Ông Dick Cheney, cựu Phó tổng thống Mỹ thúc đẩy xâm lược Iraq, qua đời

Ông Dick Cheney, người thúc đẩy cuộc xâm lược của Mỹ vào Iraq năm 2003, đã qua đời vào ngày 3.11 do biến chứng của bệnh viêm phổi và bệnh tim mạch, hưởng thọ 84 tuổi.

Nguyên Phó tổng thống Mỹ Dick Cheney đã qua đời vào ngày 3.11, hưởng thọ 84 tuổi.

Sự nghiệp chính trị của ông đã kéo dài từ thời chính quyền Nixon, nhưng vai trò quan trọng nhất của ông là phục vụ dưới thời Tổng thống George W. Bush sau vụ tấn công khủng bố 11/9.

Ông đã tích cực thúc đẩy can thiệp quân sự vào Afghanistan và Iraq, và bảo vệ việc áp dụng phương pháp mà Washington gọi là các kỹ thuật thẩm vấn “nâng cao” đối với tù nhân, nhưng bị Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ gọi đích danh là “tra tấn”.

Các nhà sử học chuyên nghiên cứu về tổng thống coi ông Cheney là một trong những phó tổng thống quyền lực nhất trong lịch sử Mỹ.

Giáo sư Garrett Martin thuộc Trường Dịch vụ Quốc tế của Đại học American đã nhận định về di sản của nhân vật gây tranh cãi này: “Tôi nghĩ rằng nhiều vấn đề trong số đó đã góp phần tạo nên nhận thức rằng ông Dick Cheney không phải là người dễ thông cảm nhất đối với các đối thủ của mình”.

Một trong những di sản lâu dài của cựu Phó tổng thống Cheney là việc ông khăng khăng cho rằng Iraq đã phát triển vũ khí có khả năng đe dọa Mỹ và có liên hệ với nhóm al-Qaeda.

Không hề có vũ khí nào như vậy được tìm thấy. Những năm sau đó, Cheney khẳng định rằng cuộc xâm lược là quyết định đúng đắn.

Nhưng giáo sư Martin cho biết điều này đã làm tổn hại đến niềm tin của người Mỹ vào cách giới lãnh đạo chính trị có thể sử dụng hoặc lạm dụng thông tin tình báo.

“Tôi nghĩ rằng việc cáo buộc [Iraq] hóa ra lại hoàn toàn sai lầm, tôi nghĩ, đã thực sự tạo ra sự hoài nghi sâu sắc về năng lực của cộng đồng tình báo, cũng như nguy cơ các quan chức chính trị thao túng hoặc lợi dụng tình báo để trục lợi cho riêng mình. Và tôi cho rằng điều đó không chỉ xảy ra bên trong nước Mỹ, mà còn ở bên ngoài”.

Cả hai cuộc xâm lược Iraq và Afghanistan đều không mang lại chiến thắng nhanh chóng và gọn gàng, mà kéo dài các cuộc giao tranh quân sự và chống nổi dậy, và đó đã trở thành lý do để một tổng thống đảng Cộng hòa là ông Donald Trump sau đó bôi nhọ ông Cheney.

Ông Cheney sau đó vào năm 2023 đã lên tiếng chỉ trích ông Trump, lên án việc ông Trump cố gắng lật ngược kết quả thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020.

Gia đình ông Cheney cho biết ông qua đời vì biến chứng của bệnh viêm phổi và bệnh tim mạch.