Nhìn lại vụ án tuồn 100.000 tấn thịt đang phân hủy ra thị trường gây chấn động quốc gia tỷ dân: Nhiều lô hàng còn “lớn tuổi” hơn các thanh tra viên sinh năm 1980

“Thối không chịu nổi, cả một toa xe đầy thịt, mở cửa ra là muốn nôn ngay lập tức,” một cán bộ điều tra chia sẻ về đợt điều tra thịt đông lạnh.

Vào năm 2015, thị trường thịt Trung Quốc nhận một tin chấn động khi cơ quan chức năng phát hiện hàng loạt đường dây buôn bán thịt đông lạnh nhập lậu quy mô lên tới 100.000 tấn. Đáng nói hơn cả, đa phần các sản phẩm thịt này đều là những món khoái khẩu của nhiều người, đặc biệt là giới trẻ.

“Móng giò năm 197x”, “cánh gà năm 198x” – những bọc thịt đông lạnh hàng chục năm tuổi đã âm thầm len lỏi vào các quán ăn đêm, các nhà hàng thông qua con đường buôn lậu. Một số loại thịt đến từ vùng dịch, quá hạn sử dụng nhiều năm, nhưng sau khi được “phù phép” bằng hóa chất và gia vị, lại trở thành những món ăn bắt mắt, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Tháng 6/2015, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã triển khai chiến dịch truy quét tội phạm buôn lậu thực phẩm đông lạnh tại 14 tỉnh thành, triệt phá 21 đường dây chuyên buôn lậu mặt hàng này. Theo ước tính, tổng giá trị số hàng lậu vượt quá 3 tỷ nhân dân tệ (khoảng 3.500 tỷ đồng), với hơn 100.000 tấn thịt gà, bò, lợn và phụ phẩm động vật đông lạnh.

Đặc sản “chân gà ngâm sả ớt” từ thịt đông lạnh 40 năm tuổi

Được biết, trong một đợt truy quét đầu tháng 6/2015, Cục Hải quan tại một thành phố tỉnh Hồ Nam đã triệt phá một đường dây buôn lậu thịt đông lạnh quy mô lớn, bắt giữ hai nhóm nghi phạm, thu giữ gần 800 tấn thịt bò, cổ vịt, chân gà đông lạnh trị giá khoảng 10 triệu Nhân dân tệ (tương đương 35 tỷ đồng). Đây là vụ buôn lậu lớn nhất từ trước đến nay tại tỉnh Hồ Nam.

“Thối không chịu nổi, cả một toa xe đầy thịt, mở cửa ra là muốn nôn ngay lập tức,” một cán bộ điều tra chia sẻ.

Được biết, tổng cộng có 20 người liên quan đến hai vụ án đã bị bắt, bao gồm 17 người từ Hồ Nam, 2 người từ Quảng Tây và 1 người từ Quảng Đông.

Lực lượng chức năng đã thu giữ số lượng lớn thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc, bao bì in chữ nước ngoài, được bảo quản trong 3 kho lạnh với diện tích gần 3.000m². Số hàng này được phân phối qua chợ đầu mối Hồng Tinh – nơi được xem là trung tâm bán buôn thực phẩm đông lạnh lớn nhất tỉnh, và tiếp tục lan rộng khắp 14 thành phố trong tỉnh, cũng như nhiều nơi trên cả nước.

Theo thống kê của hải quan, mỗi năm chợ Hồng Tinh tiêu thụ khoảng 800.000 tấn hàng đông lạnh, trong đó 1/3 là thực phẩm không rõ xuất xứ, nhập lậu từ nước ngoài.

Đông lạnh – công nghệ được phát minh nhằm bảo quản thực phẩm – đã bị nhóm tội phạm lạm dụng để lưu trữ thịt quá hạn sử dụng nhiều chục năm. Trong đợt truy quét tháng 6, một cán bộ sinh sau năm 1980 đã tận mắt chứng kiến lô thịt “đời 7x” tại cửa khẩu Quảng Tây.

Theo cảnh báo của các chuyên gia, về mặt cảm quan, thịt đông lạnh lâu năm nếu không bị rã đông thì khó phân biệt với thịt mới. Tuy nhiên, trong điều kiện vận chuyển không đảm bảo – thịt rã đông rồi đông lại nhiều lần – khiến vi khuẩn dễ sinh sôi, thậm chí thịt bắt đầu phân hủy rồi lại được cấp đông, ẩn chứa nhiều nguy cơ với sức khỏe người tiêu dùng.

Loại thịt lậu này len lỏi vào các chợ đầu mối, quán ăn, nhà hàng, thậm chí siêu thị. Với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, một số nền tảng online cũng trở thành kênh tiêu thụ tiềm năng. Sau khi được ướp gia vị, tẩm màu, thịt trở thành món ăn hấp dẫn, khó phân biệt thật – giả.

Chân gà ngâm sả ớt – món khoái khẩu của nhiều người – lại chính là “điểm nóng” của thịt lậu. Một số lô hàng được làm từ chân gà hàng chục năm tuổi, nhập lậu từ nước ngoài, được ngâm tẩy bằng hóa chất như oxy già đã trở thành chân gà trắng, béo, bóng bẩy – nhìn vô cùng bắt mắt.

Mánh khóe buôn lậu tinh vi

Quy trình buôn lậu thường bắt đầu bằng việc mua hàng giá rẻ ở nước ngoài, vận chuyển bằng container qua các khu vực biên giới. Tại đây, hàng được tháo dỡ và chuyển lẻ qua biên giới bởi người dân địa phương, hàng chục người cùng vận chuyển một container 35 tấn chỉ trong vài giờ.

Do chi phí xe lạnh cao, hàng tiếp tục được đưa từ Nam Ninh về Hồ Nam bằng xe thường – hành trình 12 tiếng khiến thịt bắt đầu rã đông, có lô đã bốc mùi hôi thối. Sau đó hàng được cấp đông trở lại và phân phối đi các tỉnh như Quảng Đông, Tứ Xuyên, Trùng Khánh…

Tại chợ Hồng Tinh, nhiều cửa hàng bán lẫn thịt trong nước với thịt nhập lậu. Có người thẳng thắn nói: “Muốn thịt có kiểm dịch thì mua hàng nội địa, muốn rẻ thì chọn thịt nhập.”

Trong chiến dịch truy quét tháng 6, điều tra sơ bộ cho thấy từ tháng 1/2015, có đến 21 nhóm buôn lậu tại Quảng Đông, Liêu Ninh (Đại Liên)… chuyên nhận đơn hàng nhập thịt cho khách ở Bắc Kinh, Thiên Tân, Trùng Khánh, Hà Nam, Quảng Đông… Thịt lậu theo đó tràn ngập thị trường trong nước.

Hải quan Trung Quốc còn phát hiện nhiều trường hợp “đội lốt” khách du lịch, giấu thịt và hải sản trong vali, balô để qua cửa khẩu Phúc Điền.

Theo các chuyên gia, dù có chiến dịch truy quét mạnh tay, nhưng vì các chuỗi buôn lậu đông lạnh phức tạp, lợi nhuận cao, các đường dây đã hình thành quy trình “một cửa” từ mua hàng – vận chuyển – giao hàng – thanh toán, lại sử dụng tiền mặt hoặc giao dịch online khó lần dấu, khiến việc xử lý càng khó khăn.

Tham khảo Time, Hoàn Cầu