Nhiều Gen Alpha sẽ làm 5 nghề hiện tại còn chưa tồn tại: Giống phim viễn tưởng lắm, phụ huynh sẵn sàng chưa?

Tất nhiên, mọi thứ vẫn chỉ là dự đoán mà thôi.

Trong bối cảnh công nghệ và xã hội biến đổi quá nhanh, thế hệ Alpha (sinh từ 2010 đến 2025) nhiều khả năng sẽ bước vào một thị trường lao động hoàn toàn khác biệt, nơi phần lớn công việc hiện tại... còn chưa kịp ra đời.

Theo ước tính, khoảng 2/3 Gen Alpha sẽ làm những nghề chưa tồn tại bây giờ. Từ “kỹ sư đồng thiết kế với AI” đến “nhà phát triển thấu kính thần kinh”, danh sách nghề tương lai nghe chẳng khác gì phim khoa học viễn tưởng. Nhưng các chuyên gia khẳng định, đó là điều rất thực.

Shaila Rana - giáo sư an ninh mạng tại Đại học Purdue (Mỹ) nói thẳng: “Tương lai đang lao đến với tốc độ chưa từng thấy. Và nó sẽ định nghĩa lại toàn bộ công việc mà chúng ta biết”.

Gen Alpha sẽ làm nghề gì?

Các nhà tương lai học tin rằng Gen Alpha lớn lên giữa thế giới kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo sẽ có “khả năng song ngữ với AI”, biến họ thành thế hệ đầu tiên thật sự AI-native.

1. Kiến trúc sư đạo đức thuật toán

Nhiệm vụ của những người làm nghề này sẽ là giám sát và “dạy” AI biết đâu là đúng sai, công bằng. Họ sẽ biến các giá trị đạo đức thành ngôn ngữ kỹ thuật, ngăn AI thiên vị trong tuyển dụng, y tế, luật pháp hay chính sách công.

2. Nhà thiết kế dữ liệu tổng hợp

Với luật bảo mật ngày càng gắt, nghề này sẽ tạo ra “dữ liệu giả” nhưng đủ chân thực để huấn luyện AI, vừa an toàn vừa tôn trọng quyền riêng tư.

3. Người hòa giải hệ sinh thái số

Trong tương lai, nhiều nền tảng AI sẽ cùng hoạt động. Nghề này giống như “phiên dịch” giúp các hệ thống hiểu nhau, tránh xung đột thuật toán.

4. Nghệ sĩ - kỹ sư AI

Gen Alpha sẽ dùng AR/VR hoặc giọng nói để lập trình, biến việc làm phim thành chuyện nhanh như chỉnh clip TikTok. Những nghề lai giữa công nghệ và sáng tạo sẽ bùng nổ như kỹ sư AI cho robot, nhà thiết kế AI tiết kiệm năng lượng, lập trình viên hạ tầng lượng tử AI.

5. Huấn luyện viên trường thọ

Nhờ công nghệ sinh học và AI, nghề “coach sức khỏe trường thọ” sẽ xuất hiện. Họ vừa là chuyên gia dinh dưỡng, vừa phân tích dữ liệu sinh học để giúp con người sống khỏe, sống lâu.

Khi “bằng cấp” không còn là tất cả

Dimple Thakkar - CEO SYNHERGY tin rằng Gen Alpha sẽ không còn coi tấm bằng đại học là con đường duy nhất. Thay vào đó, họ tích lũy “vốn uy tín” (reputation capital) - portfolio số gồm video YouTube, bot Discord hay ứng dụng cộng đồng.

Thakkar khẳng định: “Gen Alpha sẽ dùng AI như chúng ta dùng máy tính bỏ túi. Công việc không còn là bạn làm gì, mà là bạn tạo ảnh hưởng ra sao”.

Danh sách nghề mới bà đưa ra nghe như... trong phim, bao gồm:

- Kiến trúc sư prompt (Prompt Architect)

- Nhà tạo hình nhân cách ảo

- Kỹ sư niềm tin công dân

- Nhà thiết kế trí tuệ đô thị

- Nhà phát triển bạn đồng hành ảo

- Chuyên gia giao diện não - kính NeuroLens

Nghề hay “sứ mệnh”?

Một số học giả cho rằng với Gen Alpha, “job” có khi là khái niệm lỗi thời. Họ sẽ nói về “nhiệm vụ”, “sứ mệnh” hay “hệ sinh thái” hơn là công việc toàn thời gian.

Điều quan trọng nhất mà Gen Alpha cần chuẩn bị không chỉ là kiến thức, mà còn là kỹ năng thích nghi, tư duy phản biện và khả năng hợp tác với máy thông minh.

Như lời tiến sĩ Ja-Naé Duane (ĐH Brown): “Giá trị lớn nhất của Gen Alpha là sự linh hoạt. Thế giới mới cần họ giải quyết vấn đề phức tạp, suy nghĩ đạo đức, và cộng tác với AI để tạo nên những nghề chưa ai từng nghĩ đến”.

Gen Alpha có thể mới 10-15 tuổi, vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường, nhưng chính họ sẽ viết lại định nghĩa “đi làm” trong tương lai. Và biết đâu, 20 năm nữa, câu hỏi không còn là “Bạn làm nghề gì?” mà là “Bạn đang tạo ảnh hưởng thế nào đến thế giới?”.

Lược dịch từ Newsweek