Những 'cửa sổ' cần được mở ra trong từng cơ quan

Có cán bộ bật máy vi tính, mở trình duyệt… nhưng không phải để tra cứu văn bản, xử lý hồ sơ hay cập nhật các công cụ nghiệp vụ, mà là để "check Facebook", lướt vài trang tin, rồi… chờ chỉ đạo.

Từng gặp một anh cán bộ trẻ trong một buổi làm việc tại một tỉnh miền Trung. Anh kể rằng, sáng nào cũng đều đặn đến cơ quan lúc 7h30, ngồi vào bàn làm việc, bật máy vi tính, mở trình duyệt… nhưng không phải để tra cứu văn bản, xử lý hồ sơ hay cập nhật các công cụ nghiệp vụ, mà là để "check Facebook", lướt vài trang tin, rồi… chờ chỉ đạo.

Hỏi vui:"Vậy nếu không ai giao việc thì sao?".

Anh cười ngượng:"Thì chờ tiếp ạ. Công việc cơ quan em… chủ yếu theo thói quen, quy trình cũ, người ta giao cái gì thì làm cái đó thôi".

Không trách anh, chỉ chợt nghĩ: chúng ta đang sống trong thời đại số, nhưng lối sống công sở vẫn ở thời đại giấy.

Văn hóa số không nằm ở cái máy tính

Văn hóa công sở từng được định hình bằng tác phong, lời ăn tiếng nói, trang phục, giờ giấc, lễ nghi. Nhưng nay, trong một cơ quan có đủ mạng LAN, phần mềm hành chính công, Zalo nhóm nội bộ, máy scan… liệu chúng ta đã thực sự sống trong văn hóa số, hay chỉ đang dùng công nghệ theo kiểu "giả số"?.

Văn hóa số trong công sở không nằm ở việc có bao nhiêu thiết bị hiện đại, bao nhiêu cán bộ, công chức biết hoặc biết về công nghệ thông tin, công nghệ số, mà ở cách tư duy, tương tác và ra quyết định trong môi trường số.

Khi văn hóa số gõ cửa công sở

Khi một cán bộ chủ động tạo biểu mẫu khảo sát online để lấy ý kiến người dân, đó là biểu hiện của văn hóa số.

Khi phòng ban tự tạo lịch làm việc điện tử chia sẻ chung, để không cần gọi điện hỏi nhau: "Sếp có bận không?", đó là văn hóa số.

Khi mỗi công chức có thói quen cập nhật văn bản mới, khai thác dữ liệu mở để bổ sung cho báo cáo của mình, đó là văn hóa số.

Khi các cuộc họp giảm thời gian đọc văn bản giấy, tăng thảo luận trên nền tảng số có chia sẻ dữ liệu trực quan, đó là văn hóa số.

Và khi mỗi người biết tự học qua mạng, tự đánh giá kỹ năng số của mình, tự bảo vệ thông tin cá nhân… đó là gốc rễ văn hóa số.

Từ "có công nghệ" đến "có văn hóa số"

Khác với kỹ năng số - là biết sử dụng máy móc, phần mềm - văn hóa số là thái độ, hành vi, lối sống trong môi trường số.

Không chỉ làm việc thông minh hơn, mà còn tương tác văn minh hơn, phối hợp hiệu quả hơn, và ra quyết định dựa trên dữ liệu tốt hơn.

Có máy tính mà vẫn in ra rồi ký tay - là công nghệ không đi cùng văn hóa.

Có email, Zalo mà vẫn để người dân lên xuống cơ quan nhiều lần - là công nghệ không đi cùng đổi mới tư duy".

Cơ quan nhà nước không được đứng ngoài dòng chảy số

Nếu các cơ quan không có lối sống số, thì cải cách hành chính chỉ dừng lại ở thủ tục, không chạm đến thói quen.

Nếu công sở không có môi trường số lành mạnh, thì cán bộ trẻ vào rồi cũng dễ trở thành "già trước tuổi", mất động lực sáng tạo.

Nếu lãnh đạo không làm gương chuyển đổi số, thì dưới quyền họ, không ai thấy lý do để thay đổi.

Văn hóa công sở + văn hóa số = hệ sinh thái làm việc thông minh

Văn hóa số không thay thế văn hóa công sở, mà làm cho nó sống động, hiệu quả và gần dân hơn.

Khi văn hóa công sở vẫn giữ được lễ nghi, kỷ cương, gắn bó, nhưng có thêm tốc độ, minh bạch, hợp tác, thì đó là một "bản hòa âm" mới.

Một nơi làm việc mà mỗi cán bộ đều là công dân số gương mẫu, mỗi phòng ban là một đơn vị thông minh, và mỗi người dân được phục vụ một cách tử tế, minh bạch, không phiền hà.