Nơi biên cương Tổ quốc: Bộ đội dựng công trình, xây thế trận lòng dân

Những công trình dân sinh, những dự án hỗ trợ sản xuất từ vốn Chương trình MTQG 1719 do lực lượng Quân đội triển khai vừa góp phần giảm nghèo bền vững, vừa tăng cường niềm tin của đồng bào với Đảng, Nhà nước.

Ở các địa bàn đặc biệt khó khăn, nhiều nội dung chính sách đầu tư, hỗ trợ của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) do lực lượng Quân đội đảm nhận đã được triển khai hiệu quả. Những công trình dân sinh, các mô hình sản xuất do bộ đội triển khai góp phần mang lại diện mạo mới cho nhiều bản làng vùng cao.

Ở đâu khó có bộ đội

Lũng Mần là xóm biên giới khó khăn, xa xôi nhất của xã Cốc Pàng, tỉnh Cao Bằng (trước sáp nhập thuộc xã Đức Hạnh, huyện Bảo Lâm). Toàn xóm có 94 hộ, 607 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông.

Sinh ra, lớn lên ở Lũng Mần, người có uy tín trẻ tuổi Sần Mí Mùa (sinh năm 2001), thành viên Tiểu đội dân quân xã Cốc Pàng, hiểu rất rõ đời sống khó khăn của bà con nơi đây.

“Địa hình đa phần là đá, thường xuyên thiếu nước sinh hoạt nên ở Lũng Mần, ngoài trồng ngô trong hốc đá thì bà con không thể canh tác thêm được bất kỳ một loại cây nào khác”, anh Mùa chia sẻ.

Theo anh Mùa, cũng vì đời sống khó khăn nên trước đây, ở Lũng Mần, việc du canh du cư, nhiều tệ nạn xã hội và vượt biên trái phép diễn ra rất phức tạp; tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cũng nhức nhối. Giờ đây, những gam màu xám đó ở Lũng Mần đang nhạt dần theo thời gian. Với nguồn lực Chương trình MTQG 1719 cùng với sự vào cả hệ thống chính trị, đời sống của người dân ở Lũng Mần đã được cải thiện, các hủ tục từng bước được đẩy lùi.

Xóm đã “cắt” cơn khát kinh niên khi được đầu tư hồ treo trữ nước sinh hoạt. Những khoảnh ngô xanh mướt hòa lẫn với màu áo lính của cán bộ, chiến sĩ Đội sản xuất số 2, thuộc Đoàn Kinh tế - Quốc phòng (KT-QP) 799, Quân khu 1, đang mang lại diện mạo mới cho Lũng Mần.

Theo anh Sần Mí Mùa, từ nhiều năm nay, bà con trong xóm đã được Đoàn KT-QP 799 hỗ trợ bò, dê giống bản địa và ngô giống năng suất cao để phát triển sản xuất. Cán bộ, chiến sĩ Đội sản xuất số 2 kiên trì bám dân để hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi.

“Khi cùng ăn, cùng ở với đồng bào, cán bộ Đội sản xuất số 2 đồng thời phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chính sách về dân tộc, tôn giáo, chủ quyền biên giới quốc gia để nâng cao nhận thức cho bà con trong xóm”, anh Mùa cho biết.

Với sự đồng hành của cán bộ, chiến sĩ Đoàn KT-QP 799, mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng hiện nhiều vấn đề bức thiết trong đời sống của người dân Lũng Mần đã được giải quyết. Tỷ lệ trẻ em được đến trường ở Lũng Mần đạt 97%; 87/94 hộ trong xóm đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”.

Vững “thế trận lòng dân” trong vùng dự án

Lũng Mần là một trong 13.222 thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, theo Quyết định số 612/QĐ-UBDT ngày 16/9/2021 của Ủy ban Dân tộc (nay là Bộ Dân tộc và Tôn giáo). Với nguồn lực đầu tư từ Chương trình MTQG 1719, dự kiến đến hết năm 2025, khoảng 26,9% số thôn toàn vùng thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn.

Mặc dù chưa đạt mục tiêu của Chương trình đề ra (50%), nhưng đây cũng là kết quả nỗ lực của cả hệ thống chính trị, trong đó có lực lượng Quân đội. Bởi thực tế, xuất phát điểm của những địa bàn triển khai Chương trình MTQG 1719 rất thấp. Như Đoàn KT-QP 779, vùng dự án của đơn vị gồm 232 thôn thuộc 12 xã (sau sáp nhâp) của tỉnh Cao Bằng, trong đó có 42 thôn giáp biên. Đây là những địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, hoạt động truyền đạo trái pháp luật, vượt biên trái phép… còn diễn biến phức tạp.

Theo Đại tá Nguyễn Văn Giang, Đoàn trưởng Đoàn KT-QP 799, với thực tiễn đó, các dự án triển khai ở khu vực biên giới phải đạt được mục tiêu “đa chiều”, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, thực hiện an sinh xã hội, vừa tăng cường, củng cố quốc phòng, an ninh, tạo nên những đổi thay căn bản ở vùng phên giậu.

Xác định nâng cao đời sống người dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương là nhiệm vụ hàng đầu, Đoàn KT-QP 799 đã lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn để triển khai các dự án kinh tế - quốc phòng. Những công trình dân sinh, mô hình sản xuất được đầu tư đã tạo sinh kế cho người dân, gắn với tăng cường thế trận phòng thủ nơi biên giới.

Trong 5 năm (2021-2025), Đoàn KT-QP 799 đã cấp con giống sinh sản (trâu, bò, lợn) và hướng dẫn nhân dân chăm sóc, phòng ngừa dịch bệnh cho trên 1.500 hộ; cấp giống cây và đầu tư phát triển mô hình trồng quế, hồi, sa mộc cho trên 230 hộ; hỗ trợ 300 lò sấy thuốc lá và 360 lò chưng cất tinh dầu hồi, quế cho các hộ trong vùng dự án.

“Cùng với các chính sách an sinh xã hội được Đoàn KT-QP 799 thực hiện thường xuyên đã tăng cường niềm tin của đồng bào với cấp ủy, chính quyền địa phương, với Đảng, Nhà nước, Quân đội; củng cố khối đại đoàn kết toàn dân bền chặt, giữ gìn bình yên vùng phên giậu Tổ quốc”, Đại tá Nguyễn Trường Giang cho biết.

Những công trình ấm lòng dân ở vùng khó

Với những địa bàn đặc biệt khó khăn như 232 thôn, bản trong vùng dự án của Đoàn KT-QP 799, việc đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu vừa là nền tảng, đồng thời cũng là hạng mục đột phá để phát triển kinh tế - xã hội. Những công trình bê tông được đưa vào sử dụng củng cố thêm “thế trận lòng dân” ở những địa bàn trọng yếu.

Trước sáp nhập, xã Nam Cao thuộc huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng, nơi sinh sống của 787 hộ/4.327 nhân khẩu, gồm các dân tộc: Tày, Nùng, Mông, Dao, Sán Chỉ… Đời sống của người dân trong xã còn nhiều khó khăn, với khoảng một nửa số hộ thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Một trong những vấn đề bức thiết nhất ở Nam Cao là nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất. Sau khi khảo sát nhu cầu cấp bách của địa phương, năm 2023, từ vốn Chương trình MTQG 1719 và vốn đầu tư xây dựng Khu kinh tế - quốc phòng, Đoàn KT-QP 799 đã quyết định đầu tư công trình kênh mương thủy lợi bản Bung, xã Nam Cao.

Đội xây lắp số 1 - Công ty TNHH Xây lắp 86, Đoàn KT-QP 799 được giao nhiệm vụ thi công. Công trình gồm 2 đập trữ nước và tuyến kênh mương bảo đảm tưới tiêu cho hơn 12ha lúa nước canh tác 2 vụ/năm và đáp ứng nước sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân trên địa bàn xã Nam Cao.

Đây là một trong rất nhiều công trình hạ tầng do Đoàn KT-QP 799 vừa làm chủ đầu tư, vừa trực tiếp thi công. Theo Đoàn trưởng Nguyễn Văn Giang, chỉ tính trong năm 2024 và 2025, Đoàn KT-QP 799 đã hoàn thành 5 công trình đường giao thông, với tổng chiều dài trên 26 km; 3 công trình thủy lợi với gần 10 km kênh mương; xây dựng công trình ổn định 3 bản dân cư biên giới,…

Cùng với Đoàn KT-QP 799, ở những địa bàn triển khai các dự án kinh tế-quốc phòng, đã và đang có nhiều công trình hạ tầng thiết yếu được đầu tư. Theo đánh giá của Bộ Quốc phòng tại Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình MTQG 1719 (tổ chức ngày 13/8/2025), các dự án nhận được sự đồng thuận cao của chính quyền địa phương, và sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân; từ đó xây dựng thế trận lòng dân vững chắc nơi các địa bàn chiến lược về quốc phòng, an ninh.