Phát hiện vụ nổ mạnh nhất kể từ khi vũ trụ ra đời

Các vụ nổ vũ trụ sáng hơn đến 10 lần so với bất kỳ điều gì từng được giới thiên văn biết đến trước đây, đã được 2 đài quan sát Âu - Mỹ ghi nhận.

Theo Space.com, các nhà thiên văn vừa xác định được những "sự kiện hạt nhân cực đoan" (ENT), có thể là loại vụ nổ mạnh nhất kể từ sau sự kiện Vụ nổ Big Bang khai sinh vũ trụ.

Chúng thậm chí mạnh hơn ít nhất 10 lần so với các sự kiện lỗ đen xé sao (còn gọi là gián đoạn thủy triều - TDE).

"Khi phát hiện những đợt bùng phát mịn màng, kéo dài này từ trung tâm của các thiên hà xa xôi, tôi biết rằng chúng tôi đang nhìn thấy một thứ gì đó bất thường" - TS Jason Hinkle từ Viện Thiên văn học (IfA) của Đại học Hawaii, tác giả chính của nghiên cứu về các ENT, cho biết.

Theo kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Science Advances, sự kiện ENT đã lần lượt được ghi nhận bởi tàu vũ trụ Gaia của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và kính thiên văn Zwicky Transient Facility (ZTF) của Mỹ.

ENT không chỉ sáng hơn nhiều so với các sự kiện TDE thường mà còn sáng trong nhiều năm (các TDE thường chỉ sáng trong vài giờ), cũng như vượt xa năng lượng đầu ra của các vụ nổ siêu tân tinh sáng nhất đã biết.

Siêu tân tinh là các vụ nổ sao, phổ biến nhất khi các ngôi sao kết thúc cuộc đời.

Một trong những ENT này, được các nhà thiên văn học đặt tên là Gaia18cdj, giải phóng năng lượng lớn hơn 25 lần so với siêu tân tinh mạnh nhất từng được phát hiện và lớn hơn tổng năng lượng mà 100 Mặt Trời giải phóng trong suốt vòng đời của chúng.

Mặc dù mạnh bất thường, các nhà khoa học tin rằng bản chất các ENT vẫn là sự kiện lỗ đen xé sao, nhưng là các ngôi sao cực lớn và lỗ đen xé chúng cũng mạnh khủng khiếp.

Để tạo ra ENT, các ngôi sao phải có khối lượng thấp nhất là gấp 3 lần Mặt Trời, còn các các lỗ đen phải gấp 100 triệu lần khối lượng Mặt Trời.

Để so sánh, lỗ đen trung tâm thiên hà Milky Way (Ngân Hà) của chúng ta - Sagittarius A* - đã thuộc loại lớn trong thế giới lỗ đen siêu khối, nhưng cũng chỉ có khối lượng khoảng 4 triệu lần Mặt Trời.

Ngoài việc là vụ nổ mạnh nhất được biết đến trong vũ trụ, ENT có thể giúp các nhà thiên văn học tìm hiểu thêm về các lỗ đen quái vật trong các thiên hà xa xôi.

Theo đồng tác giả Benjamin Shappee từ IfA, độ sáng đáng kinh ngạc của các sự kiện này có nghĩa là chúng có thể được nhìn thấy ở khoảng cách rất xa, những vùng không gian mà vũ trụ khi đó mới bằng một nửa độ tuổi hiện tại.