Panama rót 8,5 tỉ USD nâng cấp kênh đào giữa nhiều lo ngại

Chính quyền Panama ngày 16.9 đã công bố kế hoạch trị giá 8,5 tỉ USD để hiện đại hóa và mở rộng kênh đào Panama trong thập niên tới.

Kế hoạch nêu trên nằm trong khuôn khổ "Chiến lược Tầm nhìn 2025 - 2035" của Panama với 4 ưu tiên: một hồ chứa mới trên sông Indio, một đường ống dài 76 km để vận chuyển khí dầu mỏ hóa lỏng, các cảng container mới và mở rộng các hành lang hậu cần, theo tờ South China Morning Post.

Người quản lý kênh đào Panama Ricardo Vazquez Morales cho biết các dự án này nhằm mục đích duy trì tính cạnh tranh của tuyến đường và phù hợp với sự thay đổi thương mại toàn cầu.

Ông Vazquez chỉ ra lượng khí propan, butan và etan xuất khẩu đang tăng lên đáng kể. Ông cho biết nhu cầu về các sản phẩm năng lượng như vậy dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong vòng 10 năm, đồng thời cảnh báo rằng Panama có thể mất hoạt động kinh doanh vào tay các tuyến đường đối thủ nếu không có năng lực mới.

"Sự biến động của thị trường lớn đến mức rất khó dự đoán điều gì sẽ xảy ra vào ngày mai. Sự bất ổn này khiến kênh đào cần phải mở rộng năng lực và duy trì khả năng cạnh tranh", theo ông Vazquez.

Kế hoạch được đưa ra trong bối cảnh tính trung lập của Panama đang phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn. Hutchison Ports, một một công ty con của tập đoàn CK Hutchison (Hồng Kông, Trung Quốc), đã quản lý nhiều bến cảng ở kênh đào Panama trong nhiều thập niên. Vai trò của công ty này đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ phía Mỹ.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần tuyên bố "sẽ lấy lại kênh đào Panama", đồng thời cảnh báo về "biện pháp mạnh" trước sự hiện diện của Trung Quốc xung quanh tuyến đường thủy quan trọng này.

Ông Jose Ramon Icaza, Bộ trưởng phụ trách vấn đề kênh đào Panama, gọi tính trung lập là "một giá trị toàn cầu" và cho biết tuyến đường thủy này sẽ tiếp tục phục vụ tất cả các quốc gia "mà không phân biệt đối xử".

Khi được hỏi liệu các công ty Trung Quốc hay các công ty nhà nước khác có được phép cạnh tranh để giành quyền khai thác bến cảng mới hay không, ông Vazquez từ chối nêu tên các quốc gia cụ thể. "Tiêu chí tuyển chọn vẫn chưa được xác định. Ban quản lý sẽ trình lên hội đồng quản trị và họ sẽ quyết định", theo người quản lý kênh đào Panama.

Ông Vazquez lập luận rằng Panama nên hành động nhanh chóng khi sự chú ý toàn cầu vẫn đổ dồn vào kênh đào. "Trong 6 hoặc 7 tháng qua, Panama đã được chú ý như một trung tâm hậu cần quốc tế", ông nói.

"Tất cả những thảo luận về cảng biển, tất cả những lời bàn tán về phương thức vận tải, từ BlackRock cho đến những gì chúng ta thấy ngày nay, đều cho thấy chúng ta là một trung tâm thương mại. Panama đang được nhắc đến trên các phương tiện truyền thông, trong các cuộc trò chuyện, và cơ hội này không thể bỏ lỡ", theo ông Vazquez.