Phát hiện hơn 1.600 tấn chì thải chôn lấp trái phép ở Hà Nội

Chất thải chì các đối tượng chôn lấp.

Ngày 27/6, Công an TP Hà Nội cho biết, qua quá trình thực hiện tổng rà soát, trao đổi thông tin nghiệp vụ với Cục Cảnh sát môi trường (Bộ Công an), Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an TP Hà Nội) phát hiện cơ sở sản xuất, tái chế kim loại chì tại xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội có dấu hiệu gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng (đổ, chôn, lấp chất thải phát sinh trong sản xuất ra môi trường).

Cụ thể, ngày 12/6, Cơ quan CSĐT (Phòng Cảnh sát kinh tế) chủ trì, phối hợp với Phòng 2, Cục Cảnh sát môi trường và các đơn vị liên quan gồm: Công an xã Phù Lỗ, UBND xã Phù Lỗ, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ môi trường Việt Nam, tiến hành kiểm tra công tác chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường của cơ sở nêu trên.

Cơ quan CSĐT đã tiến hành triệu tập, ghi lời khai nhiều đối tượng liên quan đến hoạt động sản xuất và đổ chất thải phát sinh trái phép ra môi trường; khám xét khẩn cấp 9 địa điểm, trong đó phối hợp Phòng 2, Cục Cảnh sát môi trường và Công an tỉnh Hưng Yên khám xét mở rộng 2 địa điểm tại xã Lạc Đạo, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên, thu giữ nhiều tài liệu, điện thoại di động, máy tính cá nhân…

Cơ quan điều tra xác định, cơ sở tái chế kim loại trên hoạt động từ tháng 7/2024, không được các cơ quan chức năng cấp phép theo quy định, diện tích nhà xưởng khoảng 6.000m2. Quá trình hoạt động, cơ sở có phát sinh các loại chất thải xỉ, bùn thải... được tập kết trong khu vực xưởng sản xuất. Sau đó, toàn bộ chất thải trên đã được các đối tượng liên quan tự ý chôn, lấp tại các khu vực trũng ngay phía trước và phía sau xưởng trái quy định.

Theo Công an TP Hà Nội, toàn bộ khu xưởng sản xuất và các điểm chôn lấp chất thải có nguồn gốc đất là đất nông nghiệp do đối tượng Nguyễn Phương Hưng (tức Hưng "beo", SN 1969, trú tại Phù Lỗ, Sóc Sơn, Hà Nội) quản lý.

Từ tháng 5/2019, Vũ Xuân Đồng (SN 1987, trú tại xã Tân Phong, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc) được Hưng giao quản lý việc thuê nhà xưởng với tổng diện tích khoảng 15.000m2 (gồm 6 xưởng, trong đó có xưởng tái chế kim loại nêu trên). Đồng cho các đối tượng Trung Quốc thuê và thu tiền chuyển cho Hưng, và giữ lại một phần chênh lệch để hưởng lợi.

Lực lượng chức năng kiểm tra xưởng của các đối tượng.

Từ tháng 7/2024 đến nay, nhóm đối tượng người Trung Quốc là A Thao (không rõ thông tin, đã về nước từ tháng 12/2024), sau đó từ tháng 1/2025 đến nay là nhóm đối tượng A Mao (Mao Xin Song, quốc tịch Trung Quốc, SN 1976) cầm đầu, đã thoả thuận với Vũ Xuân Đồng thuê xưởng để lắp đặt dây chuyền sản xuất trái phép kim loại (thép, chì) sau đó xuất bán phôi thành phẩm sang Trung Quốc.

Vũ Xuân Đồng là thông dịch viên kiêm người quản lý xưởng sản xuất, tiền mua nguyên liệu đầu vào cho đối tượng người Trung Quốc, tuyển công nhân, lao động tự do, trả lương…với mức lương là 35 triệu đồng/tháng.

Để phục vụ hoạt động sản xuất, Đồng đã thuê khoảng 40 công nhân chủ yếu là người dân tộc phối hợp với kỹ sư người Trung Quốc vận hành máy móc. Ngoài ra, Đồng là người liên hệ với một số đối tượng tại Hưng Yên, Thái Nguyên thu gom xỉ chì phát sinh từ hoạt động tái chế ắc quy của một số công ty, nhà máy tại một số tỉnh. Tùy vào hàm lượng, giá xỉ chì dao động từ 1.500 đồng/kg đến 6.300 đồng/kg.

Tại xưởng, nhóm đối tượng Trung Quốc cùng các công nhân thực hiện việc vận hành lò đốt tạo ra thành phẩm chì, chất thải rắn (trung bình 1.000 kg nguyên liệu sẽ sản xuất được khoảng 300 kg thành phẩm và 700 kg chất thải). Toàn bộ chất thải phát sinh, các đối tượng đã chôn, lấp tại các khu vực trũng phía trước và phía sau xưởng trái quy định pháp luật.

Đối tượng Đồng.

Thủ thuật che mắt cơ quan chức năng

Từ tháng 7/2024 đến tháng 12/2024, xưởng tái chế kim loại do đối tượng người Trung Quốc tên A Thao quản lý, đã sản xuất được khoảng 500 tấn kim loại, 1.000 tấn chất thải. Khi chất thải chì đã đầy xưởng, Đồng chỉ đạo công nhân bằng máy xúc múc chất thải đổ vào khu vực trũng tại khu vực đất có diện tích khoảng 4000m2 ở phía sau xưởng (sát bờ sông Cà Lồ). Sau khi đổ đầy chất thải, đầu tháng 12/2024, A Thao, Đồng và Hưng bàn bạc đổ bê tông 20 - 25 cm phủ kín lên trên.

Giữa tháng 12/2024, A Thao về nước, ngừng hoạt động tái chế và để lại toàn bộ dây chuyền lò nung cho Nguyễn Phương Hưng (thay cho việc trả tiền thuê kho xưởng).

Từ tháng 12/2024 đến nay, Mao Xin Song (tức A Mao) là quản lý của Công ty Fu Xin (địa chỉ Nhân Hóa, Thiều Quan, Quảng Đông, Trung Quốc) sang Việt Nam gặp Đồng thoả thuận để thuê xưởng và dây chuyền máy móc trên để tinh luyện chì. Quá trình hoạt động, A Mao có sử dụng 7 đối tượng là người Trung Quốc phụ trách kĩ thuật vận hành lò đốt và khoảng 30-40 công nhân người Việt Nam thường xuyên làm việc và ăn ở đây.

Xưởng sản xuất của các đối tượng.

Đến khoảng tháng 3/2025, khi lượng phế thải chì phát sinh lớn không có chỗ chứa, Đồng liên hệ với Nguyễn Phương Hoan (SN 1989, trú tại xã Phù Lỗ, huyện Sóc Sơn, TP Hà Nội, là con trai Nguyễn Phương Hưng) để tìm người vận chuyển, đổ chất thải.

Hoan đã liên hệ người thu gom, vận chuyển cho Đồng với giá 1 triệu đồng/xe (loại xe 4 tấn). Đồng là người trực tiếp trả tiền đổ thải cho Hoan, trả tiền bằng hình thức chuyển khoản.

Đồng thống nhất với A Mao chi phí xử lý chất thải chì với giá 90 tệ/1 tấn (tương đương 320 nghìn đồng). Toàn bộ số chất thải phát sinh từ xưởng sản xuất chì được đổ vào khu vực trũng và ao nước phía trước nhà xưởng, có diện tích khoảng 1.000m2. Sau khi đổ thải xong Đồng thuê người đổ đất lấp lên trên để che giấu việc kiểm tra của cơ quan chức năng.