Quận Bình Tân: Thắng kiện xong vẫn được bồi thường như cũ

Suốt ba năm ròng rã khiếu nại, kiện tụng vì không đồng ý phương án bồi thường của UBND quận Bình Tân và sau hai cấp xét xử, người thắng kiện chỉ biết than trời vì được quận bồi thường như cũ.

Đó là trường hợp của gia đình ông Phạm Quang Hoàng (quận Bình Tân, TP.HCM) khi nội dung bản án phúc thẩm cũng không thể giúp họ bảo vệ được quyền lợi.

Tòa phúc thẩm: phải đền bù theo giá đất ở

Phản ảnh đến Tuổi Trẻ, ông Hoàng cho biết vào năm 2015 đã mua lại nhà đất trên đường Tân Kỳ Tân Quý, quận Bình Tân.

Theo giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất (gọi tắt là giấy chứng nhận) quận Bình Tân cấp vào năm 2009 thì diện tích đất được công nhận là 190,1m2; loại đất thổ vườn, trên đất có nhà. Trong đó diện tích đất thuộc quy hoạch lộ giới đường Tân Kỳ Tân Quý là 60,1m2.

Đến tháng 9-2021, quận Bình Tân thu hồi 54,7m2 đất quy hoạch lộ giới của ông Hoàng để mở rộng đường Tân Kỳ Tân Quý, bồi thường 334 triệu đồng theo giá đất trồng cây lâu năm. Không đồng ý, ông Hoàng khởi kiện UBND quận.

Tại tòa sơ thẩm, phía UBND quận xác định phần đất của ông Hoàng sử dụng thuộc quy hoạch lộ giới không được công nhận đất ở trong giấy chứng nhận.

Phía quận cho rằng ông Hoàng nhận chuyển nhượng nhà đất năm 2015, sau năm 1993, chiếu theo quy định chỉ được hỗ trợ theo tỉ lệ % so với giá đất ở khi thu hồi. Từ đó quận bồi thường theo giá đất trồng cây lâu năm với đơn giá 5.856.000 đồng/m2.

Tòa sơ thẩm chấp nhận lý lẽ của quận và bác yêu cầu khởi kiện của ông Hoàng. Đến tháng 6-2024 TAND cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm theo kháng cáo của ông Hoàng.

Tòa phúc thẩm nhận định nhà đất của ông Hoàng được sử dụng ổn định từ năm 1985. Năm 1995, quy hoạch lộ giới tuyến Tân Kỳ Tân Quý được phê duyệt.

Do vướng quy hoạch nên trên giấy chứng nhận không công nhận phần đất này nhưng thực tế trên đất vẫn có nhà. Tòa cho rằng với nguồn gốc và quá trình sử dụng đất như trên, căn cứ quy định Luật Đất đai phải bồi thường cho ông Hoàng theo giá đất ở.

Từ đó, HĐXX tuyên hủy phương án bồi thường; quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ đối với ông Hoàng; quyết định giải quyết khiếu nại của chủ tịch UBND quận Bình Tân và văn bản trả lời kiến nghị của UBND quận Bình Tân, buộc quận thực hiện công vụ, nhiệm vụ theo đúng quy định của pháp luật.

Thi hành án kiểu "bình mới, rượu cũ"

Sau khi có bản án phúc thẩm, quận Bình Tân không thi hành án ngay mà gửi công văn đến TAND cấp cao kiến nghị hướng dẫn, giải thích bản án.

Tại văn bản giải thích, TAND cấp cao một lần nữa xác định phần đất của ông Hoàng bị thu hồi là đất có nguồn gốc và được sử dụng liên tục... nhưng quận áp giá bồi thường chưa đúng. Tòa cho rằng đã nhận định đầy đủ các căn cứ pháp luật trong bản án.

Đến tháng 3-2025, tức chín tháng sau bản án phúc thẩm, viện trưởng Viện KSND TP.HCM có văn bản kiến nghị chủ tịch UBND quận Bình Tân tổ chức thi hành dứt điểm chín bản án hành chính tồn đọng, trong đó có bản án vụ ông Hoàng. Lúc này quận mới thi hành án.

Nhận quyết định và phương án bồi thường mới, ông Hoàng "té ngửa" vì nhận ra đơn giá bồi thường không khác gì phương án cũ (giá 5.856.000 đồng/m2) đã bị tòa án tuyên hủy.

"Chỉ có quyết định, phương án mới còn lại nội dung đơn giá vẫn y như cũ trong khi bản án đã nhận định phải bồi thường cho tôi theo giá đất ở. Vất vả theo đuổi vụ kiện hơn ba năm, kết quả thi hành án của quận kiểu bình mới, rượu cũ như thế là không thể chấp nhận được...", ông Hoàng nói.

Trao đổi với Tuổi Trẻ về việc thi hành án áp giá bồi thường theo phương án mới như trên, bà Võ Thị Kim Hiền - phó trưởng Phòng tư pháp quận Bình Tân - cho biết căn cứ các tài liệu trong hồ sơ bồi thường thì xác định căn nhà trong vụ án trên được tạo lập năm 1999, không giống như nhận định của tòa.

Theo bà Hiền, tòa án xét nguồn gốc toàn bộ thửa đất và cho rằng phần đất thu hồi cũng là đất ở, tuy nhiên hồ sơ thể hiện căn nhà được xây dựng vào năm 1999, sau thời điểm phê duyệt lộ giới (năm 1995) do đó phần đất không được công nhận trong giấy chứng nhận không được xem là đất ở.

"Do đó UBND quận Bình Tân vẫn bảo lưu quan điểm và xác định phần đất thu hồi của ông Hoàng không được bồi thường theo giá đất ở như bản án phúc thẩm nhận định", bà Hiền nói.