Phó Thủ tướng: Cần nghiên cứu đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, tránh tình trạng đánh thuế trùng

Phó thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, nhưng phải làm thấu đáo, không gây ảnh hưởng đến người dân sử dụng nhà đất hợp pháp, tránh tình trạng đánh thuế trùng.

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có cuộc họp với Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp Bất động sản, kết nối trực tuyến với một số địa phương về tình hình thị trường Bất động sản những tháng đầu năm 2025.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, mặc dù có dấu hiệu phục hồi sau đại dịch Covid-19 nhưng tốc độ tăng trưởng của thị trường bất động sản vẫn không thể so sánh với giai đoạn trước đó, kéo theo ảnh hưởng tới toàn bộ hệ sinh thái đầu tư và kinh doanh liên quan đến bất động sản.

Một nội dung đáng chú ý được Phó thủ tướng đề cập đến đó là cần nghiên cứu đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, nhưng phải làm thấu đáo, không gây ảnh hưởng đến người dân sử dụng nhà đất hợp pháp, tránh tình trạng đánh thuế trùng, phân biệt rõ người đầu cơ với người sử dụng thật, người kinh doanh hợp pháp với người bỏ hoang, lãng phí tài nguyên.

Cũng liên quan đến vấn đề này, trong báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ về nguyên nhân bất động sản tăng giá hồi tháng 9/2024, Bộ Xây dựng từng đề xuất Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất, tham mưu cấp có thẩm quyền có chính sách thuế nhằm hạn chế hoạt động đầu cơ, mua đi bán lại trong thời gian ngắn để kiếm lời; nghiên cứu có chính sách đánh thuế đối với nhà, đất thứ hai, đánh thuế đối với nhà, đất bỏ hoang, không sử dụng, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bên cạnh việc đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, thời gian gần đây dư luận cũng đang xôn xao với thông tin đề xuất đánh thuế 20% trên phần lãi chuyển nhượng bất động sản. Hiện Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về đề xuất này nhằm tiệm cận chuẩn mực quốc tế và tăng cường tính công bằng trong nghĩa vụ thuế.

Theo Thông tư 92/2015/TT-BTC, thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản đang được tính theo công thức: (giá chuyển nhượng) x (thuế suất 2%). Giá chuyển nhượng được xác định là giá ghi trên hợp đồng hoặc giá do UBND tỉnh quy định, tùy theo mức nào cao hơn.

Đề xuất của Bộ Tài chính là đánh thuế 20% trên phần lãi thực, tức chênh lệch giữa giá bán và giá mua (cộng các chi phí hợp lý). Cách làm này tương tự như thuế thu nhập doanh nghiệp khi chuyển nhượng bất động sản.

Nhận định về đề xuất này, ông Đinh Minh Tuấn - Giám đốc khu vực miền Nam của Batdongsan.com.vn cho rằng mục đích là nhằm phù hợp với thực tế của thị trường và tối ưu khoản thuế thu nhập cá nhân đóng vào ngân sách Nhà nước. Việc này tưởng chừng như đơn giản, dễ hiểu và hợp lý nhưng khi thực thi lại gặp nhiều vấn đề.

Bởi các nhà đầu tư thường chỉ quan tâm lợi nhuận trên một sản phẩm bất động sản, nên khi tính thuế 20% cộng thêm phí môi giới 1-3% thì giá bán đầu ra sẽ cộng thêm chi phí này. Điều này làm tăng giá bất động sản hoặc có trường hợp công chứng hai giá gây thất thu cho ngân sách.

Với nhóm người mua nhà thật, theo ông Tuấn khó tiếp cận nhà hơn vì bản chất giá nhà sẽ tăng lên, người dân e ngại giao dịch hơn. Do đó, những người không có nhà lại càng khó mua nhà.

Do đó, chính sách thuế phải tạo động lực cho thị trường phát triển thay vì hạn chế giao dịch và thanh khoản. Nếu áp dụng phương án này tại thời điểm hiện tại có thể tạo ra sự e ngại cả từ phía người mua lẫn người bán.