Nhiều chuyên gia khẳng định lượng băng ở Nam Cực vẫn đang giảm, không hồi phục như tin đồn

Mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng khối lượng băng ở Nam Cực đang có xu hướng tăng trở lại, tuy nhiên các chuyên gia khẳng định tuyên bố này hoàn toàn sai sự thật.

Tuyên bố này được xuất hiện trong một bài đăng Facebook, theo đó bài đăng phủ nhận việc Nam Cực mất băng, cho rằng băng đang “tăng lên”, và đổ lỗi cho núi lửa chứ không phải biến đổi khí hậu.

Bài đăng nhấn mạnh tổng khối lượng băng ở Nam Cực đã “phục hồi và đang tăng trở lại trong vài năm qua” nhưng những “kẻ gieo rắc nỗi sợ” (ám chỉ các nhà khoa học và truyền thông) đang cố tình thổi phồng vấn đề.

“Đúng là thềm băng ở phía tây không ổn định vì có núi lửa bên dưới, nhưng nhìn chung Nam Cực đang TĂNG khối lượng băng. Nhưng sự thật thì chẳng bao giờ hấp dẫn bằng mấy cái tít hù dọa, đúng không?”, chủ bài đăng nói thêm.

Tuy nhiên, tổ chức kiểm chứng AAP FactCheck xác nhận thông tin này là hoàn toàn vô căn cứ. AAP FactCheck đã yêu cầu người đăng cung cấp bằng chứng nhưng không nhận được phản hồi.

Thực tế: Băng Nam Cực đang mất đi, không hề phục hồi

Dữ liệu vệ tinh của NASA trong 23 năm qua cho thấy Nam Cực mất trung bình khoảng 135 tỉ tấn băng mỗi năm, với sự suy giảm rõ rệt nhất từ năm 2006 đến 2020. Đến năm 2023, lượng băng tăng đạt đỉnh nhưng sau đó lại giảm.

Số liệu mới nhất vào tháng 6-2025 cho thấy tổng khối lượng băng hiện đang tương đương đầu năm 2020, thấp hơn nhiều so với năm 2023.

Trước đó, năm 2022 từng ghi nhận mức tăng tạm thời 205 tỉ tấn do tuyết rơi bất thường ở Đông Nam Cực, nhưng lượng băng này nhanh chóng mất đi, khi lục địa đã mất hơn 600 tỉ tấn băng chỉ trong vòng 9 tháng (4-2023 đến 1-2024).

Ý kiến chuyên gia

Theo các chuyên gia, lượng băng ở Nam Cực vẫn đang mất dần, và những biến động hằng năm không phải là dấu hiệu phục hồi hay đảo ngược xu hướng dài hạn.

Chuyên gia về băng Nam Cực Matt King tại Đại học Tasmania nhấn mạnh, dù lượng tuyết rơi cao hơn bình thường đã được ghi nhận trong những năm gần đây, nhưng tổng khối lượng tảng băng vẫn đang giảm.

“Tuyết rơi nhiều hơn trong vài năm gần đây chỉ che lấp sự thật rằng các sông băng đang tăng tốc tan chảy và vẫn mất ổn định”, ông nói.

Ngoài ra, chuyên gia Nicholas Golledge (thuộc Đại học Victoria, New Zealand) cũng khẳng định: “Xu hướng tổng thể rất rõ ràng: các đợt tăng tạm thời không thể bù đắp sự suy giảm kéo dài nhiều thập kỷ”.

Về việc phần lớn băng mất đi ở Tây Nam Cực trong khi Đông Nam Cực khá ổn định, giáo sư Golledge giải thích nguyên nhân chính không phải núi lửa như bài đăng Facebook, mà là nhiệt độ đại dương ấm hơn.

Cụ thể, phần lớn Tây Nam Cực nằm trên nền đá dưới mực nước biển và có độ cao thấp hơn nhiều so với Đông Nam Cực. AAP FactCheck cũng từng nhiều lần bác bỏ thuyết “núi lửa làm tan băng Nam Cực”.

Ngay cả khi Đông Nam Cực nhận thêm tuyết trong bối cảnh khí hậu ấm lên, các chuyên gia cho rằng điều này không đủ bù đắp lượng băng mất đi trong nhiều thế kỷ tới.

Theo nghiên cứu năm 2024 của Earth Sciences NZ, chỉ riêng việc tan chảy tấm băng Tây Nam Cực cũng đủ làm mực nước biển toàn cầu dâng thêm 5m, gây hệ lụy khôn lường trong tương lai.