Ông Trump 'ra giá' nửa tỷ USD trong cuộc đấu với Harvard

"Chúng ta không chấp nhận con số nào dưới 500 triệu USD từ Harvard. Đừng thương lượng với họ, họ đã làm rất tệ", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon trong cuộc họp nội các ngày 26/8, lần đầu tiên nêu công khai một con số cụ thể cho cuộc đấu với trường đại học lâu đời nhất nước Mỹ.

Ông Trump đưa ra bình luận trong lúc xuất hiện thông tin Nhà Trắng và Harvard đang hướng đến một thỏa thuận dàn xếp, có thể khép lại cuộc đối đầu kéo dài nhiều tháng về cáo buộc trường đã không mạnh tay ngăn chặn tình trạng bài Do Thái liên quan các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine.

Harvard chưa lên tiếng về bình luận mới nhất của Tổng thống Trump. Harvard hiện là trường đại học duy nhất khởi kiện Nhà Trắng ra tòa liên bang, cho rằng chính quyền đã cắt 2,6 tỷ USD tài trợ nghiên cứu để trả đũa việc họ không chấp nhận những can thiệp vào chương trình đào tạo, tổ chức và tuyển sinh. Trường khẳng định tự do học thuật là nguyên tắc không thể thương lượng.

Trong khi đó, Nhà Trắng cho rằng họ có thẩm quyền hủy các khoản trợ cấp nếu tổ chức nhận trợ cấp vi phạm chỉ đạo của Tổng thống, viện dẫn sắc lệnh hành pháp về chống bài Do Thái.

Giới chức Mỹ cũng đang gia tăng sức ép bằng cách xem xét lại bằng sáng chế nghiên cứu được cấp vốn liên bang cho Harvard, đồng thời cảnh báo có thể chuyển quyền sở hữu những bằng sáng chế này nếu trường không nhượng bộ.

AP đầu tháng này dẫn nguồn thạo tin cho biết Harvard cùng Nhà Trắng đang tiến gần đến thỏa thuận dàn xếp khép lại cuộc đấu, trong đó Harvard có thể trả 500 triệu USD để được khôi phục quỹ nghiên cứu liên bang.

Tuy nhiên, Chủ tịch Harvard Alan Garber sau đó phủ nhận thông tin, khẳng định trường vẫn kiên định theo đuổi các vụ kiện. Garber nói với giảng viên rằng một số tờ báo Mỹ đã đưa tin "không chính xác" và cáo buộc thông tin bị rò rỉ từ phía Nhà Trắng.

Một số trường đại học Mỹ trong hai tháng qua đã chọn dàn xếp với chính quyền để tránh bị cắt quỹ. Đại học Columbia chấp nhận trả 221 triệu USD và bổ sung giám sát độc lập, còn Đại học Brown đồng ý đóng góp 50 triệu USD cho các chương trình phát triển nhân lực tại bang Rhode Island.

Những thỏa thuận này bị một số học giả chỉ trích là nhượng bộ về nguyên tắc tự do học thuật. Chính quyền Trump cũng được cho là đang nhắm tới Đại học California, Los Angeles (UCLA) với yêu cầu lên tới một tỷ USD, khiến lãnh đạo trường cảnh báo áp lực này sẽ "tàn phá" đại học công lập.

Thanh Danh (Theo CNN, Guardian, Harvard Crimson)