Ông Trump đổi ý, nói Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ

"Nga và Tổng thống Vladimir Putin đang gặp những khó khăn lớn về kinh tế, và đây là lúc Ukraine phải hành động. Sau khi chứng kiến những khó khăn kinh tế Nga gặp phải do chiến sự, tôi nghĩ với sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu (EU), Ukraine đang ở vị thế có thể chiến đấu và giành lại toàn bộ lãnh thổ ban đầu", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 23/9.

Tổng thống Mỹ cho rằng Nga đã "chiến đấu vô mục đích" hơn ba năm qua và giờ là "hổ giấy" thay vì là một cường quốc hạt nhân đáng gờm.

Ông Trump, người nhiều lần hối thúc NATO gánh vác nhiều hơn gánh nặng hỗ trợ Ukraine, khẳng định Washington sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí cho NATO "để họ muốn làm gì thì làm", dường như ngầm đề cập cơ chế mới cho phép châu Âu mua vũ khí Mỹ để cung cấp cho Ukraine.

Lãnh đạo này cũng cho rằng các nước NATO có quyền bắn hạ bất cứ chiến đấu cơ nào của Nga xâm phạm không phận, sau khi một số nước Đông Âu cáo buộc máy bay Nga đi vào không phận của họ. Moskva phủ nhận những cáo buộc này.

Việc ông Trump cho rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ trái ngược những tuyên bố trước đó rằng Kiev nên nhượng đất để đổi lấy thỏa thuận hòa bình. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết ông rất ngạc nhiên trước quan điểm mới này và ca ngợi đây là "sự thay đổi lớn".

Trong khi đó, một số quốc gia châu Âu lo ngại thông điệp của lãnh đạo Mỹ có thể không hoàn toàn như những gì người ta tưởng. Việc nhắc đến EU và NATO, cùng lời kết "Chúc tất cả may mắn!", dẫn đến lo ngại rằng ông có thể đang cố tách nước Mỹ khỏi cuộc xung đột mà ông quy trách nhiệm cho người tiền nhiệm Joe Biden.

Phó đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Dmitry Polyanskiy tỏ ra hoài nghi thông điệp của Tổng thống Trump. "Đừng quá phấn khích với mỗi bài đăng của ông ấy", ông Polyanskiy nói.

Bài đăng trên Truth Social xuất hiện sau khi ông Trump gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York. Ông Zelensky đã thông báo cho ông Trump những thành công về mặt quân sự gần đây, bất kể Nga có những bước tiến lớn ở miền đông.

Trả lời phóng viên sau đó, ông Zelensky mô tả cuộc gặp "tốt đẹp và mang tính xây dựng". Hai lãnh đạo đã thảo luận về nền kinh tế đang gặp khó khăn của Nga và ông Trump sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine sau khi chiến sự kết thúc.

Theo Tổng thống Ukraine, ông Trump có đủ ảnh hưởng và quyền lực để trở thành "người thay đổi cuộc chơi" đối với Ukraine trong chiến sự.

Sau khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đẩy mạnh nỗ lực trung gian nhằm chấm dứt chiến sự Ukraine. Tổng thống Mỹ họp thượng đỉnh với người đồng cấp Nga ngày 15/8 ở Alaska, sau đó gặp các lãnh đạo châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng hôm 18/8. Tuy nhiên, các động thái của ông tới nay vẫn chưa đạt kết quả cụ thể.

Tổng thống Trump hôm 19/9 nói rằng chưa thể chấm dứt xung đột Ukraine là "nỗi thất vọng lớn nhất" của ông. Lãnh đạo Mỹ từng cho rằng có thể dễ dàng giải quyết xung đột Ukraine nhờ mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Putin, nhưng thực tế không diễn ra như vậy. "Ông ấy thật sự làm tôi thất vọng", ông Trump cho hay.

Nga hiện kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine, kéo dài từ phía đông bắc đất nước đến bán đảo Crimea, nơi Moskva đã sáp nhập từ năm 2014. Nga nắm giữ gần như toàn bộ tỉnh Lugansk và gần 2/3 tỉnh Donetsk, hai khu vực tạo nên trung tâm công nghiệp chiến lược Donbass của Ukraine. Hơn một nửa tỉnh Kherson và một phần tỉnh Zaporizhzhia đang do lực lượng Nga kiểm soát.

Ngoài ra, quân đội Nga nắm giữ một số khu vực nhỏ ở vùng Kharkov và Sumy, đông bắc Ukraine, cũng như đã chiếm được một số làng tại tỉnh Dnipropetrovsk.

Huyền Lê (Theo Reuters, AFP)