Phó thủ tướng: Bỏ tử hình với 8 tội danh là bước tiến dài

Phó thủ tướng Lê Thành Long cho biết cơ quan soạn thảo dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự đã cân nhắc kỹ nhiều mặt, trong đó có yêu cầu giảm án tử hình, tăng hình phạt tiền và thực tiễn phòng, chống tội phạm của cơ quan tố tụng.

Sáng 27/5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó tập trung vào đề xuất bỏ hình phạt tử mình một số tội danh.

Theo dự luật sửa đổi, 8 tội danh được đề xuất bỏ án tử hình gồm: tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của Việt Nam; tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; tội vận chuyển trái phép chất ma túy; tội tham ô tài sản; tội nhận hối lộ; tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược.

Băn khoăn việc bỏ án tử với tội tham ô, nhận hối lộ

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (đoàn TP.HCM) đề nghị đối với tội tham ô, tội nhận hối lộ, nên giữ nguyên hình phạt tử hình để có tác dụng răn đe cao trong thu hồi tài sản.

Dẫn chứng hai vụ án gần đây gồm vụ án AVG liên quan đến nguyên cán bộ Bộ Thông tin và Truyền thông với số tiền nhận hối lộ lên đến 3 triệu USD và vụ án chuyến bay giải cứu, một cán bộ của Bộ Y tế nhận hối lộ số tiền lên đến 42,6 tỷ đồng, đại biểu Nguyễn Thanh Sang cho hay cả hai vụ này có đặc điểm chung đó là sau khi tuyên án tử hình, bị cáo đã nộp tiền khắc phục hậu quả. “Chúng ta phải phân tích tại sao khi bị tuyên án tử hình người ta lại nộp tiền khắc phục hậu quả. Bởi vì người ta biết rằng nếu không khắc phục hậu quả thì bị tử hình. Điều đó cho thấy rõ ràng án tử hình là hiệu quả trong việc thu hồi tài sản”, đại biểu Nguyễn Thanh Sang nhấn mạnh. “Nếu bỏ án tử hình đối với tội nhận hối lộ thì hiệu quả thu hồi tài sản có cao hơn không? Tôi đưa ra ví dụ vừa rồi cho thấy tác dụng răn đe của đối với hình phạt tử hình đối với tội tham ô, nhận hối lộ”, đại biểu Nguyễn Thanh Sang nói. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị cân nhắc về ý kiến "án tử hình không có tác dụng răn đe". Ảnh: Quốc hội. Cùng vấn đề, đại biểu Lê Tất Hiếu (đoàn Vĩnh Phúc) đồng thuận với ý kiến các đại biểu về việc nên duy trì án tử hình để đảm bảo tính răn đe với tội tham ô, nhận hối lộ. "Vụ Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (Ngân hàng SCB) vừa qua nếu không có án tử hình liệu chúng ta có thu hồi được tài sản hay không?", đại biểu Lê Tất Hiếu nêu băn khoăn. Đại biểu đoàn Vĩnh Phúc cho rằng vụ việc liên quan đến các bị cáo tại Ngân hàng SCB xâm phạm rất lớn đến tài sản của Nhà nước. Theo đại biểu, nếu các bị cáo khắc phục toàn bộ thiệt hại thì có thể giảm "nhiều lần án tử hình". "Do vậy, tôi thấy rằng đối với tội phạm tham ô, nhận hối lộ cần phải quy định hình phạt tử hình để đảm bảo tính răn đe và khắc phục hậu quả", đại biểu Lê Tất Hiếu nói. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) thì băn khoăn với ý kiến "án tử hình không có tác dụng răn đe". Theo ông, nói như vậy là không đúng sự thực, bởi án tử hình có tác dụng răn đe và răn đe là có tác dụng phòng ngừa. "Nhiều quốc gia trên thế giới đã bỏ hình phạt tử hình và tôi cũng mơ ước nước ta ngày nào đó cũng được như vậy. Có những quốc gia không có rác để phát điện và phải nhập khẩu rác để phát điện. Tôi cũng mơ ước nước ta ngày nào đó cũng được như vậy", đại biểu Nghĩa nói và cho rằng khi nội luật hóa các công ước quốc tế về quyền con người và quyền công dân, chúng ta đã không nội luật hóa một số quyền giống như một số quốc gia vì không phù hợp với thực tiễn nước ta.Bước tiến dài trong thay đổi chính sách về án hình sự Phát biểu tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu quan tâm, Phó thủ tướng Lê Thành Long cho biết trong quá trình đề xuất các nội dung, cơ quan soạn thảo dự luật đã cân nhắc tương đối kỹ nhiều mặt, trong đó có yêu cầu giảm án tử hình, tăng hình phạt tiền và thực tiễn phòng, chống tội phạm của cơ quan tố tụng. Phó thủ tướng Lê Thành Long tại Quốc hội sáng 27/5. Ảnh: Quốc hội. Phó thủ tướng cho biết đến năm 2024, có 142/193 quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc đã bỏ án tử hình hoặc có quy định nhưng không áp dụng trên thực tế. "Tại kỳ họp này, Chính phủ đề xuất bỏ tử hình đối với 8 tội danh là bước tiến rất dài trong thay đổi chính sách về án hình sự, đặc biệt đối với hình phạt nghiêm trọng nhất đó là tước bỏ quyền sống của con người", ông Lê Thành Long nói.Theo chương trình kỳ họp, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều Bộ luật Hình sự vào ngày 25/6.Sách Bàn về Quốc hội - những thách thức của những khái niệm là kết quả của cả một quá trình tích lũy và suy ngẫm của tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội.