Ông Trump vẫn chưa thực hiện được lời hứa lớn nhất

Dù tái đắc cử nhờ sự bất mãn của cử tri về kinh tế, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn loay hoay với lời hứa hạ nhiệt giá cả và cải thiện đời sống sau một năm cầm quyền.

Tại buổi vận động cuối cùng trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, Donald Trump nhấn mạnh cam kết trọng tâm: ông sẽ trực tiếp đưa giá cả leo thang và chi phí sinh hoạt cao ngất của chính quyền Dân chủ tiền nhiệm gồm Phó tổng thống Kamala Harris và cựu tổng thống Joe Biden trở lại tầm kiểm soát.

“Người lao động đang bị nghiền nát. Thảm họa lạm phát của bà ta đã khiến cuộc sống trở nên không thể kham nổi, lấy đi của các gia đình hơn 30.000 USD”, ông Trump tuyên bố tại Grand Rapids, bang Michigan - chiến địa then chốt giúp ông đưa bang này trở lại tay Đảng Cộng hòa. “Dưới sự lãnh đạo của tôi, chúng ta sẽ nhanh chóng biến cơn ác mộng kinh tế này thành một phép màu. Nước Mỹ sẽ giàu có trở lại, và đời sống người dân sẽ trở nên dễ chịu trở lại”, ông khẳng định đanh thép.

Thế nhưng, một năm sau chiến thắng vang dội đó, ông Trump vẫn đang vật lộn để biến lời hứa ấy thành hiện thực.

Giá xăng và lãi suất thế chấp có hạ nhiệt, song giá hàng hóa thiết yếu lại leo thang chóng mặt. Thịt bò, cà phê và chuối đều lập kỷ lục mới. Dữ liệu chính phủ cho thấy lạm phát đang quay đầu tăng khi chính sách thuế quan toàn cầu của ông Trump gây xáo trộn thị trường trong nước, trong khi chiến dịch siết nhập cư khiến nguồn cung lao động eo hẹp.

Một cam kết khác của ông là giảm giá năng lượng, nhưng thực tế giá điện lại tăng vọt trên toàn quốc, khiến gánh nặng chi phí sinh hoạt càng đè nặng lên người dân.

Ông Trump từng tuyên bố sẽ giúp người dân “sống dễ thở hơn” giữa cơn bão giá cả leo thang trong chiến dịch tranh cử năm 2024. Ảnh: Reuters.

Các cuộc khảo sát cho thấy cử tri không hài lòng với cách Trump điều hành nền kinh tế. Theo thăm dò mới nhất của Washington Post - ABC, 59% người Mỹ cho rằng ông phải chịu phần lớn trách nhiệm về mức lạm phát hiện nay. Chỉ 37% tán thành cách ông Trump xử lý kinh tế, trong khi 62% phản đối.

Kết quả tương tự được ghi nhận trong khảo sát của NBC News: 65% người Mỹ cho rằng ông không thực sự quan tâm đến tầng lớp trung lưu, và 66% đánh giá tiêu cực về khả năng kiểm soát giá cả và chi phí sinh hoạt.

Nhìn tổng thể, mức độ tín nhiệm của Trump đang ở mức thấp nhất kể từ sau vụ bạo loạn Điện Capitol tháng 1/2021.

Cơn giận dữ từ phe Dân chủ và rạn nứt trong nội bộ Cộng hòa

Các chính trị gia Dân chủ không tiếc lời chỉ trích Tổng thống vì thất hứa trong việc hạ giá sinh hoạt, cho rằng ông đang lặp lại “chiêu bài” từng dùng để công kích họ trước đây.

“Các khoản vay mua xe đạt mức vỡ nợ cao nhất trong lịch sử”, Thượng nghị sĩ Ruben Gallego (bang Arizona), người được xem là ứng viên sáng giá của Đảng Dân chủ năm 2028, phát biểu.

“Giá thực phẩm vẫn cao ngất. Gà tây gần như tăng gấp đôi, tôi không biết mọi người đã bắt đầu tính ngân sách cho Lễ Tạ ơn chưa. Điện thì đắt đỏ, và 24 triệu người sắp phải đối mặt với hóa đơn bảo hiểm y tế tăng vọt”, ông nói

“Nếu có thang điểm nào thấp hơn F-, tôi sẽ chấm cho họ F-”, Gallego châm biếm.

Giá hàng hóa và các tiện ích đều có xu hướng tăng trong vòng một năm qua. Biểu đồ: Washington Post.

Trong khi đó, dù vẫn dành phần lớn sự ủng hộ cho ông Trump, nội bộ Cộng hòa bắt đầu xuất hiện những tiếng nói bất đồng, đặc biệt trong các vấn đề kinh tế. Tuần trước, một nhóm thượng nghị sĩ Cộng hòa đã bỏ phiếu phản đối chính sách thuế quan của ông.

Phó tổng thống JD Vance cũng bị các nghị sĩ cùng đảng chỉ trích dữ dội vì việc chính quyền nhập khẩu thịt bò Argentina, gây thiệt hại cho nông dân Mỹ.

“Muốn ổn định giá thịt bò, điều quan trọng là đảm bảo người chăn nuôi Mỹ có thị trường tiêu thụ, chứ không bị ‘đánh gục’ bởi làn sóng thịt ngoại tràn vào”, Thượng nghị sĩ Mike Rounds (bang South Dakota) nói.

Một số thượng nghị sĩ khác thì cảnh báo tác động của thuế quan đang dần “đụng chạm” đến đời sống thường nhật.

“Người thân tôi đặt một bộ đồ hóa trang Halloween cho con, giá gốc khoảng 50 USD, nhưng phải trả thêm 27 USD tiền thuế”, Thượng nghị sĩ Thom Tillis (bang North Carolina) kể. “Mùa mua sắm cuối năm nay, không chỉ là lạm phát, mà cảm nhận của người tiêu dùng về mức giá quà Giáng sinh sẽ càng khiến tình hình thêm tệ”. Cuối tuần qua, việc ông Trump không gia hạn chương trình hỗ trợ thực phẩm cho hơn 42 triệu người Mỹ trong bối cảnh chính phủ đóng cửa, cùng với cú sốc phí bảo hiểm y tế tăng vọt, đang khiến khủng hoảng trong nước thêm trầm trọng trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026. Người dân mua sắm hàng tạp hóa ở Los Angeles vào ngày 31/10. Ảnh: EPA. Khi được hỏi trên chương trình của CBS về thông điệp dành cho những người đang vật lộn với chi phí sinh hoạt, ông Trump lại né tránh, chuyển sang nói về tội phạm và nhập cư - hai lĩnh vực ông được đánh giá cao hơn.“Chính sách tại ngoại không tiền mặt là một thảm họa. Nó cần được thay đổi. Các thành phố trú ẩn cũng phải được thay đổi. Một trong những việc tôi tập trung là khiến Chicago vĩ đại trở lại”, ông đáp. "Người chiến thắng" và lời hứa chưa thành Về kinh tế, ông Trump đã thực hiện lời hứa cắt giảm thuế khi ký thông qua “Đạo luật To, Đẹp” (Big Beautiful Bill), mở rộng các ưu đãi thuế trị giá gần 4.000 tỷ USD chủ yếu có lợi cho giới giàu có. Luật này cũng bao gồm các khoản khấu trừ thuế cho tiền tip và làm thêm giờ - hai lời hứa giúp ông thu hút tầng lớp lao động cổ cồn xanh. Tuy nhiên, các ưu đãi này chỉ tạm thời và sẽ hết hạn sau năm 2028, trong khi cắt giảm thuế cho giới thượng lưu lại vĩnh viễn. Trên mặt trận y tế, ông Trump vẫn chưa đưa ra kế hoạch giảm chi phí chăm sóc sức khỏe như từng cam kết khi công kích Obamacare. Ông cũng chưa thực hiện lời hứa “miễn phí thụ tinh trong ống nghiệm” (IVF) cho các gia đình Mỹ dù từng tự gọi mình là “cha đẻ của IVF”. Ngược lại, ông Trump đã cắt giảm 800 tỷ USD ngân sách Medicaid để bù cho các khoản giảm thuế của người giàu, đồng thời từ chối gia hạn trợ cấp cho những người tham gia chương trình Bảo hiểm Y tế Giá cả phải chăng (ACA). Chính quyền Trump còn chuẩn bị cải tổ sâu Cục Thuế vụ (IRS) để mở rộng quyền điều tra hình sự các tổ chức tự do - điều mà chính ông từng lên án gay gắt dưới thời Obama.Ở lĩnh vực nhập cư, ông Trump thực hiện đúng lời hứa siết chặt biên giới: dòng người di cư qua biên giới Mỹ - Mexico gần như bị chặn đứng, hàng loạt cuộc truy quét quy mô lớn được triển khai, kể cả huy động Vệ binh Quốc gia tại các thành phố lớn.

Ông Trump huy động Vệ binh Quốc gia để trấn áp tội phạm và truy quét người nhập cư bất hợp pháp tại một số bang như California. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, thay vì chỉ nhắm vào người có tiền án, chính quyền Trump lại trục xuất nhiều người không có hồ sơ phạm tội, thậm chí đã sống hợp pháp ở Mỹ hàng chục năm. Và đáng lo ngại hơn, một số công dân Mỹ cũng bị cuốn vào chiến dịch này.

Về đối ngoại, thành tích của ông Trump khá lẫn lộn. Ông thất bại trong việc nhanh chóng chấm dứt cuộc xung đột Ukraine như từng hứa. Sau cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska, ông Trump tỏ ra chần chừ trong việc áp đặt trừng phạt mới với Moscow và gần như buông xuôi trong nỗ lực giải quyết xung đột.

Ở Trung Đông, ông giúp đạt được thỏa thuận trao trả con tin giữa Israel và Hamas, song “giấc mơ Nobel Hòa bình” của ông Trump vẫn xa vời.

Dẫu vậy, với những người trung thành, ông Trump vẫn là “người chiến thắng”.

“Bất cứ ai nhìn nhận công bằng cũng phải thừa nhận Tổng thống Trump đã làm một công việc phi thường. Quá nhiều thành tựu, đến mức không thể đếm xuể”, Thượng nghị sĩ Jim Justice (bang West Virginia) nói.