Những bệnh lý khớp vai cần đặc biệt chú ý để không... tàn phế
TPO - Tuổi thọ càng cao sẽ càng gặp nhiều các bệnh lý của hệ thống cơ xương khớp do thoái hóa. Trước đây, chúng ta hay quan tâm đến các bệnh lý của khớp háng và khớp gối, tuy nhiên hiện nay các bệnh lý khớp vai đang ngày càng tăng do tuổi thọ và nhu cầu hoạt động cao.
Bệnh lý khớp vai thường khó chẩn đoán vì khớp vai có cấu trúc giải phẫu phức tạp bao gồm nhiều khớp (khớp ổ chảo – chỏm cánh tay, khớp cùng vai – đòn) và hệ thống các gân chóp xoay, dây chằng phức tạp để giữ khớp vai có biên độ vận động lớn. Đôi khi, bệnh lý khớp vai còn cần phân biệt với bệnh lý cột sống cổ.
 |
| Tuổi thọ càng cao sẽ càng gặp nhiều các bệnh lý của hệ thống cơ xương khớp do thoái hóa. Trước đây, chúng ta hay quan tâm đến các bệnh lý của khớp háng và khớp gối, tuy nhiên hiện nay các bệnh lý khớp vai đang ngày càng tăng do tuổi thọ và nhu cầu hoạt động cao. Ảnh minh họa: Internet |
Do đặc điểm giải phẫu, bệnh lý khớp vai ngoài tổn thương xương còn gặp rất nhiều tổn thương phần mềm như gân, dây chằng, màng hoạt dịch … Tất cả tổn thương đều dẫn tới đau khớp vai.
Dưới dây là một số bệnh lý khớp vai thường gặp nhất ở người trung niên – cao tuổi:
Hẹp khoang dưới mỏm cùng vai
 |
Hội chứng này thường gặp người cao tuổi do thoái hóa xương mỏm cùng vai. Kết quả là phần xương mỏm cùng vai “dày lên” sẽ chèn ép vào phần mềm bên dưới mà hay gặp nhất là bao hoạt dịch và gân chóp xoay. Khi đó, người bệnh khó đưa tay lên cao. Tiếp đó là các phản ứng viêm tại chỗ nên người bệnh đau vai tăng về đêm, mất ngủ. Bệnh diễn biến kéo dài, nặng hơn có thể làm đứt gân chóp xoay.
Về điều trị: với thể nhẹ thì có thể điều trị bằng thuốc uống hoặc tiêm tại chỗ, kèm theo hướng dẫn tập luyện và vật lý trị liệu. Nặng hơn hoặc khi có hình ảnh hẹp khoang mỏm cùng vai có tổn thương chóp xoay thì cần phẫu thuật nội soi “ tạo hình xương mỏm cùng vai” để làm rộng khoang này, đồng thời khâu gân chóp xoay.
Rách chóp xoay
|
|
Chóp xoay là một nhóm gốm bốn cơ quanh khớp vai có tác dụng để chỏm xương cánh tay “quay quanh” ổ chảo. Chấn thương chóp xoay gặp trong các môn thể thao sử dụng tay (quần vợt, cầu lông, bóng bàn, golf …) hoặc khi ngã đập vai xuống nền cứng. Đôi khi là do hiện tượng “vận động khớp vai quá nhiều – overuse” dẫn tới các vi chấn thương ở các sợi gân, tổn thương tích lũy theo thời gian dẫn tới đứt chóp xoay.
Triệu chứng: ban đầu người bệnh thường đau âm ỉ ở khớp vai, thường xuyên làm gián đoạn giấc ngủ vào ban đêm, đặc biệt nặng hơn khi nằm nghiêng về bên vai tổn thương. Ở giai đoạn tiến triển, người bệnh khó đưa tay ra sau lưng kèm theo yếu cánh tay, không thể đưa cánh tay lên cao.
Điều trị: Kết hợp điều trị nội khoa và vật lý trị liệu trong giai đoạn ban đầu khi các triệu chứng nhẹ, khi điều trị nội khoa không cải thiện cần phẫu thuật nội soi khâu chóp xoay.
Đông cứng khớp vai
Đông cứng khớp vai là tình trạng vai đau nhiều, mất vận động nhiều động tác đặc biệt là động tác đưa tay lên cao và xoay ngoài. Bệnh thường gặp ở người trong độ tuổi từ 50-60, đặc biệt là phụ nữ. Vai đông cứng xảy ra khi bao khớp, dây chằng, gân, màng hoạt dịch khớp vai bị viêm, quá trình viêm làm các tổ chức này dày lên và “siết chặt quanh khớp vai”, dẫn đến cử động của khớp vai bị hạn chế. Hoặc ở những trường hợp phải bất động kéo dài trong gãy xương, trật khớp vùng vai có nguy cơ bị đông cứng khớp vai cao hơn.
Điều trị đông cứng khớp vai rất đa dạng phụ thuộc vào mức độ triệu chứng lâm sàng và giai đoạn bệnh, bao gồm nội khoa (dùng thuốc giảm đau, chống viêm…), phục hồi chức năng và phẫu thuật.
Viêm bao hoạt dịch, viêm đầu dài gân cơ nhị đầu
|
|
Nguyên nhân thường do tình trạng thoái hóa dẫn tới viêm các cấu trúc phần mềm quanh khớp vai. Triệu chứng thường gặp là đau khớp vai, đau tăng về đêm và khi đưa tay lên cao hoặc ra sau lưng. Bệnh nhân thấy khó khăn khi thay áo hoặc chải tóc. Điều trị thường uống thuốc chống viêm và giảm đau, kết hợp phục hồi chức năng. Đa phần bệnh nhân đáp ứng tốt khi được tiêm thuốc chống viêm vào “cấu trúc phần mềm” bị viêm.
Bệnh lý chóp xoay dẫn tới thoái hóa khớp vai
|
|
Bệnh khớp chóp xoay là một dạng đặc biệt của bệnh thoái hóa khớp vai do rách chóp xoay dẫn đến mòn ổ chảo cánh tay bất thường và sau đó là sự di chuyển lên trên của chỏm xương cánh tay. Bệnh thường gặp ở phụ nữ trên 70 tuổi. Chẩn đoán có thể được thực hiện chủ yếu bằng chụp X-quang và Cộng hưởng từ thấy hình ảnh thoái hóa khớp. Để có phương án điều trị phù hợp đòi hỏi phải thăm khám kỹ lâm sàng và đánh giá hình ảnh phim chụp, điều trị thường phẫu thuật thay khớp vai để cải thiện triệu chứng lâm sàng và chức năng vận động khớp vai
Khi có một trong các triệu chứng sau:
Khớp vai bạn đau kéo dài > 2 tuần
Đau khó giạng tay
Khó khăn khi thay quần áo và chải tóc
Đau nhiều về đêm
hoặc ngã đập vai sau 2 tuần còn đau
Bạn nên khám ngay bác sĩ chuyên khoa chấn thương chỉnh hình, bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp.
Những thực phẩm tốt cho xương khớp
Rau màu sắc
Các loại rau củ màu sắc như: cà chua, cà rốt, ớt chuông… chứa nhiều vitamin A, C và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào xương khớp và ngăn ngừa thoái hóa xương
Các sản phẩm từ đậu nành
Đậu nành có chứa chất isoflavone có thể giúp hỗ trợ ngăn ngừa mắc phải hoặc làm giảm các triệu chứng chứng của bệnh viêm khớp nhờ đặc tính kháng viêm. Mọi người có thể bổ sung isoflavone từ đậu nành thông qua các sản phẩm như: sữa đậu nành, đậu phụ, bột đậu nành…
Các loại cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích,… rất giàu axit béo omega-3, vitamin D tốt cho sức khỏe của hệ xương khớp. Axit béo omega-3 có khả năng hỗ trợ chống viêm, đồng thời làm giảm các triệu chứng hoặc phòng tránh bệnh viêm khớp hữu hiệu.
Trứng
Trứng là loại thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng tốt cho xương và sức khỏe tổng thể. Protein, canxi, chất béo, vitamin D từ trứng là những dưỡng chất cần thiết. Mặc dù trứng chứa nhiều protein nhưng ít calo giúp bạn kiểm soát cân nặng, giảm nguy cơ béo phì.
Sữa
Theo nghiên cứu, sữa là nguồn canxi tuyệt vời tốt cho xương. Tại Hoa Kỳ, có đến 72% lượng canxi được cơ thể hấp thu đến từ sữa và các chế phẩm từ sữa. Bên cạnh đó, uống sữa giúp bổ sung thêm vitamin D cho cơ thể. Do đó, người lớn và trẻ nhỏ nên bổ sung sữa vào thực đơn hàng ngày để giúp xương khớp chắc khỏe.
Ngũ cốc nguyên hạt
Gạo lứt, yến mạch, hạt diêm mạch… là những loại ngũ cốc giàu dinh dưỡng, chứa nhiều canxi giúp xương chắc khỏe. Bạn có thể bổ sung ngũ cốc như một loại thực phẩm tốt cho xương khớp vào thực đơn ăn uống hàng ngày bằng cách tạo ra nhiều món khác nhau từ ngũ cốc như: làm bánh, nấu cháo, nấu sữa…
Các loại hạt
Các loại hạt như hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng, quả óc chó,… được biết là thực phẩm tốt cho xương khớp là nhờ chúng chứa nhiều photpho và magie. Magie hỗ trợ hấp thu và bảo tồn canxi trong xương. Photpho là một trong những thành phần quan trọng của xương, một chất có vai trò tăng cường sức bền về mặt cơ học của chất nền xương. Mọi người bổ sung bằng cách ăn nguyên hạt, uống sữa hạt hoặc chế biến món ăn khác nhau để thay đổi khẩu vị.
Trái cây
Chuối, nho, đu đủ, bưởi, chanh, bơ… là những thức ăn tốt cho xương khớp
chứa nhiều dưỡng chất. Đặc biệt là chuối, chứa tryptophan, serotonin và hàm lượng kali cao giúp ngăn ngừa mất canxi của cơ thể. Nho đen, việt quất, dâu tây cũng chứa nhiều chất Rutin và Quercetin giúp tăng cường mật độ xương và giảm đau nhức do bệnh xương khớp.
Quả mọng
Các loại quả mọng quen thuộc như việt quất, mâm xôi, dâu tây,… rất giàu các chất chống oxy hóa như carotenoids, anthocyanins, axit ascorbic,… Những hợp chất chống oxy hóa này có thể hỗ trợ loại bỏ các gốc tự do gây hại hiệu quả, từ đó giúp giảm tình trạng viêm ở người mắc bệnh viêm khớp.
Gừng
Gừng là thực phẩm tốt cho xương khớp, ăn gừng kèm các món ăn thường xuyên có tác dụng giảm bớt đau nhức đầu gối. Thành phần của gừng có chứa chất giúp ngăn ngừa sinh ra chất gây viêm khớp. Bạn có thể uống trà gừng, hoặc sử dụng gừng tươi, bột gừng đều mang lại công dụng tốt cho xương khớp.
Sữa chua
Sữa chua chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe của hệ xương, chẳng hạn như canxi, phốt pho, protein, kali. Các loại dưỡng chất này đặc biệt cần thiết giúp ngăn ngừa tình trạng loãng xương. Theo khuyến nghị, mọi người nên ăn khoảng 100-250g sữa chua (tương đương 1-2 hộp) mỗi ngày, không nên tiêu thụ quá nhiều thực phẩm này để tránh tình trạng chướng bụng.
Thịt
Thịt bò chứa nhiều protein, là đồ ăn tốt cho xương khớp, đặc biệt là những người bị gãy xương. Chế độ ăn uống với lượng thịt vừa đủ sẽ giúp tăng mật độ khoáng của xương và giảm nguy cơ gãy xương.
Nấm
Nấm giàu ergothioneine (chất chống oxy hóa) và vitamin D, hỗ trợ tăng cường sức khỏe xương và ngăn chặn nguy cơ thoái hóa của khớp. Bạn có thể ăn nấm tươi qua chế biến xào, nấu canh, hoặc làm ruốc nấm ăn cùng cơm.
Nước
Nước đóng vai trò quan trọng góp phần cấu tạo nên sụn khớp. Uống đủ nước sẽ thúc đẩy quá trình đào thải độc tố khỏi cơ thể, từ đó ngăn ngừa các vấn đề về viêm nhiễm, trong đó có viêm khớp.
Showroom: D11-47 KĐT Geleximco Lê Trọng Tấn, Hà Đông, Hà Nội
Điện thoại: 1900 98 98 36
Email: info@daisan.vn