PGS Nguyễn Lân Hiếu nói về màn hô tên gây sốt của bác sĩ nội trú

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội. Ảnh: Việt Linh.

Ngày 9/9, Đại học Y Hà Nội tổ chức buổi đăng ký chuyên ngành Bác sĩ nội trú khóa 50 (2025-2028). Sự kiện được phát trực tiếp trên mạng xã hội và nhanh chóng nhận được sự quan tâm lớn.

Dưới phần bình luận, cộng đồng mạng bày tỏ sự ngưỡng mộ với nhiều bình luận như "Toàn người tài giỏi", "Cuộc chơi của những bộ não tinh hoa"... Những cụm từ ấy không ngẫu nhiên, bởi bác sĩ nội trú từ lâu đã được xem là "đỉnh cao" trong hệ thống đào tạo y khoa Việt Nam.

Những lựa chọn đầu tiên gây sốt

Theo thông tin từ Đại học Y Hà Nội, sự kiện Match Day - ngày đăng ký chuyên ngành bác sĩ nội trú - năm nay có hơn 900 thí sinh vượt qua kỳ thi tuyển khắc nghiệt để có mặt trong hội trường, chờ đợi xướng tên và lựa chọn chuyên ngành. Quy định của buổi đăng ký vẫn khắt khe: mỗi thí sinh chỉ có 30 giây để đưa ra quyết định. Nếu quá thời gian hoặc không có mặt khi được gọi tên ba lần, quyền chọn ngành sẽ lập tức thuộc về người tiếp theo.

Chính sự giới hạn ấy đã biến không khí hội trường thành một "trận đấu trí" căng thẳng. Trong vài chục giây ngắn ngủi, mỗi bác sĩ trẻ phải quyết định con đường sự nghiệp gắn bó cả đời.

Ngay khi 20 thí sinh đầu tiên - cũng là những người đạt điểm cao nhất - lên tiếng chọn chuyên ngành. Hai lĩnh vực Sản Phụ khoa và Phẫu thuật tạo hình nhanh chóng "cháy" chỉ tiêu, khẳng định sức hút lớn trong mắt bác sĩ trẻ.

Trong số này, có đến 7 người chọn Sản Phụ khoa và 4 người chọn Phẫu thuật tạo hình. Đáng chú ý, thủ khoa Vũ Ngọc Duy - người có số báo danh 01 - cũng lựa chọn Sản Phụ khoa, càng khiến chuyên ngành này trở thành tâm điểm chú ý.

Buổi chọn chuyên ngành cho các tân Bác sĩ nội trú Đại học Y Hà Nội - những người đã hoàn thành 6 năm học đại học với thành tích xuất sắc, hạnh kiểm tốt và vượt qua kỳ thi Nội trú. Ảnh: Khoảnh khắc HMU.

Điều đặc biệt khiến Match Day của Đại học Y Hà Nội khác biệt so với nhiều trường y khác chính là "màn hô tên chọn ngành". Ở các trường khác, việc lựa chọn chuyên ngành thường được quyết định từ trước kỳ thi. Tại Hà Nội, quyết định được đưa ra ngay trên sân khấu, trước sự chứng kiến của hàng trăm đồng nghiệp và hàng nghìn khán giả trực tuyến, tạo nên sức hút đặc biệt.

Có 2 bác sĩ đã không chọn chuyên ngành nào. Điều này có thể do chuyên ngành mà bác sĩ đặt nguyện vọng đã sớm hết chỉ tiêu. Việc không chọn chuyên ngành nào đồng nghĩa với việc ứng viên từ bỏ chương trình bác sĩ nội trú.

Góc nhìn từ PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu

PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết ông cũng từng là một trong số ít bác sĩ trúng tuyển bác sĩ nội trú cách đây vài chục năm. PGS Hiếu chia sẻ thời điểm đó chỉ có 170 người đủ điều kiện dự thi, và ông là 1 trong 31 người trúng tuyển.

Theo PGS Hiếu, Match Day hiện nay đã trở thành sự kiện được quan tâm không chỉ trong giới y khoa mà còn lan tỏa mạnh mẽ ra xã hội, nhờ sự phổ biến của các clip ngắn trên Facebook, YouTube hay TikTok.

Năm nay, chỉ tiêu bác sĩ nội trú của Đại học Y Hà Nội là 426 trên tổng số 987 thí sinh (cả trong và ngoài Đại học Y Hà Nội). Con số này cho thấy mức độ cạnh tranh rất khốc liệt. Tỷ lệ trúng tuyển chương trình đạt hơn 43%.

"Các em sẽ có thứ hạng đỗ từ 1 đến 426, lúc này là một giai đoạn 'gay cấn' tìm hiểu mình sẽ theo ngành nghề nào trong tương lai. Sau khi 'dò hỏi' mỗi người sẽ 'thủ' trong mình vài ba nguyện vọng để bước vào Matching Day", ông nói.

Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, sự căng thẳng trong ngày Match Day xuất phát từ việc mỗi chuyên ngành chỉ có một số lượng chỉ tiêu nhất định, chẳng hạn Sản Phụ khoa 15, Răng Hàm Mặt 15 hay Tim mạch 20. Vì vậy, nếu những thí sinh có điểm cao chọn hết ngành "hot" trước, người xếp sau buộc phải chuyển sang nguyện vọng 2, thậm chí có người điểm thấp phải chuẩn bị sẵn nguyện vọng 4, 5.

Rất hiếm thí sinh trúng tuyển bác sĩ nội trú bỏ học. Do tiếc công sức đã bỏ ra, nhiều người đành chấp nhận theo học một chuyên ngành mà bản thân chưa thực sự đam mê. Đây chính là hạn chế đầu tiên của cơ chế lựa chọn hiện nay.

Hạn chế thứ hai là tâm lý chạy theo đám đông. Những thí sinh điểm cao thường có xu hướng chọn các chuyên ngành "nóng" của những năm trước, ngay cả khi chưa tìm hiểu kỹ. Kết quả là nhiều người không thật sự phù hợp, dẫn đến tình trạng dù thủ khoa đầu vào nhưng không vượt trội khi tốt nghiệp, thậm chí gặp khó khăn trong việc tìm cơ hội tại các cơ sở y tế uy tín.

Từ thực tế đó, PGS Hiếu khuyên thí sinh phải cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định, bởi lựa chọn chuyên ngành sẽ gắn bó cả đời. "Đừng chạy theo đám đông, cũng đừng cố đấm ăn xôi. Nội trú là con đường vinh quang nhưng đầy chông gai, và cũng không phải lựa chọn duy nhất để thành công", ông nhấn mạnh.

Về phía nhà trường, ông đề xuất có thể học theo mô hình tuyển sinh đại học: thí sinh đăng ký trước 3 nguyện vọng, và trong ngày Match Day chỉ cạnh tranh với những người cùng nhóm nguyện vọng. Với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, phương án này hoàn toàn khả thi.