơn nhập khẩu phình to.”
Theo dự báo của Standard Chartered, hướng đi của giá dầu trong thời gian tới sẽ phụ thuộc vào khối lượng dầu Nga bị loại khỏi thị trường sau các lệnh trừng phạt. Trong năm qua, Rosneft và Lukoil xuất khẩu khoảng 1,9 triệu thùng/ngày bằng đường biển, phần lớn đến Ấn Độ và Trung Quốc. Ngoài ra, khoảng 800.000 thùng/ngày khác được Rosneft cung cấp cho Trung Quốc qua hệ thống đường ống.
Để đối phó, Nga đang nỗ lực củng cố quan hệ năng lượng với Bắc Kinh. Tháng trước, tập đoàn Gazprom và Trung Quốc đã ký thỏa thuận xây dựng tuyến đường ống Power of Siberia 2, trong khi Rosneft cũng cam kết tăng lượng dầu chuyển qua Kazakhstan. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định Nga sẽ gặp khó khăn lớn nếu Ấn Độ và Trung Quốc thay thế dầu Urals bằng nguồn cung từ Mỹ, Trung Đông, Brazil, Canada hoặc Tây Phi.
Thị trường hiện hướng sự chú ý tới việc Iraq thực hiện cắt giảm sản lượng bù trừ. Kế hoạch mới nhất cho thấy nước này sẽ giảm thêm 130.000 thùng/ngày trong tháng 9 và tháng 10, gần tương đương lượng dầu mà OPEC+ đưa thêm ra thị trường.
Đáng chú ý, xuất khẩu dầu từ Kurdistan sang Thổ Nhĩ Kỳ đã được nối lại vào cuối tháng 9 sau hơn 2 năm rưỡi gián đoạn, nằm trong hạn ngạch chung của Iraq. Bộ trưởng Dầu mỏ Hayan Abdel-Ghani cho biết tổng xuất khẩu dầu của Iraq đạt 3,6 triệu thùng/ngày, trong đó 200.000 thùng/ngày đến từ Kurdistan. Khoảng 64% lượng xuất khẩu của Iraq vẫn hướng đến 2 khách hàng lớn nhất là Ấn Độ và Trung Quốc.
Song, vụ hỏa hoạn tại kho Zubair-1, khiến từ 400.000 đến 600.000 thùng dầu Basra bị cắt khỏi thị trường, đang gây lo ngại mới. Nếu sự cố kéo dài, việc tìm nguồn thay thế cho dầu Nga của Ấn Độ và Trung Quốc sẽ càng thêm khó khăn và giá dầu thế giới có thể lại bước vào một chu kỳ tăng mới.
Tham khảo Oilprice
Gian số L4-07 tầng 4, nơ-2 - Gold Season, 47 Nguyễn Tuân, Thanh Xuân, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Fax: 045625169
Email: info@daisan.vn