Phần lớn vật liệu pin xe điện có thể tái chế

Trước áp lực từ lượng pin xe điện thải ra ngày càng lớn, nhiều quốc gia đang đẩy mạnh phát triển tiêu chuẩn tái chế để thu hồi vật liệu quý trong pin, giúp đảm bảo chuỗi cung ứng và giảm ô nhiễm.

Trung Quốc hiện nay đã trở thành trung tâm của chuỗi cung ứng pin lithium-ion và xe điện toàn cầu. Sự tăng trưởng chóng mặt về sản xuất đồng nghĩa với việc chỉ trong vòng 8 - 10 năm tới, quốc gia tỉ dân phải xử lý khối lượng rác công nghệ khổng lồ, bao gồm cả pin xe điện.

Dù chưa đến giai đoạn đỉnh điểm nhưng các dấu hiệu về "làn sóng" rác thải pin đã bắt đầu lộ diện, nhất là với các mẫu mã xe điện bán ra từ giai đoạn 2015 - 2018.

Pin lithium-ion chứa nhiều vật liệu độc hại, có nguy cơ cháy nổ nếu không được xử lý đúng cách. Xét ở góc độ ngược lại, đây cũng là nguồn tài nguyên có giá trị cao với một số thành phần quan trọng như niken, coban, mangan và lithium. Đây đều là những nguyên tố hiếm, đắt đỏ trong ngành công nghiệp năng lượng. 

Do đó, việc tái chế vật liệu pin xe điện, xe hybrid (xăng lai điện) vừa giải quyết bài toán môi trường, vừa đảm bảo nguồn cung nguyên liệu trong tương lai.

Theo đó, các cơ quan chức năng như Tổng cục Giám sát thị trường (SAMR) và Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) tại Trung Quốc đã phối hợp ban hành 22 tiêu chuẩn quốc gia liên quan đến việc tái chế và tháo dỡ pin xe điện, bao gồm hướng dẫn kỹ thuật, quy trình phát hiện năng lượng còn lại và kiểm soát an toàn.

Đồng thời, Trung Quốc cũng thành lập ủy ban kỹ thuật quốc gia để điều phối các bên liên quan từ khai thác nguyên liệu, sản xuất, đến xử lý và tái sử dụng pin. Mục tiêu để thiết lập một hệ tiêu chuẩn thống nhất, áp dụng xuyên suốt cho các lĩnh vực như ô tô, hàng hải và lưu trữ năng lượng.

Kết quả bước đầu từ các chương trình thí điểm, nhiều doanh nghiệp tại Trung Quốc đã đạt tỷ lệ thu hồi tới 99,6% với niken, coban, mangan và 96,5% với lithium. Đây là những con số ấn tượng về tỉ lệ tái chế vật liệu pin xe điện, nhằm giúp bảo vệ môi trường, biến rác thải thành nguyên liệu đầu vào có giá trị cho việc sản xuất pin mới.

Không chỉ Trung Quốc, Liên minh châu Âu (EU) cũng triển khai các chính sách tái chế pin nghiêm ngặt. Từ năm 2023, EU áp dụng khung pháp lý chung cho pin, bao gồm yêu cầu bắt buộc về tỷ lệ thu hồi khoáng sản và hướng dẫn tính toán hiệu quả tái chế. 

Mục tiêu là đến năm 2028, tỷ lệ thu hồi tối thiểu với coban, đồng và niken phải đạt 90%, còn đối với lithium là 50%. Tỷ lệ này sẽ tăng lên lần lượt 95% và 80% vào năm 2032. 

Dù cách tiếp cận khác nhau, cả Trung Quốc và EU đều đang tiến tới mục tiêu chung là tạo ra một quy trình tái chế pin xe điện hiệu quả, an toàn và bền vững. Trước nhu cầu về xe điện tiếp tục tăng mạnh, câu chuyện tái chế vật liệu pin là vấn đề tiên quyết, giúp đảm bảo chuỗi cung ứng toàn cầu trong tương lai.