NSND Khải Hưng lần đầu tiết lộ lý do Táo quân ra đời: "Chúng tôi liều thôi"

(Dân trí) - NSND Khải Hưng - người được xem là “cha đẻ” của “Gặp nhau cuối năm - Táo quân” - lần đầu chia sẻ về những ngày đầu tiên tạo dựng nên chương trình hài đặc biệt, phát dịp Tết Nguyên đán.

Hơn 2 thập kỷ trôi qua, đến nay Gặp nhau cuối năm - Táo quân đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa đón Tết của người Việt.

Mỗi dịp Giao thừa, hàng triệu khán giả lại háo hức chờ đón chương trình hài đặc sắc này trên sóng VTV, nơi những vấn đề xã hội được lồng ghép khéo léo qua lăng kính hài hước, châm biếm nhưng không kém phần sâu sắc.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng, chương trình mang tính biểu tượng này lại ra đời trong một hoàn cảnh đầy bất ngờ và là “một trải nghiệm cực kỳ nguy hiểm”, như lời NSND Khải Hưng chia sẻ trong loạt chương trình Ký ức VTV phát sóng mới đây.

NSND Khải Hưng kể: “Hồi ấy, Gặp nhau cuối tuần đang phát triển rầm rộ. Ông Vũ Văn Hiến - Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam - gặp tôi và nói: "Năm nay, Trung tâm Sản xuất phim truyền hình xem có gì vui vui, hài hài thì làm một chương trình phát dịp cuối năm đi". Thực ra, những bước đầu tiên chẳng biết mình phải đi đâu, điều gì cũng khó khăn nên chúng tôi cứ liều thôi”.

Theo NSND Khải Hưng, khi mới bắt đầu, Gặp nhau cuối năm - Táo quân hoàn toàn không có một kịch bản hoàn chỉnh hay định dạng cụ thể.

“Nếu hỏi kịch bản Táo quân ngày ấy có không? Tôi khẳng định là không có. "Xương sống" của chương trình là các vấn đề xã hội. Mỗi dịp cuối năm, báo chí, truyền hình đều có mục tổng kết, đưa ra những sự kiện nổi bật, đáng nhớ, chúng tôi bám sát vào các chủ đề ấy để làm chương trình.

Sự sinh động, sức hấp dẫn trên sân khấu phụ thuộc rất nhiều vào tài năng của các nghệ sĩ", đạo diễn gạo cội tiết lộ.

Không chỉ độc đáo ở hình thức thể hiện vấn đề thời sự bằng sân khấu hài, chương trình còn nổi bật nhờ yếu tố âm nhạc, đặc biệt là các ca khúc nhạc chế - một trong những “đặc sản” đã trở thành thương hiệu của Táo quân nhiều năm sau đó.

NSND Khải Hưng cho biết, người có vai trò quan trọng trong việc tạo nên dấu ấn này chính là đạo diễn Đỗ Thanh Hải. Ông nói: “Anh Hải nghĩ ra nhiều trò, nhiều bài hát cho chương trình. Sau khi phát sóng vào đêm 30 Tết, rất nhiều người đã nhẩm theo lời bài hát nhạc chế ấy. Nhiều năm chương trình vừa phát sóng dịp Tết, sau Tết các bài hát đã vang lên ở khắp nơi".

Bên cạnh đó, hình tượng Nam Tào và Bắc Đẩu, hai nhân vật không thể thiếu trong Táo quân, cũng có một câu chuyện ra đời đầy thú vị.

NSND Công Lý - người đảm nhận vai Bắc Đẩu từ những ngày đầu - từng chia sẻ trong Chào buổi sáng của VTV rằng ban đầu, chương trình không có ý định xây dựng hình ảnh cổ trang như khán giả quen thuộc sau này.

“Hồi đó chưa có cổ trang, tất cả các nghệ sĩ vẫn mặc đồ bình thường. Tôi bàn với Xuân Bắc, tôi đầu trọc, trông đầu gấu, đeo kính đen, mặc comple nhưng lại ỏn à ỏn ẻn để lạ và khác đi, còn anh ấy trông thư sinh thì cứ đóng vai ăn to nói lớn, huỳnh huỵch cho tính cách hai nhân vật trái ngược nhau”, NSND Công Lý từng kể.

Chính ý tưởng này đã được NSND Khải Hưng và đạo diễn Đỗ Thanh Hải phát triển, tạo nên màu sắc độc đáo cho hai nhân vật, góp phần làm nên thương hiệu Táo quân.

Từ những bước đi đầu tiên còn nhiều mạo hiểm, Táo quân dần định hình và trở thành món ăn tinh thần đặc biệt mỗi dịp Tết Nguyên đán. Suốt hơn 20 năm qua, chương trình quy tụ nhiều nghệ sĩ tài năng như: NSND Quốc Khánh, NSƯT Chí Trung, NSND Công Lý, NSƯT Quang Thắng, NSND Xuân Bắc, NSND Tự Long, nghệ sĩ Vân Dung… - những gương mặt gắn bó từ thuở đầu, góp phần tạo nên màu sắc riêng biệt và sức hút bền bỉ cho chương trình.

Không có kịch bản cụ thể, các nghệ sĩ phải dựa vào sự sáng tạo và khả năng ứng biến để truyền tải những vấn đề xã hội khô khan thành các tiểu phẩm hài hước, hấp dẫn. Chính tinh thần dấn thân ấy đã đặt nền móng cho thành công bền lâu của Táo quân.

Nghệ sĩ Chí Trung - một trong những người tham gia từ mùa đầu tiên - cũng chia sẻ trong Ký ức VTV rằng Táo quân không chỉ là một chương trình anh tham gia, mà đã trở thành một phần ký ức không thể thiếu: “Nó không phải là mối tình đầu mà là một cuộc hôn nhân đã lâu, càng về sau càng hạnh phúc”.

Anh kể, cứ đến gần Tết là lại nhận được cuộc điện thoại quen thuộc từ Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam mời tham gia chương trình.

“Những tháng ngày đó, tôi luôn có cảm giác như cả nước đang hướng về căn phòng nhỏ mà chúng tôi tập luyện. Càng về già, tôi càng xốn xang, hồi hộp. Năm nay, tôi lại mong sẽ có một mùa Táo quân đáng nhớ”, nghệ sĩ Chí Trung bộc bạch.

Dù không tránh khỏi sự thay đổi theo thời gian khi một số nghệ sĩ gạo cội không còn tham gia chương trình, NSND Khải Hưng vẫn bày tỏ sự tin tưởng và kỳ vọng vào thế hệ kế cận.

“Thế hệ các anh Xuân Bắc, Công Lý không còn làm nữa, nhưng lớp diễn viên trẻ sẽ dần thay thế. Tôi mong rằng chương trình Táo quân sẽ tồn tại một cách vĩnh cửu”.

Không chỉ để lại dấu ấn với Táo quân, NSND Khải Hưng còn là một trong những đạo diễn nổi bật của truyền hình Việt Nam với nhiều tác phẩm được đánh giá cao về mặt nghệ thuật và ghi dấu trong lòng khán giả như: Mẹ chồng tôi, Lời nguyền của dòng sông, Không còn gì để nói, Ba lẻ một…

Trong vai trò Giám đốc Hãng phim truyền hình Việt Nam (VFC), ông là người đứng sau hàng loạt chương trình truyền hình đình đám như: Văn nghệ Chủ nhật, Gặp nhau cuối tuần, Gặp nhau cuối năm… - những chương trình định hình phong cách giải trí truyền hình Việt suốt một thời kỳ dài.

Ở tuổi U80, đã rời xa công việc điều hành và sản xuất trực tiếp, NSND Khải Hưng vẫn dành sự quan tâm đặc biệt cho Táo quân - “đứa con tinh thần” mà ông cùng đồng nghiệp đã tạo dựng bằng sự sáng tạo và tâm huyết cách đây hơn 20 năm.