Phương án phục chế ngai vàng triều Nguyễn

Ngày 11/8, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó chủ tịch UBND TP Huế, ký quyết định ban hành kế hoạch phục chế bảo vật quốc gia ngai vua triều Nguyễn sau khi bị kẻ gian xâm hại. Việc này được thực hiện theo hồ sơ thiết kế được duyệt, hướng đến việc trả lại tình trạng giống nhất với thời điểm xây dựng hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia năm 2015.

Theo kế hoạch, bảo vật được phục chế tại Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, nơi đáp ứng đầy đủ yêu cầu về an ninh, ánh sáng và nhiệt độ. Ngai và 14 mảnh vỡ được vận chuyển tới đây, làm sạch bằng phương pháp khoa học, xử lý nấm mốc, mối mọt và vi sinh vật.

Các mảnh vỡ sẽ được ghép nối dựa trên hồ sơ bản vẽ, hình ảnh 3D, bổ sung phần khuyết bằng gỗ đồng chất hoặc bột gỗ trộn sơn sống. Các mộng gãy được phục chế bằng phương pháp "thay cốt". Lớp sơn son thếp vàng được gia cố, chỉ phục hồi những chỗ mất, theo kỹ thuật truyền thống và đối chiếu tư liệu gốc.

Cuối cùng, các nghệ nhân sẽ phủ lớp bảo vệ mỏng, trong suốt, chống ẩm mốc, bụi bẩn lên bảo vật, tránh lớp phủ dày làm mất giá trị thẩm mỹ.

Sở Văn hóa Thể thao được giao trách nhiệm thẩm định, trình UBND thành phố ban hành kế hoạch và thành lập Hội đồng chuyên môn giám sát. Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế sẽ tổ chức thi công, lập hồ sơ hiện trạng, ghi hình toàn bộ quá trình, phối hợp với Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế và đơn vị tư vấn nhằm đảm bảo tính nguyên bản, giá trị lịch sử và thẩm mỹ của bảo vật quốc gia.

Ông Ngô Văn Minh, Giám đốc Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế, cho biết hiện 14 mảnh vỡ của ngai vua triều Nguyễn được cơ quan công an tạm giữ để điều tra vụ án. Để phục hồi nguyên trạng ngai vua đúng với kế hoạch, đơn vị sẽ gửi văn bản đề nghị công an xin lại 14 mảnh ghép bị vỡ, sau đó mới lập dự toán kinh phí và mời nghệ nhân phục chế.

"Việc phục chế ngai vàng triều Nguyễn sẽ thuận lợi vì các nghệ nhân từng phục chế ngai, hiện tạm trưng bày tại điện Thái Hòa", ông Minh nói.

Ngai vàng triều Nguyễn được đặt ở điện Thái Hòa là hiện vật độc bản mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa. Ngai cao 101 cm, rộng 72 cm, dài 87 cm. Phần đế dài 118 cm, rộng 90 cm, cao 20 cm. Phía trên ngai có bửu tán thếp vàng lộng lẫy. Tất cả được làm bằng gỗ sơn son thếp vàng.

Tháng 1/2016, ngai vàng được công nhận bảo vật quốc gia. Tuy nhiên, ngày 24/5 vừa qua, ngai vàng đã bị Hồ Văn Phương Tâm, 42 tuổi, vào điện Thái Hòa, thuộc Đại nội Huế, trèo qua hàng rào bảo vệ, đập gãy một số bộ phận.

Võ Thạnh