Nhóm nghị sĩ kêu gọi Iran rút khỏi hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân

(Dân trí) - Một ủy ban quốc hội Iran kêu gọi nước này rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) sau các cuộc tấn công của Mỹ vào cơ sở nguyên tử của Tehran.

Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại của Quốc hội Iran đã kêu gọi nước này rút khỏi NPT sau khi Mỹ tiến hành không kích các cơ sở hạt nhân của Iran vào cuối tuần qua, theo nghị sĩ Ebrahim Rezaei, thành viên ủy ban.

“Đa số thành viên của ủy ban đã chỉ trích mạnh mẽ hoạt động của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và kêu gọi chấm dứt hoặc đình chỉ hợp tác với cơ quan này.

Bên cạnh đó, trong số các nội dung mà ủy ban dự định đưa ra thảo luận trong kỳ họp quốc hội sắp tới, có đề xuất xem xét lại việc tham gia Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân và rút khỏi hiệp ước này", ông Rezaei cho biết.

Theo các nghị sĩ, cuộc họp của ủy ban có sự tham dự của đại diện Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) và một thứ trưởng ngoại giao. Đại diện AEOI khẳng định rằng các biện pháp cần thiết đã được triển khai sau các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân, và tình hình hiện đã nằm trong tầm kiểm soát.

NPT là một hiệp ước đa phương quan trọng được ký kết năm 1968 và có hiệu lực từ năm 1970. Mục tiêu chính gồm ngăn chặn lan rộng vũ khí hạt nhân, thúc đẩy sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình và hướng tới giải trừ vũ khí hạt nhân.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 22/6 xác nhận rằng Mỹ đã tấn công 3 cơ sở hạt nhân tại Iran, gồm Isfahan, Natanz và Fordow. Ông nhấn mạnh rằng Tehran nên chấp thuận chấm dứt xung đột.

Iran luôn khẳng định rằng chương trình hạt nhân của họ "chỉ phục vụ mục đích hòa bình". Từ năm 2022, Iran từng tuyên bố họ sở hữu kỹ thuật chế tạo bom hạt nhân  nhưng chưa có kế hoạch thực hiện điều đó. 

Từ hàng chục năm trước, Lãnh đạo Tối cao Iran Ali Khamenei đã ban hành sắc lệnh cấm rõ ràng việc sản xuất, tích trữ và sử dụng vũ khí hạt nhân.

Sắc lệnh này coi việc sản xuất vũ khí hủy diệt hàng loạt là trái với các nguyên tắc Hồi giáo. Sắc lệnh cũng là nền tảng cho lập trường chính thức của Iran về vũ khí hạt nhân hiện nay.

Đây không phải là lần đầu tiên giới chính trị gia Iran nhắc về việc chế tạo vũ khí hạt nhân, cũng như kêu gọi Lãnh đạo Tối cao thay đổi sắc lệnh nói trên.

Tuần trước, hai nghị sĩ của Iran công khai kêu gọi Lãnh đạo Tối cao Ali Khamenei cho phép phát triển vũ khí hạt nhân, sau các cuộc không kích của Israel nhằm vào các mục tiêu của Tehran hôm 13/6.

Trong khi đó, Ali Shamkhani, cố vấn cấp cao của của ông Khamenei, ngày 22/6 tuyên bố rằng bất chấp hậu quả từ các cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, “trò chơi còn lâu mới kết thúc”.

Ông Shamkhani đồng thời cảnh báo rằng “các bất ngờ sẽ còn diễn ra”.

“Ngay cả khi các cơ sở hạt nhân bị phá hủy, trò chơi vẫn chưa kết thúc. Nguyên liệu đã làm giàu, kiến thức bản địa và ý chí chính trị vẫn còn nguyên”, ông viết.

Dù Mỹ tuyên bố đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân này, nhưng theo các nguồn tin của Press TV, cả 3 địa điểm đã được sơ tán từ trước và toàn bộ uranium làm giàu cũng đã được di dời đến nơi an toàn. Ngoài ra, quy mô thiệt hại cũng được giảm thiểu đáng kể nhờ vào các hệ thống phòng không.