Những ngôi làng 'thờ' độc lập, tự do và Bác Hồ giữa đại ngàn Đà Nẵng

Ở nhiều bản làng vùng cao Đà Nẵng, trước cổng mỗi ngôi nhà đều rực lên dòng chữ "Không có gì quý hơn độc lập, tự do". Trong gian thờ của gia đình, ảnh Bác Hồ được đặt trang trọng, trở thành ngọn lửa niềm tin truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

"Không có gì quý hơn độc lập, tự do"

Ông Kring Nhéo (dân tộc Gié Triêng, trú xã Đắk Pring) kể rằng, từ khi còn bé, ông đã thấy dòng chữ "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" hiện diện khắp bản làng.

"Không ai bảo ai, cũng chẳng có quy định nào, nhưng cứ dựng nhà mới là bà con lại treo câu nói của Bác Hồ trước cổng. Lâu dần, nó trở thành một phong tục, một niềm tự hào", ông chia sẻ.

Từ mái nhà vách gỗ đơn sơ cho đến những ngôi nhà xây kiên cố bằng bê tông, dòng chữ đỏ rực cùng lá cờ tổ quốc tung bay trong gió vẫn xuất hiện ngay trước cổng. Như nhà bà Hiên Thị Vân (dân tộc Ve, trú xã La Dêê), dòng khẩu hiệu "Không có gì quý hơn độc lập, tự do" được đắp bằng xi măng trang trọng ngay lối vào.

"Ngày xưa, ông bà còn nghèo, chỉ viết bằng than hoặc nhọ nồi lên tấm gỗ. Giờ có điều kiện hơn thì khắc, sơn cho bền, nhưng ý nghĩa thì vẫn vậy. Với bà con, dòng chữ ấy như bức ‘linh phù’ treo trước cửa, nhắc nhở con cháu phải biết ơn thế hệ đi trước", bà Vân tâm sự.

Tại xã Đông Giang, những con đường làng uốn lượn dưới tán rừng già đưa chúng tôi đi qua hàng chục nếp nhà của người Cơ Tu. Trước mỗi cánh cổng, lá cờ Tổ quốc tung bay, bên cạnh là tấm bảng với dòng chữ đỏ quen thuộc. Nhiều bảng đã cũ, sơn phai màu theo mưa nắng, nhưng vẫn được bà con giữ gìn cẩn thận như một phần linh hồn ngôi nhà.

Già Arất Cước (người có uy tín tại xã Đông Giang) chia sẻ, việc dựng cổng và treo khẩu hiệu này đã trở thành truyền thống lâu đời. Không riêng một thôn bản nào, mà hầu như ở bất cứ ngôi làng vùng cao nào của người Cơ Tu, Xơ Đăng… cũng đều thấy những cánh cổng có câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Theo ông, đó không chỉ là tấm bảng trước nhà, mà còn là một thông điệp cộng đồng, dạy con cháu sống đoàn kết, biết quý trọng hòa bình và tự do.

"Đi qua chiến tranh như thế hệ chúng tôi thì mới hiểu hết giá trị của hai chữ hòa bình. Ngày trước đói, khổ, bom đạn dội xuống, dân làng mất mát đủ đường. Nay còn nghèo nhưng so với xưa đã sung sướng lắm rồi. Câu nói ‘Không có gì quý hơn độc lập, tự do’ không chỉ là khẩu hiệu mà là chân lý, là máu thịt của những anh hùng đã ngã xuống vì đất nước", già Cước nói.

Thờ Bác Hồ như thờ người thân

Không chỉ ngoài cổng, bên trong mỗi ngôi nhà, sự hiện diện của Bác Hồ còn trở thành một phần thiêng liêng trong đời sống tinh thần của bà con vùng cao.

Già Arất Cước nhớ lại: “Ngay sau ngày giải phóng, nhiều bà con ở đây đã lập bàn thờ Bác Hồ. Có người còn lấy họ của Bác đặt cho con. Với chúng tôi, Bác không xa cách, mà là người thân trong gia đình”.

Trong gian giữa ngôi nhà bê tông kiên cố của bà Hiên Thị Vân, bàn thờ được đặt ở vị trí trang trọng. Ở đó, di ảnh người chồng - một bộ đội biên phòng được thờ cúng chu đáo, phía trên treo chân dung Bác Hồ. Mùi hương trầm thoang thoảng, những vật dụng thờ cúng giản dị tạo nên không gian vừa ấm cúng vừa linh thiêng.

"Ở đây, nhiều người thờ Bác Hồ như thờ ông bà tổ tiên. Từ đời ông bà đến nay, bàn thờ Bác luôn hiện diện. Nhiều con cháu ra ở riêng, làm nhà mới, cũng giữ tục lệ này như một cách tri ân", bà Vân chia sẻ.

Ở xã Sông Kôn, anh Alăng Nết (người Cơ Tu) cũng gìn giữ một góc thờ như thế. Những ngày đầu tháng 9, anh cẩn thận sắp đặt lại từng món đồ, chốc chốc ngước nhìn lên tấm chân dung quen thuộc treo trên vách: "Bác Hồ là niềm tin, là ánh sáng. Nhờ có Đảng, có Bác mà bà con mình có cơm ăn, áo mặc, con cái được học hành tử tế. Vì vậy, bàn thờ Bác luôn phải có trong nhà, để con cháu sau này cũng nhớ".

Không chỉ trong từng hộ gia đình, hình ảnh Bác Hồ còn hiện diện trang nghiêm tại Gươl, nhà sàn hay nhà rông của cộng đồng. Vào mỗi dịp Tết, Quốc khánh hay ngày 19/5, bà con lại tập trung nơi đây, cùng nhau thắp hương, đánh chiêng, múa hát, kể chuyện về Người. Trong ánh lửa bập bùng, tiếng chiêng ngân vang, hình ảnh Bác hiện diện gần gũi, trở thành sợi dây gắn kết cộng đồng.

Già làng C’lâu Nhím (người có uy tín tại xã Đông Giang) bộc bạch: "Chúng tôi thờ Bác trong nhà, treo ảnh Bác ở gươl không chỉ để tưởng nhớ. Đó còn là cách dặn con cháu sống cho tử tế, đoàn kết, chăm làm rẫy, giữ phong tục làng mình. Nhìn lên bàn thờ Bác, bà con nhớ rằng có được ngày hôm nay là nhờ máu xương của bao người đi trước. Độc lập, tự do vì thế phải được giữ gìn như giữ ngọn lửa trong tim".

Giữa đại ngàn Đà Nẵng, từ những cánh cổng ngoài sân đến bàn thờ trong mỗi nếp nhà, đồng bào dân tộc thiểu số đã chọn cách rất riêng để bày tỏ tình yêu Tổ quốc. Độc lập, tự do với họ không chỉ là giá trị thiêng liêng của dân tộc, mà còn là niềm tin, là lời thề được "thờ" và gìn giữ qua bao thế hệ.