Nhiều người ngại phí y tế vì 'khoảng trống bảo vệ sức khỏe'

Theo báo cáo mới nhất của Swiss Re Institute 2025, châu Á có khoảng trống bảo vệ sức khỏe (Health Protection Gap - HPG) tới 258 tỷ USD, tức phần chênh giữa chi phí điều trị và khả năng được bảo hiểm của người dân. Cũng trong báo cáo này, hơn một nửa người dân châu Á cho biết chi phí y tế hiện nay "nặng nề hơn đáng kể" so với năm 2017. Ở các nước đang phát triển, chi tiêu y tế từ tiền túi hộ gia đình (Out-of-pocket health expenditure) vẫn ở mức cao: 35-45%, cao gấp rưỡi mức khuyến nghị của WHO.

Các chuyên gia đánh giá, bệnh tật chỉ là phần nổi của tảng băng. Báo cáo Swiss Re Asia Care Report 2025 cho thấy 60% người châu Á lo sợ mất việc hoặc giảm thu nhập, 45% nhận thấy chi phí sinh hoạt tăng nhanh hơn thu nhập và hơn 30% thừa nhận "chưa hiểu rõ về bảo hiểm". Rủi ro tài chính vì thế không chỉ đến từ những biến cố lớn, mà còn từ những thay đổi nhỏ trong cuộc sống, như một tháng thất nghiệp hay một hóa đơn viện phí. "Người dân châu Á sống thọ hơn nhưng phải trả giá cao hơn để duy trì sức khỏe", báo cáo này đánh giá.

Chuyên gia cho biết thêm, khi chi phí điều trị vượt xa khả năng tích lũy của phần lớn hộ gia đình, vấn đề của ngành bảo hiểm không còn nằm ở thiếu sản phẩm, mà ở thiếu kết nối thực sự với nhu cầu người dùng. Ngày nay, người tiêu dùng đặc biệt là giới trẻ mong muốn được bảo vệ theo cách chủ động, minh bạch và linh hoạt, thay vì phải phụ thuộc vào quy trình phức tạp hoặc tư vấn truyền thống. Nhiều người có thể chưa tham gia bảo hiểm nhân thọ hay sức khỏe dài hạn, nhưng lại sẵn sàng chi trả cho những sản phẩm bảo hiểm nhỏ, dễ hiểu và gắn với thói quen tài chính hàng ngày.

Từ nhu cầu này, micro-protection - tức bảo hiểm nhỏ, phí thấp, quy trình số hóa, đang trở thành xu hướng mới. Các doanh nghiệp bảo hiểm và nền tảng tài chính số đang đưa bảo hiểm ra khỏi quầy giao dịch, tích hợp vào cuộc sống thường ngày. Người dùng có thể chọn gói chỉ vài trăm nghìn đồng, theo dõi hợp đồng trực tuyến và nhận chi trả trong thời gian ngắn.

Tại Việt Nam, xu hướng này ngày càng rõ nét khi các nền tảng tài chính số trở thành "điểm chạm" mới của bảo hiểm đại chúng. Đơn cử là sự hợp tác giữa MoMo và Chubb Life Việt Nam với sản phẩm Bảo hiểm sức khỏe+.

Khác với mô hình truyền thống, sản phẩm được thiết kế theo hướng "on-demand", tức người dùng có thể tự đăng ký, theo dõi hợp đồng và đóng phí ngay trên ứng dụng MoMo, chỉ với hai câu hỏi thẩm định, không cần khám sức khỏe. Phí bảo hiểm linh hoạt theo tháng hoặc năm, phù hợp với thu nhập thực tế, trong khi phạm vi bảo vệ bao gồm 37 bệnh hiểm nghèo phổ biến tại Việt Nam như ung thư, tim mạch, đột quỵ... với quyền lợi chi trả 100% chi phí điều trị thực tế. Mục tiêu của sản phẩm là giảm gánh nặng tài chính khi rủi ro y tế xảy ra, thay vì chỉ hỗ trợ sau biến cố.

Điểm đáng chú ý không nằm ở công nghệ, mà ở cách công nghệ được sử dụng để đơn giản hóa và nhân văn hóa bảo hiểm. Mô hình này giúp người dùng chủ động bắt đầu bảo vệ bản thân với khoản phí nhỏ mỗi tháng. Trong bối cảnh bảo hiểm từng bị coi là phức tạp và khó tiếp cận, Bảo hiểm Sức khỏe+ cho thấy chuyển đổi số có thể biến bảo hiểm thành dịch vụ quen thuộc, dễ tiếp cận.

Hoàng Đan