Phong cách lãnh đạo đối lập của hai đời Thủ tướng Canada

Năm đầu tiên ông Mark Carney làm thủ tướng Canada cho thấy sự tương phản rõ rệt trong phong cách và hình ảnh lãnh đạo so với cựu Thủ tướng Justin Trudeau.

Người dân Canada bắt đầu năm 2025 với việc ông Justin Trudeau - trên cương vị thủ tướng Canada lúc bấy giờ - rơi nước mắt khi công bố quyết định từ chức, mở đầu cho một năm đầy biến động trên chính trường.

Ở hầu hết phương diện, người kế nhiệm ông, Mark Carney, mang đến hình ảnh khác biệt, CTV News đưa tin.

Từ lời nói, cử chỉ, cách giao tiếp với người dân Canada và các nhà lãnh đạo thế giới, Thủ tướng Mark Carney cho thấy cách tiếp cận chính trị kín kẽ, nghiêm túc và bài bản.

Cả hai đều có điểm chung là đã vực dậy Đảng Tự do khỏi bờ vực suy tàn ở những thời điểm rất khác nhau - đều là “đúng người, đúng nơi và đúng thời điểm”. Tuy nhiên, hình ảnh công chúng của họ lại khác nhau một trời một vực.

Ông Mark Carney và ông Justin Trudeau cho thấy hai hình ảnh khác nhau trên cương vị thủ tướng Canada. Ảnh: The Canadian Press.

Hình ảnh khác biệt

“Ông Mark Carney không đi tất màu sặc sỡ. Tôi nói vậy vì nó mang ý nghĩa biểu tượng. Bởi ông Justin Trudeau thì rất thích thể hiện”, Alex Marland - giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Acadia - người nghiên cứu về xây dựng thương hiệu chính trị và kiểm soát thông điệp, nhận xét.

“Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn là nhiều điều được nói ra, nhưng không phải lúc nào cũng được biến thành hành động”, ông cho hay.

Khi ông Trudeau bắt đầu nhậm chức thủ tướng, bầu không khí của chính phủ mới mẻ và đầy hào hứng. Ông là “thủ tướng ngôi sao”, thường xuyên chụp ảnh selfie cùng người hâm mộ và xuất hiện trên trang bìa tạp chí Rolling Stone.

“Trong khi đó, hình ảnh của ông Mark Carney được xây dựng rất chuẩn mực: Từ trên xuống, phong thái của người làm ngân hàng, tập trung, quyết đoán - họ đơn giản là rất khác nhau”, Marland nói.

Những ngày ông Trudeau tập yoga, chạy bộ cởi trần hay tạo ra khoảnh khắc gây sốt kỳ lạ giờ đã lùi vào dĩ vãng.

Thủ tướng Carney xuất hiện trước công chúng trong bộ vest tối màu, lịch sự, được may đo cẩn thận và chủ động giữ hình ảnh kín đáo, ít xuất hiện trên truyền thông.

Ông Carney cũng đặc biệt coi trọng tính đúng giờ. Các bộ trưởng hiện tại, những người từng phục vụ trong nội các của ông Trudeau, nay đều vội vàng đến cuộc họp nội các đúng 10 giờ sáng thứ Ba, vì lo ngại đến muộn.

Tại Ottawa, trong các “phòng hậu trường”, nhiều câu chuyện được truyền tai về xu hướng quản lý vi mô của Carney, cũng như tiêu chuẩn cao của ông đối với trang phục và tác phong của các bộ trưởng.

Danh tiếng này đã theo thủ tướng Canada từ thời ông còn giữ chức thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh. Khi đó, báo chí Anh từng rầm rộ đưa tin về việc một số nhân viên lo lắng bị ông Carney “giật điện” trong cuộc họp - cách nói ẩn dụ cho việc bị ông khiển trách vì không đáp ứng kỳ vọng.

Thủ tướng Canada Mark Carney. Ảnh: Reuters.

Lý giải

Carlene Variyan, cựu chánh văn phòng trong chính phủ Trudeau, cho rằng sự khác biệt giữa hai nhà lãnh đạo rất rõ.

Ông Trudeau lớn lên trong môi trường chính trị đảng phái và truyền thông suốt cuộc đời, trong khi ông Carney bước vào chính trường với tuyên bố rằng ông không phải là chính trị gia.

Theo Variyan, vị trí lãnh đạo cao nhất đã chuyển từ “một người gắn bó với chính trị suốt đời và tham gia sâu vào Đảng Tự do Canada trong phần lớn hành trình trưởng thành” sang người “hoàn toàn mới với chính trường”.

“Cách tiếp cận của ông Carney trong họp báo khá mới mẻ, ở chỗ ông không phải lúc nào cũng nói như một chính trị gia được đào tạo bài bản”, bà cho hay. “Ông đôi khi đưa ra nhận xét ngẫu hứng, cho thấy ông thực sự nghĩ gì và tin vào điều gì”.

Marland cho rằng “mọi người, đặc biệt sau thời Trudeau, mong muốn có một người không mang dáng dấp của một chính trị gia điển hình”.

“Hoàn toàn khác biệt”, Regan Watts, cựu trợ lý của cựu Bộ trưởng Tài chính Jim Flaherty và từng làm việc với ông Carney, nhận xét. Theo ông, hình ảnh thủ tướng Canada ngoài đời cũng giống hệt như trước công chúng.

“Ông ấy đúng là con người mà bạn hình dung. Rất thông minh, có phần bất cần, hài hước, hào phóng, ấm áp và duyên dáng”, Watts nói. “Ông đặt ra kỳ vọng cao, và cũng đặt ra tiêu chuẩn cao cho chính mình như ông yêu cầu ở người khác”.

Thủ tướng Carney dường như ít bị cuốn vào các vấn đề nội bộ của đảng hơn so với những lãnh đạo Tự do trước đây. Việc ông tập trung mạnh vào lĩnh vực kinh tế trong bối cảnh bất an kinh tế lan rộng đã giúp ông có thêm dư địa để đưa hình ảnh đảng Tự do trở lại gần hơn với trung hữu.

Bản ghi nhớ hợp tác gần đây của chính phủ với tỉnh Alberta về việc xây dựng đường ống dẫn dầu mới ra bờ Tây là bước đi chính sách mà dưới thời ông Trudeau gần như không thể tưởng tượng được.

Theo Kalles, có quan điểm phổ biến cho rằng ông Carney đã biến văn phòng thủ tướng từ chỗ đặt ưu tiên hàng đầu cho tính toán chính trị dưới thời ông Trudeau, thành mô hình trang trọng, mang màu sắc doanh nghiệp hơn, sẵn sàng “chạy hết tốc lực” mà ít quan tâm hơn đến việc được lòng dân.

Những nỗ lực đầu tiên của ông Trudeau khi nhậm chức tập trung vào việc mở rộng Đảng Tự do Canada cho thành viên mới, cũng như xác định cách các nghị sĩ bỏ phiếu đối với vấn đề như phá thai và quyền sinh sản.

Trong khi đó, ông Carney tránh nhấn mạnh chủ nghĩa nữ quyền như ông Trudeau.

Cựu Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Ảnh: Reuters.

Về chính sách đối ngoại, ông thậm chí còn tuyên bố Canada không theo đuổi chính sách mang tính nữ quyền rõ rệt.

“Ngày càng có nhiều người ở các vị trí quyền lực xung quanh ông ấy là nam giới”, Marland nhận xét.

Mối quan hệ giữa tổng thống Mỹ với ông Trudeau và ông Carney cũng được chú ý.

Khi cựu Thủ tướng Trudeau nói về việc cứng rắn đáp trả vấn đề thương mại với Mỹ, ông Trump liên tục đưa ra phát ngôn thất thường về việc sáp nhập Canada, hạ thấp ông Trudeau bằng danh xưng “thống đốc” và gia tăng thuế quan.

Brian Clow - cựu phó chánh văn phòng và cố vấn của ông Trudeau về thương mại Canada-Mỹ - cho rằng dù Tổng thống Trump hiện có quan hệ tốt hơn với ông Carney, điều đó phần lớn vì ông Trump đã chán nản trước cách ông Trudeau chơi “rắn”.

“Một số người thấy ông Trump nói những lời dễ nghe về ông Carney, rồi nhớ lại những gì tổng thống Mỹ từng nói về ông Trudeau lúc cuối nhiệm kỳ và nghĩ: ‘Ồ, mối quan hệ này khác hẳn, tuyệt vời quá’”, ông nói.

“Nhưng ngay sau đó, ông Trump vẫn chỉ trích chiến lược đàm phán của Canada theo cùng một cách tiêu cực như khi nói về ông Trudeau và bà Chrystia Freeland”.

Theo Clow, chất lượng mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo chỉ là một yếu tố trong quan hệ giữa hai quốc gia, và “thẳng thắn mà nói, không phải yếu tố quan trọng nhất” khi xét đến việc tranh chấp thương mại diễn biến ra sao.