Phở Minh suốt hơn 80 năm gần như giữ nguyên công thức, không chạy theo trào lưu, không "hiện đại hóa", không biến tấu vị.
Khi nhắc đến phở, người Sài Gòn xưa có câu thơ: "Nô nức đồn vang khắp thị thành/Trần Minh phở Bắc đã lừng danh/Chủ đề tái chín nạm gầu sụn/Gia vị tương rau ớt mắm chanh...".
Những dòng thơ của ông Trần Rắc nay được anh Trần Bá Di, thế hệ thứ 3 của Phở Minh giữ gìn cẩn thận, lồng khung kính và treo ở vị trí đẹp nhất trong quán như một lời nhắc nhở về nguồn cội.
Trong không gian nhỏ nhưng gọn gàng, khung thơ trở thành điểm nhấn đặc biệt khiến bất kỳ ai bước vào cũng dễ dàng nhận ra ngay.
Quán Phở Minh qua bao thăng trầm lịch sử
Nếu kể hết về Phở Minh, chắc có lẽ phải quay ngược thời gian về gần 100 năm trước.
Vào những năm 1930, cụ ông Trần Minh, lúc bấy giờ vẫn còn trẻ, vì mưu sinh mà phải rời quê hương Hà Đông, đi đường bộ băng qua Lào, Campuchia đến Tây Ninh và rồi cuối cùng dừng chân ở "miền đất hứa" Sài Gòn.
Sau khi đến Sài Gòn, ông Trần Minh tình cờ kết nối với một người họ hàng trong họ Trần cũng từ ngoài Bắc vào. Người họ hàng này có một gánh phở nhỏ bán gần chợ Bến Thành, đặt bàn nhỏ bên đường Lê Lai. Ông đến phụ gánh phở đó, vừa làm vừa học nghề.
Một vài năm sau, khi đã cứng nghề, ông Minh xin tách ra riêng. Anh Trần Bá Di kể thời ấy, nhà ông bà anh nghèo lắm, phải ở nhà thuê, bà nội anh phải đi giúp việc nhà để đổi lấy chỗ ở.
Nhà thì thuê, lại trong hẻm nhỏ thì làm sao mở quán phở được. Ông nội anh mua một chiếc xe gỗ ra đầu hẻm Pasteur để bán phở dạo. Chẳng có bàn hay ghế, khách tới ăn phở hoặc là đứng ăn, hoặc ngồi gốc cây, ăn xong để tô tại đó rồi ông anh dọn. Thế mà khách vẫn cứ đông nườm nượp.
Thời đó, phở vẫn chưa là món ăn phổ biến tại Sài Gòn. Người ta quen ăn hủ tiếu, mì gõ có đủ rau giá, bò viên, tương đen, tương đỏ - những thứ không có trong phở Bắc.
Vậy nên ông Minh đưa ra quyết định táo bạo là "cải biên" lại món phở. Ông thêm giá trụng, rau, tương... để phù hợp với khẩu vị của người dân ở đây. Và thế là món phở miền Nam, phở Sài Gòn ra đời.
"Có thể nói ông phở Trần Minh lúc bấy giờ gần như là người 'đẻ' ra món phở Nam hoặc có thể nói là phở Sài Gòn" - anh Trần Bá Di khẳng định.
Sau nhiều năm bán phở dạo, quán bắt đầu đông khách. Nhờ đó ông Minh tích góp được tiền mua hai miếng đất, một để mở quán, miếng còn lại là chỗ dựng tạm cho thợ xây quán ở.
Từ năm 1955 đến 1957, căn nhà chính được xây dựng. Trong lúc xây, ông Minh vẫn tiếp tục đẩy xe ra đầu hẻm bán phở. Lúc này Phở Minh nổi tiếng đến mức ông được coi như "đại gia" vì là 1 trong 5 người sở hữu xe ô tô riêng tại Sài Gòn thời điểm đó.
Nhưng trong suốt mấy chục năm đó không phải lúc nào cũng êm đềm. Có thời điểm ông Minh buộc phải tạm đóng 1-2 năm, giảm quy mô kinh doanh, thậm chí có khi tưởng chừng như phải đóng cửa...
Song, nhờ sự đồng lòng giữ gìn và phát triển thương hiệu gia đình của các thế hệ, Phở Minh đã vượt qua mọi thăng trầm để tồn tại đến ngày nay.
Phở Minh đi liền với chữ 'đơn giản'
Hiện tại, Phở Minh do 3 anh chị em cháu nội ông Trần Minh tiếp quản, mỗi người có một công việc riêng. Chị Trần Thị Mai Dung lo phục vụ, anh Trần Bá Dũng là người đứng bếp, phụ trách nồi phở, còn anh Trần Bá Di là "người kể chuyện" kiêm đối ngoại.
Nói về việc Phở Minh được yêu thích suốt 80 năm qua, anh Trần Bá Di cho rằng lý do lớn nhất vẫn nằm ở tô phở. Phở phải ngon, chất lượng, sạch sẽ mới đủ níu chân thực khách. Có thể khách đến Phở Minh lần đầu sẽ thấy không ngon vì nước dùng hơi nhạt nhưng khi đã quen vị thì ghiền ngay.
Phở Minh suốt hơn 80 năm gần như giữ nguyên công thức, không chạy theo trào lưu, không "hiện đại hóa", không biến tấu vị.
Anh Trần Bá Di "bật mí" bí quyết để nhận biết tô phở "chuẩn Phở Minh" là sự đơn giản - một cụm từ thường không đi đôi với phở.
Nước dùng chỉ hầm từ xương bò, củ cải để lấy vị ngọt thanh tự nhiên, không có quế hồi hay thảo quả như nhiều quán khác. Chính sự giản dị này mới giúp hương vị phở được đồng đều và ổn định, khiến thực khách nhớ mãi.
Tính đến nay, Phở Minh đã được Michelin vinh danh 3 năm liên tiếp. Anh Trần Bá Di cho biết đây là kết quả của sự nỗ lực gìn giữ, phát triển Phở Minh của cả 3 thế hệ. Điều này làm anh rất tự hào.
"Năm đầu được Michelin vinh danh, chị tôi còn giấu đi, không dám khoe ra vì khách kéo đến đông quá, mình không thể phục vụ kịp. Ai cũng tới ăn rồi hỏi chuyện. Mãi đến khi tôi quyết định sửa sang lại quán cách đây 6 tháng, chúng tôi mới treo bảng vinh danh lên" - anh kể.
Phở Minh là một trong những thương hiệu phở sẽ góp mặt tại lễ hội Ngày của Phở 2025 diễn ra vào ngày 13 và 14-12 tại TP.HCM. Đây cũng là năm đầu tiên Phở Minh tham gia Ngày của Phở do báo Tuổi Trẻ tổ chức.
"Lý do Phở Minh tham gia năm nay là vì chúng tôi không muốn giữ câu chuyện về nghề phở, cả phở nói chung lẫn câu chuyện của Phở Minh nói riêng cho riêng mình, mà muốn chia sẻ để mọi người hiểu rõ hơn" - anh nói thêm.
