Ô tô càng "hiện đại", chủ xe càng thiệt

(Dân trí) - Ô tô hiện đại được trang bị nhiều tính năng mà nhà sản xuất nắm quyền kiểm soát thông qua phần mềm, đẩy khách mua xe rơi vào thế "cầm dao đằng lưỡi".

Ngày càng nhiều nhà sản xuất ô tô đang áp dụng mô hình đăng ký thuê bao đối với các trang bị tiện ích trên xe, bất kể khách hàng có thích hay không, và mức phí này thường không được phần lớn khách hàng chấp nhận. Ví dụ, BMW tính phí hàng tháng cho tính năng sưởi ghế.

Trong khi đó, Mercedes-Benz vẫn đang cung cấp gói Tăng tốc cho các mẫu xe điện EQ của hãng, với mức phí ban đầu là 1.200 USD/năm. Gói này sẽ giúp tăng 20-24% công suất động cơ, từ đó rút ngắn thời gian tăng tốc 0-100km/h của xe khoảng 0,9 giây, tùy thuộc vào từng mẫu. 

Volkswagen (VW) mới đây cũng áp dụng mô hình này với mẫu xe điện ID.3 tại Anh.

Theo trang Auto Express, mẫu ID.3 Pro và Pro S chỉ có công suất 201 mã lực thay vì công suất tối đa 228 mã lực. Chủ xe có thể kích hoạt gói tùy chọn nâng cấp công suất nếu trả một khoản phí. VW cho chủ xe tùy chọn dùng thử miễn phí một tháng, sau đó sẽ trả phí theo tháng hoặc theo năm, hoặc mua trọn gói vĩnh viễn theo tuổi thọ xe.

Chi phí là 16,5 bảng/tháng (585.000 đồng), 165 bảng/năm (5,85 triệu đồng) hoặc 649 bảng (23 triệu đồng) trả một lần vô thời hạn. Đây là một quyết định kỳ lạ và không mấy hợp lý về mặt tài chính đối với người mua một chiếc xe có giá khởi điểm khoảng 37.000 USD. Chi phí bổ sung này nhỏ đến mức có thể tính luôn vào giá bán lẻ đề xuất, và hầu hết khách mua xe có thể dễ dàng chấp nhận ngay từ đầu.

Tuy nhiên, việc thu phí giống như một rào cản không cần thiết, phù hợp với khách thuê xe (để giảm chi phí) hơn là người mua xe. Tuy nhiên, nó phản ánh một xu hướng trong ngành công nghiệp ô tô. Các hãng xe đang tìm kiếm các nguồn thu mới trong giai đoạn phức tạp đầy tốn kém của ngành. Và việc có nguồn thu định kỳ từ hàng nghìn hoặc hàng triệu khách hàng là một viễn cảnh hấp dẫn.

Giờ đây, việc bỏ ra hàng chục nghìn USD cũng không đảm bảo rằng bạn có thể hoàn toàn sở hữu một chiếc xe hoàn chỉnh, khi có phần mềm đóng vai trò như một bức tường chắn giữa người dùng và phần cứng của xe. 

Tại Trung Quốc từng xảy ra sự việc khách hàng khiếu nại Xiaomi "bóp hiệu năng" của xe điện SU7 sau khi cập nhật phần mềm qua mạng. Cụ thể, hồi đầu năm, Xiaomi đã ra bản phần mềm 1.7.0 cho xe, hạn chế công suất tối đa từ 1.548 mã lực xuống còn xấp xỉ 900 mã lực trong điều kiện thông thường.

Để mở khóa tối đa hiệu suất, chủ xe phải hoàn thành thời gian một vòng đua tiêu chuẩn thông qua hệ thống "Đánh giá điều kiện thời gian vòng đua". Người phát ngôn của Xiaomi Auto giải thích các hạn chế được thiết lập vì lý do an toàn, đồng thời cảnh báo rằng hiệu suất cao của chiếc xe đòi hỏi điều kiện đường đua phù hợp và khả năng xử lý kinh nghiệm của người cầm lái.

Hạn chế trên lập tức khiến những khách hàng đã bỏ ra 529.900 nhân dân tệ (khoảng 1,9 tỷ đồng) để mua xe Xiaomi SU7 do bị ấn tượng bởi khả năng tăng tốc và sức mạnh của nó cảm thấy tức giận. 

Đối mặt với áp lực ngày càng tăng, Xiaomi phải rút lại các tính năng hạn chế hiệu suất và thừa nhận cần minh bạch trong các bản cập nhật sau này. 

Khi các hãng xe tích hợp ngày càng nhiều phần mềm có đăng ký bản quyền vào ô tô, dù là xe điện hay xe động cơ đốt trong, thì việc yêu cầu khách hàng phải trả phí cho những nâng cấp từ công suất động cơ, các tính năng an toàn cho đến quyền truy cập vào phần cứng, sẽ trở nên dễ dàng hơn, bởi lẽ bạn không thể sở hữu mã phần mềm được bảo hộ bản quyền của hãng. Và thử nghiệm như trên của Volkswagen tại Anh chính là một hồi chuông cảnh báo cho người mua xe trên toàn thế giới.