Nhóm sinh viên bất ngờ phát sinh thu nhập chịu thuế dù không làm việc tại Dai-ichi?

Nhóm sinh viên bất ngờ phát hiện mình phát sinh thu nhập chịu thuế do Dai-ichi Việt Nam chi trả dù thực tế không nhận bất kỳ khoản tiền nào từ công ty này.

Ngày 15-9, ông Lê Giang Sơn (50 tuổi, quê Đắk Lắk) được cơ quan nơi ông làm việc thông báo rằng ông không được hoàn thuế thu nhập cá nhân do người phụ thuộc (Lê Hải - con ông Sơn) có thu nhập trên 12 triệu đồng.

Trước đó, vào khoảng tháng 5, ông Sơn được cơ quan thuế địa phương thông báo mất quyền khai Hải là người phụ thuộc do hệ thống thuế ghi nhận Hải có thu nhập chịu thuế tại Công ty TNHH Bảo Hiểm Nhân Thọ Dai-ichi Việt Nam (gọi tắt là Dai-ichi VN).

Bị kê khống thu nhập 37 triệu từ Dai-ichi VN

Nhận thông báo trên, cả ông Sơn lẫn Hải đều "ngớ người" vì Hải đang là sinh viên năm 3 học tại Trường đại học Kinh tế - Luật TP.HCM và quan trọng Hải khẳng định chưa từng nhận bất kỳ khoản tiền nào từ Dai-ichi VN.

Lên hệ thống E-Tax kiểm tra một lần nữa, Hải mới tin mình bị kê khai có thu nhập chịu thuế lên tới hơn 37 triệu đồng do Dai-ichi VN chi trả.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, Hải khẳng định chưa từng ký bất kỳ hợp đồng làm việc hoặc hợp đồng đại lý nào với Dai-ichi VN, càng không có mối liên kết gì với công ty bảo hiểm này.

Theo Hải, ngày 16-5, Hải đến trụ sở công ty ở phường 11, quận Phú Nhuận (nay là phường Phú Nhuận) để tìm hiểu sự việc thì được bộ phận lễ tân giải thích rằng do Hải tham gia một khóa học ngắn hạn nên được cấp mã đại lý của Dai-ichi VN.

Công ty còn cho rằng giữa Hải và Dai-ichi VN có ký kết hợp đồng dưới hình thức "xác nhận giao kết hợp đồng kiêm hợp đồng đại lý".

Đến ngày 19-6, Hải được một người đàn ông xưng tên Long liên lạc qua Zalo và giới thiệu là "người mới tiếp nhận văn phòng ở Phan Thiết", người này chất vấn Hải lý do gửi đơn khiếu nại đến cơ quan thuế.

Long còn gửi qua tin nhắn Zalo hình ảnh "văn bản xác nhận giao kết hợp đồng kiêm hợp đồng đại lý/hợp đồng quản lý đại lý". Văn bản này thể hiện Hải là người lập và ký tên vào ngày 20-1-2024, được phó tổng giám đốc kinh doanh Công ty TNHH Bảo Hiểm Nhân Thọ Dai-ichi Việt Nam thừa ủy quyền tổng giám đốc ký tên và đóng dấu.

"Em chưa từng thấy văn bản nào như vậy chứ đừng nói đến là ký tên. Em nhiều lần yêu cầu gặp lãnh đạo công ty để làm rõ nhưng công ty không hợp tác, không phản hồi về việc sử dụng trái phép thông tin cá nhân, giả mạo chữ ký và gian dối trong kê khai thuế", Hải bức xúc nói.

Bị thu thập ảnh chân dung, CCCD, mẫu chữ ký để tham gia khóa học?

Về khóa học ngắn hạn về bảo hiểm, Hải kể đầu năm 2024, em cùng nhóm bạn tìm việc làm thêm để kiếm tiền mua đồ Tết và được bạn giới thiệu một mẫu rao tuyển trên Facebook với nội dung:

"Hiện tại mình đang cần tuyển 10 bạn tham gia khóa học bảo hiểm cho công ty bảo hiểm Nhật Bản…" với quyền lợi khi tham gia là được nhận 400.000 đồng/người nếu thi đậu.

Hải liên lạc với số điện thoại đăng trên mẩu rao tuyển qua Zalo tên "Minh Quang" và "Nguyễn Minh Tự". Những người này yêu cầu ứng viên khi tham gia khóa học phải gửi qua Zalo hình ảnh 2 mặt CCCD, mẫu chữ ký, ảnh chân dung… và sau đó gửi nhiều bộ đề kiểm tra cho Hải ôn.

Đến ngày 25-1-2024, Hải đến Viện phát triển bảo hiểm - Chi nhánh miền Nam trên đường Lê Văn Sỹ để tham gia buổi kiểm tra. Kết quả là Hải thi đạt và sau đó được nhận tiền công 400.000 đồng theo thỏa thuận do "Minh Quang" gửi qua ví Momo, ngoài ra Hải không được nhận bất kỳ giấy tờ, chứng chỉ gì.

"Em thi ngày 25-1-2024, trong khi văn bản xác nhận hợp đồng mà họ gửi ký ngày 20-1-2024, em cho rằng văn bản đó giả mạo chữ ký của em", Hải khẳng định.

Ngoài Hải, Tuổi Trẻ còn tiếp nhận phản ánh của bạn Trần Nhật Ly (sinh viên vừa tốt nghiệp) và Lê Phước Hiếu (cùng 22 tuổi, sinh viên Đại học Bách khoa) là những người cùng tham gia khóa học ngắn hạn về bảo hiểm chung với Hải.

Sau khi biết chuyện của Hải, Ly kiểm tra E-Tax thì phát hiện mình phát sinh thu nhập chịu thuế với số tiền hơn 38 triệu đồng, còn Hiếu là 20.000 đồng.

Nhiều câu hỏi cần làm rõ

Ngày 27-8, Tuổi Trẻ đã liên hệ với người phụ trách truyền thông của Dai-ichi Việt Nam để tìm hiểu bản chất sự việc trên thì được hẹn phản hồi sau 7 ngày làm việc. Tuy nhiên, sau nhiều lần hẹn, đến nay phía Dai-ichi Việt Nam vẫn chưa đưa ra lời giải thích nào.

Từ những tài liệu, chứng cứ mà các sinh viên cung cấp, tiến sĩ Trần Thị Thu Ngân - giảng viên môn luật thuế, Trường đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM - cho biết theo quy định, để ký hợp đồng đại lý, môi giới, ứng viên phải có chứng chỉ đại lý bảo hiểm.

"Tôi thấy rằng văn bản thỏa thuận được ký giữa ứng viên và doanh nghiệp diễn ra trước ngày mà ứng viên tham gia kỳ thi lấy chứng chỉ. Do đó hợp đồng này là không có giá trị pháp lý.

Việc sử dụng thông tin các em sinh viên để tạo lập hợp đồng "khống" có thể nhằm mục đích để sinh viên đó trở thành đại lý hoặc quản lý đại lý bảo hiểm, việc này sẽ giúp cho Dai-ichi tăng chi phí. Việc sử dụng thông tin không đúng sự thật trên đã là hành vi vi phạm pháp luật về thuế", bà Ngân phân tích.

Cũng theo tiến sĩ Trần Thị Thu Ngân, nếu sự việc chưa được giải quyết rốt ráo, cha em Hải có thể sẽ phải nộp bổ sung thuế, nộp tiền chậm nộp. 

Bên cạnh đó, cha em Hải có thể sẽ bị xử phạt vì vi phạm khai báo thuế thu nhập cá nhân.