Nơi nào ở Nam Thái Bình Dương được Trung Quốc và Mỹ chú ý?

Ngày 8-11, tàu nghiên cứu Da Yang Hao của Trung Quốc đã cập cảng Avatiu ở quần đảo Cook, bắt đầu khảo sát tiềm năng khai thác khoáng sản đáy biển của quốc gia này.

Theo Hãng tin AFP, quần đảo Cook được cho là sở hữu trữ lượng nốt đa kim thuộc hàng lớn nhất thế giới. Các nốt này nằm dưới vùng đáy biển rộng lớn quanh quốc gia Nam Thái Bình Dương này, chứa trong đó đất hiếm và các khoáng chất quan trọng như cobalt, nickel và mangan.

Nốt đa kim là những khối rắn hình củ khoai tây, cấu tạo chủ yếu từ oxit sắt và oxit mangan, được tìm thấy dưới đáy biển sâu. Chúng chứa nhiều kim loại có giá trị.

Quốc gia quần đảo này đã bắt đầu mở cửa cho hoạt động thăm dò khai thác khoáng sản biển sâu và đã ký một thỏa thuận hợp tác khai thác đáy biển với Trung Quốc vào đầu năm nay.

Theo Hãng tin AFP, Cơ quan Khoáng sản đáy biển của quần đảo Cook cho biết tàu nghiên cứu Trung Quốc có tên Da Yang Hao đã đến nước này vào ngày 8-11 để thực hiện hải trình nghiên cứu khoa học.

Con tàu có logo của Hiệp hội Nghiên cứu tài nguyên khoáng sản đại dương Trung Quốc, đơn vị có nhiệm vụ thăm dò khoáng sản dưới đáy biển.

Hoạt động khảo sát bao gồm lập bản đồ đáy biển bằng hệ thống sonar và lấy mẫu trầm tích.

"Chuyến đi này nhằm mục đích học hỏi thông qua thực tế. Đội ngũ của chúng tôi đang tích cực tham gia vào tất cả các hoạt động nhằm nâng cao kiến thức và năng lực nghiên cứu đại dương", người phát ngôn Cơ quan Khoáng sản đáy biển Edward Herman cho biết.

Các khoáng sản như cobalt và nickel rất quan trọng với ngành xe điện, pin và công nghệ quân sự. Trong bối cảnh nguồn cung khoáng sản thiết yếu đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi thương chiến, cả Mỹ và Trung Quốc đều đang tăng cường quan tâm đến ngành công nghiệp khai thác khoáng sản biển sâu.

Tàu Da Yang Hao đến quần đảo Cook chưa đầy một tháng sau khi Mỹ hỗ trợ một chuyến nghiên cứu biển sâu khác tại khu vực này. Trước đó vào tháng 8, Washington đã đạt được thỏa thuận riêng với quần đảo Cook về việc nghiên cứu khai thác khoáng sản biển sâu.

Dù hoạt động thăm dò khai thác đáy biển đã có những bước tiến, hiện chưa có quốc gia hay công ty nào bắt đầu khai thác thương mại. 

Hoạt động này cũng vấp phải nhiều ý kiến trái chiều vì lo ngại gây hủy hoại hệ sinh thái, tổn hại sinh vật biển và ảnh hưởng đến quá trình di cư dưới đại dương. Các cơ quan quản lý quốc tế vẫn đang tiếp tục thảo luận để hoàn thiện các quy định môi trường cho ngành này.

Một số tàu nghiên cứu Trung Quốc cũng bị cáo buộc thực hiện giám sát và hoạt động quân sự dưới danh nghĩa khoa học. 

Vào năm 2021, quốc đảo Palau ở Thái Bình Dương - một đồng minh thân cận của Mỹ - đã cáo buộc tàu Da Yang Hao di chuyển trái phép vào vùng đặc quyền kinh tế của nước này.