Ông Putin bất ngờ ủng hộ yêu cầu Iran chấm dứt làm giàu uranium

(Dân trí) - Thông tin này được tiết lộ qua các nguồn tin ngoại giao châu Âu và Israel, làm dấy lên nhiều suy đoán về động thái mới của Moscow trong vấn đề hạt nhân Iran.

Trong một động thái được cho là đánh dấu thay đổi lập trường quan trọng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã kín đáo bày tỏ ủng hộ một thỏa thuận hạt nhân do Mỹ đề xuất, yêu cầu Iran ngừng hoàn toàn việc làm giàu uranium.

Nga từ lâu là đồng minh ngoại giao chủ chốt của Iran trong vấn đề hạt nhân và từng công khai bảo vệ quyền làm giàu uranium của Tehran với mục đích dân sự. Tuy nhiên, theo Axios, sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran hồi tháng 6, lập trường của Moscow đã chuyển sang cứng rắn hơn trong các cuộc trao đổi kín, bao gồm cả cuộc đối thoại với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Các nguồn tin cho biết Moscow đã thông báo lập trường mới với phía Israel, nhấn mạnh ủng hộ “mức làm giàu bằng 0” như một điều kiện quan trọng trong thỏa thuận hạt nhân đang được thảo luận giữa Mỹ và Iran. 

Theo các chuyên gia phân tích, động thái này của Nga có thể nhằm tạo đà cho một thỏa thuận mới, trong đó Moscow sẽ đóng vai trò trung gian quan trọng. Cụ thể, Nga đề xuất thu hồi lượng uranium làm giàu cao ra khỏi Iran và cung cấp nhiên liệu hạt nhân làm giàu ở mức 3,67% cho các mục đích dân sự.

Áp lực đối với chương trình hạt nhân Iran gia tăng đáng kể sau các cuộc không kích của Israel và Mỹ vào ngày 13 và 21/6. Các đòn tấn công được cho là đã gây hư hại nặng nề cho các cơ sở tại Fordow, Natanz và Isfahan. 

Dù vậy, theo The New York Times, kho uranium làm giàu cao vẫn có thể chưa bị phá hủy hoàn toàn.

Một báo cáo từ Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết Iran đã tích trữ hơn 400kg uranium làm giàu tới 60%, khối lượng đủ để chế tạo khoảng 10 đầu đạn hạt nhân nếu tiếp tục làm giàu tới mức vũ khí (90%). Hiện chưa rõ liệu Iran còn đủ máy ly tâm để duy trì chương trình này hay không.

Tổng thống Trump vẫn giữ quan điểm cứng rắn, yêu cầu Iran chấm dứt toàn bộ hoạt động làm giàu uranium, điều mà Tehran coi là quyền chủ quyền không thể nhân nhượng. 

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định nếu không công nhận quyền làm giàu vì mục đích hòa bình thì sẽ không thể có bất kỳ thỏa thuận nào. Dù vậy, theo Axios, giới chức Iran đang xem xét khả năng thành lập một cơ chế hợp tác khu vực về làm giàu uranium, nhưng vẫn giữ lập trường rằng mọi hoạt động phải được đặt trên lãnh thổ Iran.