Phishing là gì? Các hình thức tấn công phishing phổ biến hiện nay

Phishing đang trở thành một trong những hình thức tấn công mạng nguy hiểm nhất hiện nay. Bằng việc giả mạo các tổ chức uy tín như ngân hàng, sàn thương mại điện tử hay mạng xã hội, kẻ gian dễ dàng đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng.

Phishing là gì?

Phishing (tấn công giả mạo) là một hình thức tấn công mạng, trong đó kẻ gian mạo danh các tổ chức uy tín để lừa người dùng cung cấp thông tin cá nhân. Đây là một trong những thủ đoạn phổ biến nhất hiện nay vì đánh trúng vào sự tin tưởng và sự bất cẩn của nạn nhân.

Thuật ngữ phishing xuất hiện lần đầu vào năm 1987. Nó được ghép từ hai từ: “fishing for information” (câu thông tin) và “phreaking” (hành vi gian lận trong viễn thông). Sự tương đồng giữa việc “câu cá” và việc “câu” thông tin người dùng đã khiến cái tên “phishing” ra đời và được sử dụng rộng rãi cho đến nay.

Thông thường, tin tặc sẽ giả mạo thành ngân hàng, ví điện tử, các công ty thẻ tín dụng hay những trang web giao dịch trực tuyến quen thuộc. Mục tiêu của chúng là đánh cắp những dữ liệu nhạy cảm như tài khoản và mật khẩu đăng nhập, mật khẩu giao dịch, thông tin thẻ tín dụng hoặc các dữ liệu cá nhân quan trọng khác.

Các phương thức tấn công Phishing

Phishing ngày nay đã trở thành một trong những hình thức tấn công mạng phổ biến nhất. Điểm nguy hiểm nằm ở chỗ, tin tặc không chỉ dừng lại ở việc gửi những email giả mạo sơ sài, mà chúng ngày càng tinh vi hơn, đánh vào tâm lý chủ quan của người dùng. Dưới đây là những phương thức thường được sử dụng.

Giả mạo Email (Email Phishing): Tin tặc thường giả danh các tổ chức uy tín như ngân hàng, công ty tài chính hay sàn thương mại điện tử để gửi email đến người dùng. Trong nội dung thư, chúng khéo léo gài những đường link dẫn đến các trang web giả mạo, được thiết kế tinh vi nhằm đánh lừa người nhận đăng nhập và vô tình để lộ thông tin cá nhân.

Điểm nguy hiểm là các email này gần như sao chép nguyên bản từ logo, màu sắc đến cách trình bày. Chỉ một vài chi tiết nhỏ khác biệt như địa chỉ email, đường link ẩn phía sau hay lỗi chính tả tinh vi nhưng lại đủ khiến nhiều người không nhận ra và rơi vào bẫy lừa đảo.

Giả mạo Website (Website Phishing): Tin tặc không sao chép toàn bộ một website mà chỉ tập trung “dựng” lại trang đích (landing page), đặc biệt là trang đăng nhập, nơi người dùng dễ dàng nhập tên tài khoản và mật khẩu. Điểm nguy hiểm nằm ở chỗ những trang giả mạo này được thiết kế gần như giống hệt bản gốc, có thể đạt độ tương đồng lên tới 99%. Người dùng chỉ cần lơ là một chút là khó nhận ra sự khác biệt.

Ngoài ra, đường dẫn (URL) của website lừa đảo thường chỉ khác so với trang thật một ký tự rất nhỏ, ví dụ thay chữ “o” bằng số “0” hoặc thêm một ký hiệu lạ. Chính sự tinh vi này khiến nhiều người vô tình rơi vào bẫy và để lộ thông tin cá nhân quan trọng.

SMS Phishing (Smishing) và Voice Phishing (Vishing): Với Smishing, chúng gửi tin nhắn giả mạo thông báo trúng thưởng, khóa tài khoản hay yêu cầu xác minh gấp, kèm theo đường dẫn lừa đảo. Trong khi đó, Vishing lợi dụng cuộc gọi thoại, giả danh nhân viên ngân hàng hoặc cơ quan chức năng, nhằm gây áp lực buộc nạn nhân tiết lộ thông tin.

Cách phòng chống tấn công phishing hiệu quả

Để phòng chống tấn công phishing hiệu quả, trước hết người dùng cần hình thành thói quen kiểm tra kỹ lưỡng trước khi nhấp vào bất kỳ đường link hay tệp đính kèm nào được gửi qua email, tin nhắn hoặc mạng xã hội. Đây là bước quan trọng giúp hạn chế nguy cơ rơi vào bẫy của tin tặc.

Bên cạnh đó, hãy luôn chú ý đến tên miền (URL) của website. Những trang web giả mạo thường chỉ khác một ký tự nhỏ, dễ khiến người dùng nhầm lẫn. Vì vậy, việc xác minh kỹ địa chỉ trước khi nhập thông tin cá nhân là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để phòng tránh.

Ngoài ra, việc kích hoạt xác thực hai yếu tố (2FA) cũng là lớp bảo mật cần thiết. Ngay cả khi mật khẩu không bị lộ, hacker vẫn khó có thể xâm nhập vào tài khoản.

Không chỉ người dùng cá nhân, các doanh nghiệp cũng cần chủ động trong việc phòng chống tấn công phishing. Cụ thể, có thể triển khai hệ thống lọc email rác, thường xuyên huấn luyện nhân viên cách nhận diện email giả mạo và liên tục cập nhật phần mềm bảo mật để giảm thiểu rủi ro.

Tóm lại, việc kết hợp đồng thời nhiều biện pháp sẽ giúp nâng cao khả năng bảo vệ thông tin, đồng thời giảm đáng kể nguy cơ trở thành nạn nhân của các cuộc tấn công phishing.