Những người làm sống dậy thế giới giả tưởng ở Trung Quốc

Dưới cái nóng hơn 30 độ C vào mùa hè ở thành phố Khai Phong, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc, Huagu tranh thủ rút khăn giấy từ tay áo, thấm mồ hôi dưới tóc giả rồi cất đi. Khi du khách tiếp theo đưa điện thoại cho Huagu, anh nhanh chóng mỉm cười chuyên nghiệp, xoay cổ tay theo góc quen thuộc để khách hàng quay được video hoàn hảo.
"Tôi cảm giác như đang khoác chăn lên người", Huagu nói, cười rạng rỡ dù phải lặp lại những động tác trên hàng trăm lần cho đến tối.
Huagu là một trong hơn 2.000 diễn viên đóng vai NPC trong công viên Thành phố Võ thuật Vạn Tuế Sơn ở thành phố Khai Phong, tỉnh Hà Nam. NPC là thuật ngữ có nguồn gốc từ phương Tây để mô tả các nhân vật phụ trong game nhập vai trò chơi điện tử và trở thành từ để gọi những người làm nghề hóa trang biểu diễn trong các công viên giải trí ở Trung Quốc.
Họ đấu kiếm, giao tiếp với du khách theo cốt truyện của các tiểu thuyết võ hiệp Trung Quốc, đồng thời lôi kéo khách hàng cùng nhập vai. Cảnh diễn được ghi hình sau đó đưa lên mạng. Quy tắc bất thành văn trong công viên là không được để bất kỳ ai rời đi mà không hài lòng.
Vạn Tuế Sơn là một trong những nơi thành công nhất trong phát triển du lịch trải nghiệm, ngành đang bùng nổ ở Trung Quốc. Từ sáng sớm đến đêm muộn, công viên tổ chức hơn 3.000 màn trình diễn mỗi ngày, thu hút tới 50.000 khách tham gia nhập vai vào những ngày bình thường và hàng trăm nghìn khách vào ngày cao điểm.
Doanh thu đã tăng gần gấp ba lần kể từ năm 2022 và năm nay dự kiến đạt 1,1 tỷ nhân dân tệ (155 triệu USD), đưa Vạn Tuế Sơn trở thành hình mẫu cho các công viên giải trí khắp Trung Quốc.
Thành công này chủ yếu phụ thuộc vào diễn viên, những người mất nhiều tiếng đồng hồ để hóa trang, múa kiếm, khiêu vũ hay diễn xuất không ngừng để biến thế giới giả tưởng thành một ngành kinh doanh.
Mỗi ngày Huagu mất hai tiếng để trang điểm. Anh đánh phấn nền làm trắng da, kẻ mắt, đánh khối mũi, đội một bộ tóc giả dài trắng như cước rồi đẩy cửa bước ra ngoài, nơi cái nóng và du khách đang chờ.
"Xin chào. Mời bạn tới đây", anh nói với vị khách đầu tiên.
Xung quanh Huagu, hàng chục NPC khác lặp lại những động tác tương tự: lia máy ảnh, xoay cổ tay, mỉm cười.
Tên thật của Huagu là Wang Yang nhưng anh thích được gọi bằng nghệ danh mang ý nghĩa "thung lũng hoa". Anh đóng vai Wang Ye, một đệ tử Đạo giáo tu tập ở núi Võ Đang, thánh địa đạo giáo Trung Quốc và là nhân vật chính trong bộ truyện tranh mạng Nhất nhân chi hạ nổi tiếng.
Trong vai diễn này, anh hướng dẫn du khách luyện một bài thái cực quyền đơn giản, thưởng cho bất kỳ ai làm được bằng một tờ tiền trò chơi của công viên. Tại các điểm NPC khác trong công viên, du khách có thể lấy được tiền bằng cách hát, nhảy hoặc thực hiện thử thách.
"Tiết mục của tôi là dành cho những người không biết hát, biết nhảy", Huagu nói. "Công viên phải chăm sóc tất cả khách hàng. Có những người dễ xấu hổ, có những người vụng về không thể làm các động tác khó".
Tiêu chuẩn tuyển dụng NPC của công viên là người đủ 18 tuổi, nữ cao ít nhất 163 cm, nam cao ít nhất 175 cm, không cần gương mặt đẹp vì đã có kỹ thuật trang điểm, tóc giả, hiệu ứng làm đẹp trên các app video. Dù vậy, Huagu vẫn tự đề ra quy tắc cho bản thân: ăn kiêng để giữ dáng, không ăn đồ cay để tránh mọc mụn, độc thân để giữ gìn thứ "giá trị thương mại bản thân".
Các NPC làm việc 6 ngày một tuần, mỗi ca 6-8 tiếng, đảm nhận nhiều vai diễn. Ngoài thời gian trang điểm và nghỉ ngơi, gần như toàn bộ thời gian của họ đều ở ngoài trời bất kể thời tiết nóng lạnh.
Mỗi ngày họ biểu diễn hàng nghìn tiểu phẩm, từ đấu kungfu theo nhạc Billie Eilish cho đến sắm vai tiên nữ hay công chúa nhảy theo vũ đạo K-pop. Du khách luôn đóng vai trò nào đó trong màn trình diễn. Khi du khách đóng vai kẻ trộm, NPC mặc trang phục lính gác thời nhà Tống sẽ đến bắt, đeo gông lên cổ họ và diễu hành trên phố giữa tiếng cười của người qua đường.
Du khách dành trung bình 9 tiếng khi đến Vạn Tuế Sơn, lâu hơn so với những công viên khác. Những người đóng vai cùng NPC thường ở lại lâu hơn hoặc lần sau quay lại chơi tiếp.
Khi Wang Gang mới đến Vạn Tuế Sơn năm 2008, tiểu phẩm chỉ diễn vào ngày lễ. Bây giờ, ở tuổi 38, mỗi ngày anh dành ít nhất 9 tiếng mặc đồ hóa trang, biểu diễn hơn 10 tiểu phẩm. Anh thường nghiên cứu các chủ đề nóng trên mạng, viết lại cốt truyện theo xu thế thịnh hành để gây ấn tượng với du khách.
Ngay cả khi không biểu diễn, NPC vẫn dành thời gian nghỉ để quay clip, livestream giới thiệu tên tuổi của mình, duy trì tương tác với người hâm mộ mà họ đã gặp trong công viên. Trên Douyin, người hâm mộ có thể gửi quà ảo cho streamer với giá trị lên đến hàng nghìn tệ.
"Làm thế để xây dựng lòng trung thành cho khán giả, đồng thời giúp diễn viên có thêm thu nhập", một quản lý của công viên cho hay.
Trước khi làm NPC, Huagu đã thử qua nhiều nghề: diễn viên, người mẫu, huấn luyện viên thể hình, bán búp bê, thậm chí bán bộ xếp hình. Anh cảm thấy chiều cao 195cm là lợi thế duy nhất.
Sau khi tốt nghiệp một trường cao đẳng chuyên ngành thái cực quyền, Huagu tới Thượng Hải làm người mẫu, thuê một căn phòng không có cửa sổ, cố gắng làm việc nhưng Covid-19 khiến sự nghiệp của Huagu chững lại.
Khi làm nhân viên bán hàng trong một công viên giải trí, anh bị ấn tượng với các NPC vì "họ mang lại cảm giác ấm áp cho mọi người và tôi muốn được như họ".
Vì vậy, khi thấy Vạn Tuế Sơn đăng thông báo tuyển NPC hồi tháng 9/2024, Huagu đã nộp đơn. Anh được trả lương 5.000 tệ một tháng (700 USD), gần gấp đôi mức lương trung bình ở địa phương, được đóng bảo hiểm xã hội nếu ký hợp đồng dài hạn, tốt hơn nhiều so với những công việc Huagu từng làm.
Trong một thị trường việc làm ngày càng cạnh tranh, nhiều thanh niên Trung Quốc đang đưa ra quyết định tương tự. Công việc NPC thỏa mãn nhiều tiêu chí mà những công việc dành cho người mới ra trường không có như lương ổn định, được ký hợp đồng và có cơ hội ở gần nhà. Một số công viên thậm chí đã bắt đầu ký thỏa thuận với các trường cao đẳng nghề để sau khi tốt nghiệp, sinh viên lập tức tới đóng vai NPC.
Các nhà điều hành như Jinshang Tianhua, đơn vị thiết kế Vạn Tuế Sơn, tuyên bố sứ mệnh của họ là "giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn". Họ cho hay 17 công viên giải trí mà họ đang điều hành đã tạo việc làm trực tiếp cho 17.000 người và việc làm gián tiếp cho 150.000 người.
Đối với các NPC, ngoài thu nhập, công việc này mang đến cho họ nhiều niềm vui. Huagu thường livestream lắng nghe và an ủi người hâm mộ khi họ kể về nỗi buồn như mâu thuẫn với cha mẹ, học hành căng thẳng, hay mất thú cưng. "Tất cả đều là những lo lắng của người bình thường", anh nói. "Tôi không có năng lực vĩ đại. Tôi cùng lắm chỉ đi cùng họ một đoạn đường khi họ lạc lối".
Vài tháng trước, Huagu trò chuyện với Yaya, cô gái 18 tuổi đến từ tỉnh Sơn Đông, tại công viên khi nhận thấy cô có tâm trạng không tốt. Yaya khi đó đang căng thẳng với cha mẹ. Huagu lắng nghe cô tâm sự, hướng dẫn trò chơi và tặng bánh quy.
Huagu, người từng trải qua cuộc sống xa nhà, kể rằng bản thân cũng bị mắng vì không thành công khi lập nghiệp ở Thượng Hải. "Ai cũng cần động lực để tiếp tục cuộc sống", anh nói. "Tôi từng phải dầm mưa, vì vậy tôi muốn che ô cho người khác".
Yaya sau đó gửi thư cho Huagu, cảm ơn vì anh đã lắng nghe, đồng thời hy vọng "hãy tiếp tục chiếu sáng con đường cho nhiều du khách hơn theo cách riêng của anh".
Yeye, 20 tuổi, NPC diễn vai hằng nga, cho biết du khách là nguồn cổ vũ tinh thần lớn lao. "Tôi thấy tương tác với du khách dễ hơn nhảy trên sân khấu", cô nói. "Đôi khi chúng tôi bắt đầu ngày mới với cơ thể mệt mỏi, trời quá nóng hay tâm trạng không tốt. Nhưng du khách luôn khiến chúng tôi cảm thấy vui vẻ hơn".
Đêm đó, khi buổi diễu hành cuối cùng của Yeye kết thúc, một người hâm mộ giữa đám đông hét lên: "Yeye, bạn thật xinh đẹp!" Cô mỉm cười, quay về phía biển người.
Hồng Hạnh (Theo Sixthtone)