Ông Nguyễn Trọng Nghĩa: Chi giáo dục ĐH cần đạt ít nhất 3% tổng chi ngân sách

Cần tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, khung chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo ĐH. Chi cho giáo dục ĐH cần đạt ít nhất 3% tổng chi ngân sách nhà nước.

Đó là một trong số các nội dung phát biểu chỉ đạo của ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nêu trong hội thảo khoa học quốc gia "Hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục ĐH Việt Nam, tạo đột phá phát triển nhân lực trình độ cao và nhân tài, dẫn dắt nghiên cứu, đổi mới sáng tạo", do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Đảng ủy Bộ GD-ĐT, ĐH Quốc gia TP.HCM phối hợp tổ chức tổ chức sáng nay (24.10).

Tại hội thảo, ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng Nghị quyết số 71-NQ/TW xác định các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đột phá phát triển giáo dục và đào tạo trên nền tảng Nghị quyết số 29-NQ/TW và Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XIII.

Để triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 71-NQ/TW, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị: Thứ nhất cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt, tuyên truyền để Nghị quyết số 71-NQ/TW đi sâu vào nhận thức của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, tạo chuyển biến mạnh mẽ về tư duy, ý chí, quyết tâm hành động từ Trung ương đến địa phương và các cơ sở giáo dục ĐH. Các cấp ủy, cơ quan, cơ sở giáo dục ĐH, nhất là đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo, chuyên gia, nhà khoa học cần nắm vững các quan điểm chỉ đạo cốt lõi, các mục tiêu chiến lược, các nhiệm vụ, giải pháp đột phá mà nghị quyết đã đề ra. Chỉ trên cơ sở nhận thức đầy đủ, toàn diện và sâu sắc các nội dung của nghị quyết, chúng ta mới có thể triển khai thực hiện nghị quyết bảo đảm thực sự đúng, trúng, sáng tạo và hiệu quả.

Thứ hai, ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng cần tập trung hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, nhất là cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, khung chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo ĐH. Chi cho giáo dục ĐH đạt ít nhất 3% tổng chi ngân sách nhà nước. Thúc đẩy phát triển các cơ sở giáo dục ĐH theo mô hình ĐH nghiên cứu, ĐH đổi mới sáng tạo, ĐH công nghệ thế hệ mới, ĐH bền vững. Triển khai hiệu quả cơ chế hợp tác nhà nước-nhà trường-doanh nghiệp trong đầu tư, phát triển giáo dục ĐH. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện, tự chịu trách nhiệm của cơ sở giáo dục ĐH.

"Quản trị ĐH tinh gọn, thống nhất, hiệu quả. Xác định rõ vai trò lãnh đạo toàn diện của cấp ủy đảng, cơ chế vận hành khi thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục ĐH và không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục ĐH công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế)", Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh.

Thứ ba, cần đổi mới mạnh mẽ chương trình đào tạo theo hướng "chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế". Chú trọng giáo dục toàn diện đức, trí, thể, mỹ, góp phần xây dựng và lan tỏa hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình, hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới. Đánh giá đúng thực chất năng lực người học, bảo đảm kiểm soát thống nhất, chặt chẽ chuẩn đầu vào và chất lượng đầu ra. Đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, xây dựng các nền tảng số, nền tảng thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục ĐH. Xây dựng và triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia mới về hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035, trong đó ưu tiên đầu tư cho giáo dục ĐH.

Thứ tư, phát triển đội ngũ giảng viên, nghiên cứu viên, chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ quản lý giáo dục bảo đảm đủ năng lực, phẩm chất, uy tín, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa, nâng tầm giáo dục ĐH. Phát huy tối đa cơ chế tự chủ để xây dựng chính sách đãi ngộ cạnh tranh, vượt trội nhằm thu hút, trọng dụng nhân tài, nhất là các chuyên gia xuất sắc trong nước và quốc tế. Xây dựng môi trường giáo dục ĐH bảo đảm dân chủ, đoàn kết, kỷ cương, đề cao nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, tự do học thuật. Đặc biệt quan tâm chăm lo đầu tư, phát triển thế hệ kế cận, nhất là đội ngũ trí thức, nhà khoa học trẻ.

Thứ năm, đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế sâu rộng trong giáo dục và đào tạo ĐH, nhất là các lĩnh vực trọng điểm, công nghệ mới nổi. Coi trọng áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam. Khuyến khích hợp tác, liên kết đào tạo theo mô hình giáo dục số, xuyên biên giới.

"Tăng cường hợp tác, mở rộng giảng dạy tiếng Việt, lan tỏa giá trị văn hóa, truyền thống dân tộc cho và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế", Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh tại hội thảo.